نمایشگاه کتاب، بهشتی برای کتاب دوستان

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ علیرضا معاف در یادداشتی نوشت: اردیبهشت که به راستی بهشت ​​ماه های سال است، بهشتی دیگر را در ایران و تهران برای دوستداران کتاب، کتابخوان و کتابخوان خواهد ساخت. هنری، سیاسی و اجتماعی از عطر بهارنارنج کاغذ شاد، مست، شاد و هیجان زده می شوند و وقتی کتابی را ورق می زنند و در راهروی نمایشگاه کتاب تهران در جستجوی عقل گمشده خود می گردند، می یابند. میوه فکری دلپذیر آنها نمایشگاه کتاب بهانه ای است تا درباره کتاب و قلم بنویسیم و درباره اهمیت این رویداد بزرگ فرهنگی صحبت کنیم.

1) «کتاب» یکی از زیباترین و جذاب‌ترین پدیده‌های هستی و «نوشتن» از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین نعمت‌هایی است که خداوند به بندگانش داده است. شاید بعد از برکات «کلام» و «بیان» و «گفتن»، برکات «نوشتن» و «نوشتن» و «قلم» مهم ترین نعمت هایی باشد که خداوند به انسان داده است. خَلَقَ الْإِنْسانَ * عَلَّمَهُ الْبَیانَ در ابتدای سوره الرحمن که نشانه آغاز خلقت انسان است و اشاره به قلم در آیه الا که علم الا است نشان از علاقه زیاد به این دو دارد. برکات با این حال، محققان به مزیت نزولی علم نوشتن بر علم بیان بر فضیلت نوشتن بر گفتار پی برده اند. اگر نعمت نوشتن نبود، علم و ارتباطات و ارتباطات بشری و تاریخ و تمدن و تجربه و تاریخ و هنر و سینما و جهان بیکران عقل و بیان انسان کتاب نبود. این موجود زیبا، شیرین، جذاب و دوست داشتنی و همدم مهربان و با وفای انسان.

«گفتار» و «گفتار» و «کلام» نمی تواند ماندگار باشد، مگر با به تصویر کشیدن کلمه در صفحات کتاب و جز با نوشتن. عقل نظریه پرداز و منتقد فیلسوف و قلب متلاطم و امواج جهان و ذهن نویسنده و تخیل بلندپرواز شاعر را جز با کتاب آرام می توان یافت که امام صادق علیه السلام فرمود: اگر کتاب نبود. قدر حکمت حکما و بلندی روح عارفان و ژرفای اندیشه علما را نمی داند. امیرالمؤمنین می فرمایند: خط انسان میزان فضل و عمق هوش اوست.

2) با وجود ایده اولیه برخی از متفکران و متفکران مدرن، با ظهور دنیای دیجیتال و فضای مجازی، این کتاب نه تنها از زندگی بشر حذف نشد، بلکه هر روز بر تعداد و تنوع کتاب ها در جهان افزوده شد. کتاب در جای خود باقی ماند دلایل ماندگاری و پویایی و باروری کتاب باید مورد بحث قرار گیرد و به این سوال مهم که چرا کتاب و آثار مکتوب جاودانه هستند پاسخ داده شود.

در عظمت و ماندگاری و اهمیت کتاب همین بس که معجزه جاویدان پیامبر خاتم یک کتاب است. کتابی که خداوند در آن با انسان سخن گفت، کتابی که آفریدگار توانا و مهربان ما در متن درخشان خود به «قلم» و «حروف» سوگند یاد کرد. خداوند حتی در اولین آیات نازل شده بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم خود را این گونه معرفی می کند: الذی دانا با قلم. اهمیت کتابت و علم به حدی است که خداوند پس از بیان مسأله خلقت به قلم اشاره می کند. خداوند در روز قیامت کارنامه و نتیجه اعمال انسان را به صورت «کتاب» معرفی می کند. Chaim Akrua یک کتاب است.

مرحوم علامه طباطبایی آیات آغازین سوره مبارکه الکلم را می نویسد:

خداوند متعال در این آیه به قلم و آنچه با قلم می نویسند سوگند یاد می کند و از مضمون چنین بر می آید که «قلم» به معنای مطلق «قلم» و مطلق هر حرفی است که با قلم نوشته شود. و به همین دلیل سوگند یاد کرد که «قلم» و «حرف» از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی است که خداوند متعال با حوادثی که در دل‌ها بی‌معنا و بی‌معنی نبود، بشر را به آن سوق داده است. ضبط و آدم با قلم و نوشته می تواند انواع و اقسام حوادثی را که در پشت صحنه زمان و مکان است زنده کند تا «قلم» و «نوشتن» در عظمت، حداقل از «کلمه» نباشد.

و در عظمت این دو نعمت همین بس که خداوند متعال انسان را به کلام و قلم سوق داده و نحوه استفاده از این دو نعمت را به او آموخته و از کلمه خلقت انسان علم بیان است «انسان را آفرید * و به او سخن گفتن آموخت». (الرحمن: 4-3) و درباره قلم گفت: «به القلم تعلیم کرد * چیزی را به مرد آموخت که نمی دانست.» (علک: 5-4).

در تفسیر نمونه آیات اول سوره علک که در بالا ذکر کردم، معنای قلم و کتاب و نوشته آمده است:

جمله (الّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ) دو معنا دارد. دیگر این که به این معناست که علوم انسانی و علوم انسانی را این گونه و این گونه آموخت. خلاصه به تعبیری به معنای «آموزش نوشتن» و به تعبیری دیگر به معنای «علمی است که از طریق نوشتن به انسان رسیده است». و به هر حال این تعبیر پرمعنای است که در این آیات بزرگ و پرمعنا، نخستین لحظات نزول نزول منعکس شده است.

نکته بسیار جالب اینجاست که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حالی که امی را مطالعه نکرده و محیط حجاز را در محیط جاهلیت فراگرفته است، در آیات اول وحی بر مسئله «علم» تکیه کرده است. و «قلم» که بلافاصله بعد از نعمت بزرگ خلقت در این آیات آمده است! در واقع، این آیات ابتدا تکامل «بدن» انسان از موجودی بیهوده را «بهره» اعلام می کند و از سوی دیگر، از تکامل «نفس» از طریق تعلیم و تعلم، به ویژه از طریق قلم صحبت می کند. روزی که این آیات نازل شد، نه تنها در بحبوحه حجاز، بلکه در بحبوحه جاهلیت، هیچ کس قدر قلم را نمی دانست، در دنیای متمدن آن زمان، قلم اهمیت چندانی نداشت. اما امروزه می دانیم که تمام تمدن ها و علوم و علوم و دستاوردهای اهدایی به بشر در هر زمینه ای بر قلم می چرخد ​​و به راستی که «مداد دانشمندان» از «دمای سیدالشهدا» فراتر رفته است، زیرا اساس خون است. و تکیه گاه آن مرکب قلم دانشمندان است و عمدتاً سرنوشت جوامع بشری در درجه اول به ریسمان قلم ها بستگی دارد. «اصلاح جوامع بشری از پر مؤمنان و فداکاران آغاز می شود و فساد و تباهی جوامع از پرهای مسموم و مفسد آغاز می شود.» (تفسیر مثال ها، جلد 27، ص 159 و 158).

مرحوم علامه طبرسی در تفسیر معروف مجمع البیان درباره ارزش «قلم» از قول علمای بزرگ می نویسد: بیان دو گونه است: بیان زبانی، بیان قلم، بیان زبانی منسوخ می شود و از بین می رود. با گذشت زمان قلم ها برای همیشه می مانند! و نیز فرمودند: ترتیب اعمال دین و دنیا بین قلم و قلم و قلم زیر قلم است: اساس اعمال دین و دنیا بر دو چیز است: قلم و شمشیر; و شمشیر زیر درب قلم است (تفسیر مجمع البیان جلد 10 صفحه 332).

در میانه این متن باید اشاره کنم که در داستان های معصوم نکات زیادی در مدح کتاب، کتابخوانی، عشق به کتاب، نوشتن و نوشتن داریم که همگی بر اهمیت و اولویت این مقوله راهبردی در فرهنگ تاکید دارند. و امور دینی مرور این احادیث مهم از ضروریات آثار فرهنگی و فکری امروز کشور و نخبگان ماست.

حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله:

«قَيِّدُوا العِلمَ بالكِتابِ; علم را با نوشتن تعطیل کرد». (کنز العمال: حدیث 29332)

«پیش از آمدن دانشمندان علم کسب کنید و اگر تحصیل علم مرگ دانشمندان باشد; قبل از خروج دانشمندان دانش بنویسید. زیرا از بین رفتن علم، مرگ دانشمندان است». (کنز العمال: حدیث 28733)

«مَنَ كَتَبَ عَنِّى عَلماً أَحَدِثًا لَم ی ک َزَلْ کَتَبْ لَهُ الأجرُ أما بَقِیَ ذلكَ المُو. (کنز العمال: حدیث 28951)

امام علی علیه السلام در تعابیری عمیق و جالب می فرماید:

«عقل فضائل در احاطه سخنانشان است. حکمت عالمان در نوک قلم است.» (گرالحکم: حدیث 6339).

«الکُتُبُ بَساتینُ العُلَماءِ; کتاب ها باغ دانشمندان هستند. (آمار: حدیث 991)

«الكِتابُ تَرجُمانُ النِّيَِّ. نوشتن بیانگر قصد (فکر) است. (آمار: حدیث 298)

«مَن تَسَلّى بكُتبِ لم تفُتْه سَلَوةٌ; «کسی که خود را با کتاب راحت کند، آرامش خود را از دست ندهد.» (حدیث 8126)

«کتاب انسان عنوان عقل او و دلیل بر لطف اوست. نامه های انسان نشانه دانایی او و سبب فضل اوست. (نام: حدیث 7260)

اگر کتابی بنویسی، پیش از پایان آن در نظر وعده داده شده است. فإنّما تَختِمُ على عَقلِكَ; هر بار که چیزی می نویسید، قبل از شکستن آن، آن را مرور کنید. “چون شما واقعاً بر خرد خود مهر می زنید.” (عنوان: حدیث 4167)

3) اکنون پدیده منحصربه‌فرد «کتاب» که به واسطه آن صحبت کردیم، سال‌هاست که کانون بزرگ‌ترین و جذاب‌ترین رویداد فرهنگی کشور است. نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که به جرأت می توان گفت یکی از بزرگترین و پررونق ترین نمایشگاه های کتاب جهان است، هر سال به مدت 10 روز به جشنی برای کتابخوانان، علاقه مندان به کتاب و کتابداران در تهران تبدیل شده است و شگفتی های حوزه نشر را به نمایش می گذارد. ده روزی که می توان آن را دهه دوستی توده ها با کتاب نامید.

یکی از برکات نمایشگاه کتاب تهران پاسخ عملی به شبهه بی تفاوتی مردم ایران نسبت به کتاب است. عده ای سهوا یا عمدا اصرار دارند مردم ایران را ناآشنا به کتاب و کتابخوانی معرفی کنند و با ارائه آمارهای غلط و مقایسه بی اساس سرانه مطالعه مدام از مردم ایران به دلیل مطالعه ناکافی انتقاد می کنند در حالی که مقایسه های دقیق آماری و فنی آمار نشان می دهد. که سرانه مطالعه مردم ایران بهتر از میانگین جهانی است و ذوق و شوق ایرانیان برای خرید کتاب تصویری ثابت از هر نمایشگاه سالانه کتاب برای هر بیننده ای است.

علاوه بر همه اینها، نمایشگاه کتاب تهران یک ویترین بزرگ برای نشر در کشور است. اندیشه‌ها، تصمیم‌گیران و مدیران فرهنگی کشور می‌توانند از این فرصت ده روزه استفاده کنند و در متن و حوزه‌های جدیدترین و روزآمدترین رویه‌ها، رویه‌ها و گرایش‌های فرآیند انتشار باشند. با مطالعه میدانی و دقیق نمایشگاه کتاب می توان به نکات مثبت، سهل انگاری ها، نقاط قوت، آسیب ها، ضعف ها و به طور کلی نبض جریان نشر به عنوان یکی از مهم ترین عرصه های فرهنگی دست یافت.

از سوی دیگر، تنوع، کثرت و تعداد ناشران و تولیدات مکتوب جریان های فکری مختلف و حتی متفاوت و گاه متضاد در یک مکان و زمان در مرکز شهر تهران، نشان از شجاعت و بی طرفی جمهوری اسلامی در پذیرش فرهنگی دارد. کثرت گرایی و مبنای عملی نظام، فضای تعامل و تضاد صداها در کشور است که معمولاً در عملیات روانی و رسانه ای دشمن به شکلی معکوس منعکس می شود.

از منظری دیگر، دو نمایشگاه قرآن و کتاب که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می شود، مانند دو بال یا دو رویداد فرهنگی، می توانند مکمل یکدیگر باشند و از جمله اهمیت و قرابت خاصی داشته باشند. کتابی درباره زندگی، راهنمایی و مدیریت است. اگر نمایشگاه قرآن یک فرار معنوی برای خانواده هاست، نمایشگاه کتاب می تواند و باید پارک فرهنگی خانواده ها باشد. توجه به وجوه مشترک و وجه اشتراک این دو رویداد جذاب فرهنگی می تواند نقطه آغازی برای برنامه ریزی راهبردی سال های آتی برای بررسی نظام فرهنگ و تعامل میان میدانی در حوزه فعالیت های فرهنگی باشد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

نمایشگاه کتاب تهران پس از یک وقفه تلخ دو ساله در تاج، کام همه دوستان، کتاب دوستان و آبادانی ها را شیرین خواهد کرد. انشاالله