نرخ دلار واقعی نیست یا اظهارات رئیس جمهور؟!

باران طلایی قلم

علی صالح آبادی اعلام کرد افزایش نرخ دلار واقعی نیست و بانک مرکزی ثبات را به بازار باز می گرداند.

این وعده ها داده شده بود تا اینکه پیشتر در هفدهم آبان ماه اعلام کرد که بانک مرکزی ابزارهای لازم را برای مدیریت بازار ارز در اختیار دارد. در روزی که رئیس کل بانک مرکزی سیاست جدید مدیریت بازار ارز بانک مرکزی را اعلام کرد، قیمت هر دلار آمریکا در محدوده 36 هزار و 680 تومان قرار داشت، اما در شرایط فعلی نرخ دلار به نزدیک 39 هزار تومان رسیده است. افزایش قیمت از 2000 تومان بیشتر است. معلوم نیست رئیس کل بانک مرکزی چگونه فکر می کند افزایش نرخ ارز واقعی نیست و این رشد به شکل غیرواقعی در بازار اتفاق افتاده است.

بررسی ها نشان می دهد افزایش قیمت دلار که به گفته سکاندار سیاست پولی کشور غیرواقعی است، باعث شده قیمت سکه در مرز 19 میلیون تومان باقی بماند.

قیمت مسکن و خودرو نیز در روزهای اخیر تحت تاثیر افزایش قیمت دلار رشد چشمگیری داشته است. به گفته کارشناسان و فعالان بازار، این روند رو به رشد ادامه خواهد داشت. برخی پیش بینی می کنند مقصد دلار در حد 40 هزار تومان باشد.

صالح آبادی از تحویل 32.1 میلیارد دلار ارز از ابتدای سال تاکنون به سامانه نیما خبر داد و گفت: سال گذشته در مدت مشابه 19.6 درصد بوده که نشان از رشد 64 درصدی عرضه ارز در سامانه نیما دارد. سامانه نیما و این نشان می دهد که وضعیت ارزی کشور بسیار بهتر از سال گذشته است.

تاثیر «شورش» در افزایش نرخ دلار از نگاه بازارساز!

صالح آبادی که پیش از این در دوره محدود ریاست جمهوری احمدی نژاد ریاست بورس را بر عهده داشت، درباره دلایل افزایش نرخ دلار گفت: نرخ دلار در بازار غیررسمی از اواخر سال ۱۳۹۷ افزایش وحشتناکی داشت و به ۳۱ هزار و ۵۰۰ رسید. تومان در اواسط سال 2019. در گذشته نرخ ارز گاهی جهش می کرد و سپس دوباره کاهش می یافت. اخیراً بخشی از افزایش قیمت ارز به تقویت دلار ناشی از افزایش نرخ بهره در بیش از 90 کشور جهان به ویژه آمریکا نسبت داده شده است. البته نابسامانی های 3 ماه اخیر بازار ارز را نیز تحت تاثیر قرار داد.

وی ادامه داد: البته نوسانات فصلی هم موثر است، همیشه در پایان سال نوساناتی داشته ایم که دوباره از بین می رود. بازار غیررسمی نرخی را با حجم معاملات بسیار پایین تعیین می کند و نرخ واقعی نیست.

وی در موضعی مکرر تاکید کرد: افزایش نرخ در این بازار واقعی نیست و قطعا اصلاح خواهد شد و به عنوان بازارساز برای این امر برنامه داریم.

یکی از صرافان فردوسی در پاسخ به این سوال که دلیل افزایش قیمت دلار در شرایط فعلی چیست، به توسعه ایران گفت: معتقدم افسار نرخ دلار در دست بانک مرکزی است و خودشان هم می دانند که چرا. نرخ دلار در حال افزایش است اما توضیحی در این زمینه نمی دهند

رئیس کل بانک مرکزی از افزایش عرضه ارزهای مردمی خبر داد و گفت: در سیاست گذاری ارزی برنامه های متعدد و متنوعی داریم. کارت ارز و کارت بازرگانی یک کشور باید با یکدیگر مطابقت داشته باشند تا نیازهای وارداتی به راحتی و به سرعت برآورده شود. در این زمینه کمیته مشترکی بین وزارت نفت، وزارت حراست و بانک مرکزی تشکیل شد تا ارز بهتر از قبل تضمین شود.

آیا ارز راه حلی ارائه می دهد؟

بسیاری از صرافی ها به این سوال پاسخ می دهند که آیا افزایش عرضه ارز می تواند منجر به افزایش سقف نرخ دلار شود یا خیر؟ یک صرافی در منطقه فردوسی در این باره به «توسعه ایرانیان» گفت: با رشد عجیب تقاضا مواجه نیستیم. فردی که واردکننده است دلارهای خود را با ارز سامانه نیما خریداری می کند، فردی که قصد خرید از بازار ارز را دارد، بنابراین اصلاً مشخص نیست چرا ادعا می کنند افزایش عرضه ارز می تواند مشکل را حل کند. در پایان هر روز خود بانک مرکزی اعلام می کند که عرضه در سامانه نیما از تقاضا بیشتر است، بنابراین این مشکل برعکس افزایش قیمت است.

در روزی که صالح آبادی درباره رونمایی از سیاست جدید مدیریت بازار ارز بانک مرکزی صحبت کرد، قیمت هر دلار آمریکا در محدوده 36 هزار و 680 تومان بود اما در شرایط فعلی نرخ دلار به نزدیک 39 هزار تومان رسید و افزایش قیمت بیش از 2000 تومان است.

در پاسخ به این سوال که دلیل افزایش قیمت دلار در شرایط فعلی را در چه می دانید؟ وی گفت: معتقدم افسار نرخ دلار در دست بانک مرکزی است و خودشان می دانند که چرا نرخ دلار افزایش می یابد. اما توضیحی در این زمینه نمی دهند.

نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و سکه نیز به شکل دیگری این موضوع را تایید کرد و گفت: اختلاف قیمت نیم سکه و ربع سکه بسیار زیاد است و بانک مرکزی باید دلیل آن را نسبت به عرضه نیم و ربع سکه توضیح دهد. حداقل برای ترکیدن حباب این قسمت ها عمل نمی کند.

کدام تغییر نرخ ارز را تعدیل می کند؟

مذاکرات برجام در حال حاضر برای مدت نامحدودی به حالت تعلیق درآمده است. از سوی دیگر، وعده 16 ماهه دولت مبنی بر آزادسازی پول های بلوکه شده ایران به قوت خود باقی است. در عین حال، تنگ شدن بازارهای جهانی نفت برای نفت صادراتی ایران عامل دیگری است که درآمدهای ارزی ایران را تهدید می کند.

عدم عضویت در FATF نیز عامل بزرگی است که برای ورود پول به کشور مشکلات زیادی ایجاد کرده است. حال باید از رئیس بانک مرکزی بپرسید که تحت تاثیر چه اتفاقی افتاده و بر اساس کدام تغییر نرخ ارز باید تعدیل شود؟ وی به صراحت اعلام کرد که در بسیاری از کشورها نرخ دلار به دلیل افزایش نرخ بهره افزایش یافته است. به نظر می رسد بازار چندان توجهی به وعده رئیس جمهور نداشته است چرا که الگوی معاملات و جهت گیری قیمت ها حتی پس از این اظهارات در بازار تغییری نکرده است.

اکنون نرخ درهم که مبنای قیمت گذاری به دلار است، همراه با سایر نرخ ها در بازارهای سلیمانیه و هرات در حال افزایش است، بنابراین رکورد جدیدی در تاریخ قیمت دلار باقی مانده است. نرخ ارز در ابتدای فعالیت این دولت از محدوده ۲۶ هزار تومان به آستانه ۳۹ هزار تومان رسید که رئیس جمهور قول داد توده مردم را به برجام ملزم نکند و وضعیت اقتصادی را بهبود بخشد.

باید دید پس از شکست سیاست عرضه اوراق ارزی، بانک مرکزی چه سیاست جدیدی برای کنترل قیمت ارز در چنته دارد.