این تحقیق جدیدترین تحقیقی است که به پدیده “از دست دادن موزاییک Y” می پردازد، که در آن کروموزوم Y از برخی از سلول های خونی یک مرد ناپدید می شود.
محققان نمیدانند چرا این اتفاق میافتد، اما با افزایش سن مرتبط است: در 40 درصد از مردان 70 ساله و بیش از نیمی از افرادی که تا 90 سالگی زندگی میکنند دیده میشود.
زمانی، محققان فکر می کردند که از دست دادن Y به عنوان یک کروموزوم کوچک و ضعیف به سادگی بخشی از پیری طبیعی است.
اما در سالهای اخیر، مطالعات از دست دادن Y را با افزایش خطر ابتلا به بیماریهایی مانند آلزایمر، بیماریهای قلبی و برخی سرطانها و همچنین کاهش طول عمر مرتبط دانستهاند.
با این حال، این مطالعات نمیتوانند نشان دهند که آیا از دست دادن کروموزوم به طور مستقیم به بیماریها کمک میکند یا صرفاً نشانهای است که سایر فرآیندها در بدن به اشتباه پیش میروند.
محققان آزمایش کردند که آیا از دست دادن Y صرفاً نشانه پیری است، مانند سفید شدن مو.
یافتههای آنها نشان میدهد که پاسخ منفی است: در موشهای آزمایشگاهی، از دست دادن Y در سلولهای خون بافت قلب را مستعد ایجاد زخم و مرگ زودرس میکند.
کنت والش، سرپرست تیم تحقیق از دانشگاه ویرجینیا، می گوید: «این شواهد نشان می دهد که از دست دادن کروموزوم یک عامل مستقیم است.
اکثر مردم کروموزوم Y را به عنوان کروموزوم جنسی می شناسند: زنان دارای دو کروموزوم X هستند، در حالی که مردان دارای یک کروموزوم X و Y هستند.
محققان بر این باور بودند که کروموزوم Y بیش از تعیین ویژگیهای جنسی مرد است. اما مطالعات در سالهای اخیر نشان داده است که کروموزوم Y حاوی ژنهای بیشتری نسبت به آنچه قبلاً تصور میشد، است که عملکرد آنها کاملاً مشخص نیست.
محققان با استفاده از اطلاعات پزشکی و ژنتیکی از حدود 500000 بزرگسال بریتانیایی دریافتند که مردانی که با از دست دادن قابل توجه Y – در بیش از 40 درصد از سلول های خونی خود وارد مطالعه شده بودند – در سال های بعد وضعیت بدتری داشتند.
احتمال مرگ آنها به هر علتی در هفت سال آینده 41 درصد بیشتر از مردان بدون از دست دادن Y بود. به طور خاص، آنها دو تا سه برابر بیشتر در معرض مرگ ناشی از نارسایی قلبی یا بیماری قلبی مرتبط با فشار خون طولانی مدت بودند.
آنها دریافتند که در موشهای نر پیر، از دست دادن Y تغییرات مرتبط با سن در ساختار و عملکرد قلب را تسریع میکند و حیوانات را در برابر آسیبهای قلبی، ریهها و کلیهها آسیبپذیرتر میکند.
والش گفت: «به نظر میرسد از دست دادن کروموزوم Y عملکرد سلولهای ایمنی را که در قلب کار میکنند، تغییر میدهد و منجر به اسکار بافتی میشود.»
او گفت: «حتی ممکن است بتوان مردان را از نظر از دست دادن Y به عنوان یک نشانگر خطر برای بیماریهای مختلف غربالگری کرد.
یکی از اسرار باقی مانده این است که چه چیزی باعث از دست دادن Y می شود.
به گفته والش: “در سن 60 سالگی، برخی از مردان مقدار زیادی از Y را از دست می دهند و برخی فقط کمی از دست می دهند.”
مطالعات نشان می دهد که سیگار کشیدن یکی از دلایل اصلی کاهش Y است، اما علل ناشناخته دیگری نیز وجود دارد.
به گفته محققان، از دست دادن Y ممکن است یکی از دلایلی باشد که باعث می شود زنان بیشتر از مردان عمر کنند.