هر آنچه درباره سرقت بانک ملی باید بدانید / مقصر کیست و تکلیف مالباختگان چیست؟

دوشنبه شب خبری مبنی بر سرقت از صندوق امانی بانک ملی تهران به رسانه ها رسید. زمان دقیق این حادثه مشخص نیست اما ظاهرا سارقان از برگزاری دو روز جشن رحلت امام سوء استفاده کرده اند.

اخبار مربوط به تعداد وجوه به سرقت رفته متناقض است. برخی رسانه ها تعداد وجوه مسروقه را 250 و کمتر از 200 یا حتی 1000 عنوان می کنند که بانک ملی در گزارش خود رسما سرقت 1000 گاوصندوق را تکذیب کرد.

بانک ملی ایران روز گذشته در اطلاعیه ای تعداد دقیق وجوه اجاره خسارت دیده در این حادثه را 168 مورد اعلام کرد و در عین حال بانک ملی ایران برای حفظ حقوق مشتریان در جریان مذاکره با دارندگان وجوه اقدامات لازم را انجام داده است. اقدامات برای انجام تحقیقات قضایی عمیق از وجوه آسیب دیده.

سرقت توسط بانک ملی چگونه انجام شد؟

فارس، متعلق به سپاه، مطالبی از نحوه ورود سارقان به بانک ملی منتشر کرده است. در این نسخه، سارقان قفل 250 گاوصندوق را از بین بردند اما فقط محتویات 169 گاوصندوق را به سرقت بردند. همچنین بر اساس این گزارش، زمان وقوع این سرقت عصر پنجشنبه و بامداد 13 خرداد ماه بوده که سارقان از پشت ساختمان که در پارکینگ داخلی قرار دارد با شکستن و شکستن قطعات وارد ساختمان شده اند. قفل کنید و پس از شکستن گاوصندوق بزرگ و شکستن رمز در گاوصندوق بانک وارد می شود.

بر اساس این گزارش، سارقان پس از سرقت از درب پشتی بانک که در داخل پارکینگ قرار دارد بیرون آمده و با شکستن قفل آن، دوباره آن را «قفل» کرده و در نهایت از پارکینگ خارج شدند.

خبر دیگری از سوی خبرگزاری دولتی ایرنا منتشر شده است. به گزارش ایرنا، سارقان با نفوذ به گاوصندوق بانک، تعدادی صندوق را تخریب کردند. ایرنا به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد: سارقان پس از سرقت از درب پشتی بانک، درب پارکینگ قفل شده را شکستند و پس از خروج درب پارکینگ بانک را قفل کردند.

برخی گزارش‌ها ادعا می‌کنند که سارقان تمام ضبط‌کننده‌های امنیتی را نیز برای نظارت تصویری از بانک برده‌اند. این در حالی است که در تعطیلات نیمه خرداد ماه خبری مبنی بر آسیب دیدن دوربین های شهر تهران به دلیل هک سیستم های شهرداری توسط گروهی ناشناس منتشر شد. این خبر نشان می دهد که تصویری از سارقان در دوربین های شهر وجود ندارد. این اتفاق برای بسیاری از شهروندان نگران کننده است. برخی معتقدند سرقت از بانک ملی یک سرقت معمولی نیست و حتی احتمال سرقت سند خاصی از بانک ملی را به دلیل همزمانی آن با هک دوربین های شهر افزایش می دهد.

عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح طلب در توییتر نوشت که سرقت از بانک ملی دانشگاه کار دزدان عادی نبوده است. باید احتمالات غیرمنتظره ای را برای او در نظر گرفت. امنیت مهمتر از دزدی برای بدست آوردن پول و طلاست. به آن به عنوان قتل فکر کنید، نه دزدی. در صورت عادی بودن سرقت بلافاصله دستگیر می شوند.

جلال رشیدی کوچی، رئیس کمیسیون امنیت کمیسیون داخلی مجلس شورای اسلامی، چنین سرقتی را تقریباً در کشور بی‌سابقه خواند و گفت: «سوالات زیادی ایجاد می‌کند». وی گفت: دلیل این بی توجهی باید شناسایی و “ابعاد امنیتی” آن بررسی شود.

مقصر سرقت گاوصندوق بانک ملی کیست؟

سرهنگ علی، ولی پور گودرزی، رئیس پلیس آگاهی تهران گفت: تحقیقات اولیه پلیس آغاز شده و پلیس در حال پیگیری ادله و شواهد است.

به گفته وی، چند تن از کارکنان و مدیران به دلیل سهل انگاری تحت نظر هستند، تحقیقات برای روشن شدن این پرونده ادامه دارد.

یک منبع آگاه به خبرنگار ایرنا گفت: تحقیقات از طریق دوربین های مداربسته تصویری انجام شد که در آن تعدادی از کارکنان و عوامل مرتبط دستگیر شدند.

مهر به نقل از «منابع آگاه» نوشت: سامانه اخطار بانک که باید هم به تلفن همراه مدیر بانک و هم به سامانه پلیس وصل شود، تنها به تلفن همراه مدیر بانک متصل بوده و سرقت از طریق پیامک به موبایل بانک ارسال شده است. مدیر تلفن وی ادامه داد: در سال های اخیر این سامانه هشدار اشتباه داده است، رئیس بانک به این پیامک توجهی نکرد و تصور کرد پیامک مانند گذشته اشتباه بوده است.

بر اساس بررسی رویداد۲۴ در گفتگو با کارشناسان و اپراتورهای بانکی، احتمال بی توجهی به پیامک هشدار بسیار کم است، چرا که این سامانه بر روی تلفن همراه چند کارمند در هر شعبه تنظیم شده و هر زمان که به شما اخطار داده شود به طور خودکار پلیس را مطلع می کند. که پلیس قبل از کارمندان شعبه در محل حاضر می شود. به گفته این کارشناسان، کارمندان بانک اجازه ورود به شعبه ای که قبل از ورود پلیس در آن اخطار داده شده، ندارند.

موضوع هک دوربین های شهرداری یکی از عواملی است که سارقان برای سرقت از بانک ملی استفاده کرده اند. در این صورت مسئولیت اصلی بر عهده موسسه است. سازمان حفاظت غیرعامل

این سازمان بزرگ و طویل زیر مجموعه ستاد کل نیروهای مسلح است و رهبری آن را غلامرضا جلالی بر عهده دارد. در قسمت معرفی سازمان پدافند غیرعامل در سایت خود، «تهدیدات نظامی و سایبری، تهدیدات بیولوژیکی (مردم، دام، کشاورزی، غذا و دارو، آب، محیط زیست و منابع طبیعی)، تشعشعات، شیمیایی و اقتصادی» را فهرست کرده است. در حوزه مسئولیت دفاعی فعال نیست. یکی از اقدامات این نهاد در سال های اخیر اجرای مانور قطع برق در نقاط «حساس، حیاتی و مهم» بوده که سالانه حدود هزار مرکز قطع می شود.

گلمعلی حیدری معاون بسیج و امور استان های سازمان پدافند غیرعامل در سال 1396 از اختصاص یک درصد از بودجه اجرایی دستگاه های اجرایی به پدافند غیرعامل خبر داد.

ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز گفت: در بودجه سال 1399 باید حدود 15 درصد از بودجه فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان ها برای پدافند غیرعامل و امنیت در نظر گرفته شود.

مقابله با تهدیدات سایبری با این حجم قابل توجه از بودجه کشور یکی از وظایف سازمان پدافند غیرعامل است. اما این موسسه در سال های اخیر نتوانسته از هرگونه حمله سایبری جلوگیری کند. تنها در دو سال گذشته سامانه‌های هوشمند سوخت، راه‌آهن، وزارت معدن و تجارت، مراکز بزرگ صنعتی ایران، فرودگاه امام و شهرداری مورد حمله سایبری قرار گرفته‌اند.

تکلیف مالباختگان چیست؟

یکی از نکات مهم در این سرقت موضوع حقوق قربانیان است. بانک از محتویات گاوصندوق اطلاعی نداشته و میزان دقیق اموال مسروقه نیز مشخص نیست. بانک ملی اعلام کرد: هماهنگی های لازم برای تعیین بازپرس ویژه جهت حضور در محل و رسیدگی به درخواست های متقاضیان با دستگاه قضایی انجام شده و با هماهنگی دستگاه قضایی در اسرع وقت نسبت به جبران خسارت اقدام خواهد شد. اموال مسروقه . . با این حال، هنوز نگرانی در مورد غرامت به قربانیان وجود دارد.

محمدرضا جمشیدی، دبیر انجمن بانکداری ایران گفت: صندوق بانک تحت پوشش بیمه نیست و اگر مشتری ثابت کند که چه تعداد کالا یا اقلام در صندوق دارد، بانک می تواند خسارت را بپردازد.

بیمه ایمنی بخشی از قرارداد بین مشتری و بانک نیست. برخی از بانک ها در ایران خدمات بیمه گاوصندوق خود را به صورت جداگانه ارائه می کنند. به عنوان مثال سقف بیمه گاوصندوق بانک ملت 500 میلیون تن است و مشتریان این بانک باید ماهیانه این مبلغ را از محل اظهارنامه املاک پرداخت کنند. بدیهی است در مورد بانک ملی چنین پیشنهادی به مشتریان داده نشده است.

24 کارشناس بانکی در گفت و گو با مردم اعلام کردند که بر اساس قانون بانک مکلف به پرداخت خسارت نیست و صندوق را فقط در اختیار افراد قرار می دهد. این نکته در قرارداد بین بانک و شخص نیز قید شده است.

پیگیری رویداد۲۴ در گفت و گو با منابع آگاه نزدیک به پلیس نشان می دهد که یکی از مشکلات گاوصندوق ها محرمانه بودن محتویات گاوصندوق ها است و حتی بانک نیز از آنچه در داخل گاوصندوق وجود دارد اطلاعی ندارد. در چنین شرایطی ممکن است عده ای ادعاهای اغراق آمیزی درباره مندرجات خزانه خود داشته باشند که قابل رد یا تایید نیست.

بانک ملی ایران البته قول پرداخت کامل به صاحبان گاوصندوق را داده بود اما به جزئیات و نحوه پرداخت آن اشاره ای نکرد.