روز جدید سردار حسین رحیمی فرمانده انتظامی تهران درباره جریمه های زنان و مردان باحجاب گفت: هنوز به ما ابلاغ نشده است و طبیعتا برنامه ای برای جریمه شهروندان بدحجاب نداریم.
با اظهارنظرهای اخیر دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، به نظر می رسد برخورد با بدحجابی وارد فاز جدیدی شده است. فاضی علاوه بر تذکر زبانی، از این پس حجاب را جرم می داند و حتی برای انواع پوشش ها نیز جرم تعریف کرده است.
هاشمی گلپایقانی با بیان اینکه میراث فرهنگی حتی شورایی برای ترویج حجاب تشکیل نداده است، گفت: در طرح جدید حجاب جرم افشای حجاب را به جرم تقلیل داده ایم اما کارآمد و موثر و قابل اجرا است.
محمدصالح هاشمی گلپایگانی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور در این زمینه گفت: در طرح جدید حجاب، «جرم» افشای حجاب را به «تخلف» تقلیل داده ایم، اما کارآمد و مؤثر است. و دارای توانایی انجام می باشد و متخلفین به جای کارتینگ و مجازات هایی که در قانون مشخص شده است، شخص جریمه می شود.
وی اگرچه در مورد حجم و میزان جرایم مورد بررسی صحبتی نکرد، اما خبری مبنی بر گستردگی این جرایم در فضای مجازی منتشر شده است که تاکنون تایید یا تکذیب نشده است. بر اساس این مواد گفته می شود که جریمه انداختن شال و روسری 300 هزار تومان، مانتو کوتاه 150 هزار تومان، مانتو جلویی 100 هزار تومان، نپوشیدن مانتو 500 هزار تومان و آرایش سنگین 85 هزار تومان خواهد بود. .
جنبه حقوقی جلسه
در عین حال بسیاری از حقوقدانان معتقدند چون تعریف روشنی از فحاشی نداریم، نمی توانیم آن را جرم یا جنحه تلقی کنیم. نعمت احمدی وکیل دادگستری به عنوان یکی از منتقدان این حوزه می گوید: هنوز در تعریف حجاب گیر دچار سردرگمی هستیم. این باید تعریف شود. در مرحله بعد اگر فرد باحجاب مجرم نباشد و متخلف باشد، باید با توجه به شدت تخلف انجام شده، میزان جریمه تعیین شود.
و افزود: سوال بعدی این است که چه کسی متخلف را جریمه می کند؟ فقط قاضی می تواند کسی را جریمه کند، درست است؟! پس چگونه می‌توان نقش سایر نهادها را در برخورد با محجبه‌ها توجیه کرد؟ محاکمه یک موضوع مستقل است و مقامات دادگاه فقط می توانند تحت نظارت دادستان اسناد مربوط به پرونده را جمع آوری کنند.
اما در یک مورد ضابطان دادگستری می توانند خود متخلفان را جریمه کنند و با آنها برخورد کنند. احمدی در این خصوص گفت: ضابطان قضایی تنها در صورت ارتکاب «جرم مشهود» می توانند فردی را جریمه، برخورد و یا دستگیر کنند. به عنوان مثال اگر مأمور پلیس شاهد درگیری و چاقو زدن دو نفر در خیابان باشد، می تواند ظرف 24 ساعت وارد پرونده شود و مستندات این حادثه را به مراجع قضایی ارائه کند. فقط در این صورت ضابط و مأمور می توانند بدون داشتن حکم مقام قضایی وارد پرونده شوند و از وقوع جرم جلوگیری و اسناد را معدوم کنند و جان شهروندان را نجات دهند.
وی در پاسخ به این سوال که ماموران راهنمایی و رانندگی چگونه می توانند رانندگان متخلف را جریمه کنند؟ گفت: این موضوع فرق می کند. در اینجا می توانید طرف را به دلیل سرعت غیرمجاز یا نبستن کمربند ایمنی و غیره جریمه کنید که به وضوح تعریف شده و تخلفات غیر قابل انکار است. حتی در آنجا، برخی از ماشین ها به پارکینگ منتقل می شوند. چرا؟ چون قوه قضائیه باید به جای آنها تصمیم بگیرد.
این وکیل دادگستری با اشاره به رای دیوان عدالت اداری درباره حدود روابط افسران نیروی انتظامی با مردم گفت: بر اساس رای این مرجع بالاتر حتی پلیس نمی تواند شما و یا خودروی شما را برای بررسی مستی یا مستی متوقف کند. نه یا اینکه ببینیم راننده خلافی داره یا نه، حملش غیرقانونی هست یا نه؟! فقط زمانی که بتواند شهروند یا خودرویی را که راننده یا این شهروند تخلف آشکاری مرتکب شده است متوقف کند.
وی در پاسخ به استدلال پلیس مبنی بر اینکه بدحجابی یک تخلف «مشهود» است و در نتیجه مأموران می توانند با متخلف برخورد کنند، گفت: متأسفانه متولیان امر از این استدلال برای توجیه کار خود استفاده می کنند. می گویند فحاشی جرمی آشکار است. در حالی که چه کسی می تواند ثابت کند که او چند تار مو دارد خارج از زنی که متهم به حجاب است یا اگر آرایش او سنگین است، چه کسی می تواند در مورد میزان آن آرایش اظهار نظر کند؟
اما آیا دادستان ها و قضات نمی توانند اختیاراتی را به ضابطان قضایی تفویض کنند تا ماموران بتوانند شهروندانی را که بدحجاب خوانده می شوند دستگیر یا جریمه کنند؟ سوالی که احمدی پاسخ داد: این امر مطلقاً غیرممکن است زیرا همانطور که عرض کردم یک امر حاکمیتی است و حتی اگر بخواهد این کار را انجام دهد ضابط قضایی چگونه می تواند کیفیت جرم ارتکابی را ثابت کند؟ مثلاً ممکن است یکی از افسران بگوید این زن یک تار موی او دارد، اما یکی دیگر بگوید نه، چند تار از موهایش کشیده شده است. بنابراین عملا غیر ممکن است.
اعلام بی اطلاعی پلیس
با تمام این تفاصیل به نظر می رسد پلیس به عنوان مدیر اجرایی گشت ارشاد همچنان از تصمیمات ستاد فرماندهی در خصوص جریمه های زنان و مردان با حجاب بی اطلاع است. سردار حسین رحیمی فرمانده انتظامی تهران بزرگ گفت: هنوز به ما ابلاغ نشده است و طبیعتاً برنامه ای برای جریمه شهروندان باحجاب نداریم.
پلیس: دستگیر نمی کنیم
سرهنگ حاج احمد میرزایی، رئیس پلیس امنیت اخلاقی تهران بزرگ نیز در پاسخ به برخی ادعاهای شهروندان مبنی بر اینکه افرادی که توسط نیروی گشت ارشاد به دلیل داشتن محجبه یا پوشش نامناسب دستگیر و تحویل مراجع قضایی می شوند، گفت: اصلا درست نیست.» . عوامل ما ابتدا به افرادی که به هر دلیلی حجاب خود را رعایت نمی کنند یا پوشش نامناسب می پوشند یا رفتار نامتعارف دارند تذکر می دهند و پس از شرکت در دوره ها تعهد کتبی می گیرند و آنها را آزاد می کنند. اگر فرد دوباره این رفتار را تکرار کند، این بار والدینش تماس گرفته و از آنها تعهد گرفته می شود. اما هیچ کدام مراکز قضایی را هدف قرار نمی دهند. وی تاکید کرد: این رویکرد هدایتی ماست در حالی که طبق قانون افراد باحجاب می توانند 74 ضربه شلاق و 10 تا 2 ماه حبس دریافت کنند.
میرزایی با تاکید بر اینکه طبق قانون 33 دستگاه امر به معروف و نهی از منکر را بر عهده دارند، گفت: اتفاقا ما آخرین دستگاه هستیم. همه این نهادها برای این منظور و ترویج فرهنگ حجاب و عفاف و فرهنگ سازی برای مقابله با بدحجابی بودجه دارند. اما واقعا کار خاصی نمی کنند و ما اولین کسانی هستیم که در خیابان با بی حجاب ها برخورد می کنیم. آیا نیروهای دیگر نهادها و سازمان ها می توانند علاوه بر پلیس، خیابان ها، معابر و اماکن عمومی مانند مأموران دادگاه و با خودروهای مارک دار با اشرار ملاقات کنند؟ سوالی که سرهنگ میرزایی در پاسخ به آن تاکید کرد: طبق قانون هیچ نهاد و ارگانی جز نیروی انتظامی نمی تواند با شهروندان بی حجاب برخورد کند. البته اگر شخص حقیقی بخواهد تذکری به شهروندان در قالب امر به معروف و نهی از منکر بدهد، بحث دیگری است و اشکالی ندارد و ما هم از آن حمایت می کنیم، اما این که نهادها و ارگان های مختلف مایل به استفاده از خودروهای دارای نشان و یونیفرم هستند چرا که جلوگیری از حجاب و برخورد با آنها به هیچ وجه قانونی نیست.وی تصریح کرد: به همین دلیل به همه سازمان ها و ارگان ها اعلام کرده ایم که اگر می خواهند در این زمینه اقدام کنند. این منطقه؛ اگرچه ما از کمک آنها استقبال می کنیم، اما باید توسط ما هماهنگ و کنترل شود زیرا به هر حال مردم به ما به عنوان افرادی که مسئول حفظ امنیت مردم هستند اعتماد می کنند و در نتیجه اگر با آنها برخورد کنیم برای آنها قابل قبول تر است. خود مجرمان در این صورت سنگ بسته نمی شود!