روز جدید بیش از شش ماه از روی کار آمدن دولت سیزدهم می گذرد و اخبار حاکی از آن است که جریان جدید اصلاح طلبان به ویژه برای انتخابات مجلس شورای اسلامی با اعلام سیاست سکوت جهانگیری همراه بوده است.
بعد از انتخابات ریاست جمهوری خبری از رئیس قبلی و اعضای دولت نبود و همه «سکوت» کردند.
به نظر می رسد این سکوت در عرف سیاست مرسوم است که در آن مسئولانی که دوره مسئولیت خود را به پایان رسانده اند، مدتی است در جامعه حضور نمی یابند و در مورد معرفی کارمندان جدید هیچ گفتگویی و اظهار نظری نمی کنند. اما به مرور زمان سکوت شکسته شد و انتقادها شروع شد.
چندی پیش معاون اول دولت تدبیر و امید پس از مدت ها سکوت در مراسم سالگرد فقید آیت الله هاشمی رفسنجانی سخنرانی کرد. این سخنرانی با بررسی رسانه ای دنبال شد.
مهره اصلی اصلاح طلبان در دولت اصلی
بی شک اسحاق جهانگیری را می توان یکی از چهره های اصلی جریان اصلاحات در دولت روحانی دانست. او هشت سال معاون اول نخست‌وزیر بود و در این مدت انتقادات و توصیه‌های زیادی از سوی جنبش سیاسی خود دریافت کرد. از جمله آن انتقادات، رویکرد روحانی به سمت معاون اول و کاهش اختیارات در این حوزه بود.
اصلاح طلبان در آن زمان اصرار داشتند که او ظرفیت فرماندهی اقتصادی خوبی دارد. موضوعی که رئیس جمهور وقت به آن توجهی نداشت. اصلاح طلبان سپس از جهانگیری خواستند دولت روحانی را ترک کند و ظرفیت خود را برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 حفظ کند. اما جهانگیری در کنار روحانی ایستاد. البته قیمت این همراهی هم روی مانیتور نوشته شده بود.
او در نگاه مردم خود در ناکارآمدی دولت روحانی و سیاست های آن شریک بود و همه تبعات اقتصادی ارز 4200 به تصمیم او نسبت داده شد تا جایی که به ارز جهانی معروف شد. بدین ترتیب وی نتوانست نظر بدنه عمومی اصلاح طلبان را در انتخابات جلب کند.
معاون اول روحانی برکنار شد علیرغم اینکه دلیل آن اعلام نشد و هیچ پیگیری مشخصی برای تایید او از سوی اصلاح طلبان صورت نگرفت، اما جهانگیری این فرصت را یافت که همچنان از سوی برخی ظرفیت تلقی شود.
اصلاح بزرگان و گزینه های تغییر
طی سالیان متمادی، محدودیت در بررسی صلاحیت ها، مرور زمان، سمت ها و حتی ناکارآمدی اصلاح طلبان، تمایل بدنه اجتماعی به برخی از بزرگان اصلاحات را به میزان قابل توجهی کاهش داده است. این دیدگاه منجر به این ایده شد که شاید بتوان این رویکرد را از طریق جهانی شدن تغییر داد. اما برخی از سیاستمداران و تحلیلگران جبهه اصلاحات این فرض را جدی نگرفتند و معتقد بودند جهانی شدن چنین ظرفیتی را ندارد.
به عنوان مثال، علی محمد نمازی، فعال سیاسی اصلاح طلب معتقد است که جهانگیری در آستانه بازنشستگی سیاسی است و سید مصطفی هاشمی طباطبا، فعال اصلاح طلب، ظرفیت جهانگیری را قابل توجه نمی داند و تاکید می کند که او نمی تواند نقش اساسی در این روند داشته باشد. .
اما از نگاه برخی دیگر از تحلیلگران سیاسی، آخرین اظهارات جهانگیری و درخواست او از هیات امنا برای روشن شدن دلایل رد صلاحیتش نشان می دهد که او همچنان می خواهد در ساختار سیاسی بماند.
او سعی می کند از روش لاریجانی برای جلب افکار عمومی استفاده کند. از این رو وی در سخنرانی خود در سالگرد درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی با اشاره به اینکه «اینجا سیاست سکوت را متوقف کردم»، گفت: برای انتخابات سال 96 ثبت نام کردم و تایید صلاحیت شدم و در سال 1400 همان شورای من قبل از جلسه با یکی از افسران امنیتی کشور جلسه داشتم و گفتم که قضیه من از نظر اقتصادی، روحی و مدیریتی روشن است و هیچ نگرانی ندارم و در این جلسه هیچکس متوجه نخواهد شد که این برای من اتفاق افتاده است و با قوت به کار خود ادامه خواهم داد، اما این اقدامات به ضرر کشور و هیات امنا است، آن زمان با من مصاحبه شد و گفتند هر کدام از دلایلی که آوردی را منتشر کن، موافقم.
چراغ سبز برای دلالان
در میان اصلاح طلبان آن دسته از کارگزارانی هستند که اصرار بیشتری بر انتخاب جهانی شدن دارند. جهانگیری مدت ها پیش از ریاست شورای مرکزی حزب کارگزاران استعفا و عضویت خود در شورای مرکزی را با شرایط زیر به تعویق انداخت. اما به گفته محمد عطریانفر، یکی از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران، او همچنان به وابستگی حزبی معتقد است.
وی با اشاره به بازگشت جهانگیری به عرصه سیاست افزود: در کنگره بعدی که احتمال دارد اوایل سال آینده برگزار شود از اسحاق جهانگیری دعوت خواهیم کرد تا در صورت تمایل به شورای مرکزی بازگردد.
اصلاح طلبان جهانگیری را به قول خودشان شاهد اصلاحات می دانند و دوست دارند جهانگیری را بسازند، حتی اگر ساختمانی داشته باشند که در آن به دولت و مجلس ابراز وجود کنند تا منافع سیاسی خود را برای احیای جریان اصلاحات درو کنند. . باید دید آیا جهانگیری فرصت بازگشت به عرصه سیاست را خواهد داشت یا خیر.