چینی ها در جایی سرمایه گذاری می کنند که بتوانند این کشور را تا آخرین قطره بکشند. یکی از مواد معاهده شانگهای احترام به تمامیت ارضی کشورهای عضو است. سیاست نگاه به شرق ما در مقایسه با سیاست نگاه به شرق ویلی برانت شکست خورده است. قبل از انقلاب صادرکننده چینی 9 ریال ایران از ما دریافت می کرد. تا زمانی که چین ما را به عنوان تغییر در جیب خود نگه می دارد، این طور است.
مسعود دانشمند، یکی از اعضای هیئت اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران در این باره به آفتاب نیوز گفت: واقعیت این است که روش و رفتار سرمایه گذاری خارجی چین با سایر کشورها تفاوت اساسی دارد. چینی ها در هر جایی که بتوانند این کشور را تا آخرین قطره نجات دهند سرمایه گذاری می کنند. در واقع آنها چاپوال را فقط از اصول سرمایه گذاری مدرن می شناسند. با توجه به شرایط سخت اقتصادی که در آن قرار داریم، آنها منتظر کوتاهی ما در تجارت هستند. مثلاً در خوزستان در حوزه نفت سرمایه گذاری کردند، اما به دلیل امتیازی که از آمریکایی ها گرفتند، این پروژه را به کلی رها کردند.
وی افزود: برخلاف ظاهر، تفاهم مشترکی بین ایران و چین وجود ندارد، ایران یکی از اعضای معاهده شانگهای است و یکی از مواد اصلی این معاهده این است که کشورهای عضو باید به ارضی خود احترام بگذارند. حقوق یکپارچگی، اما توجه داریم که رئیس جمهور جین پینگ در طول سفر خود به کشورهای خلیج به راحتی تمامیت ارضی کشورمان را زیر سوال برد تا از آنها استقبال کند و برای منافع اقتصادی و نیش چربی چنین اقداماتی بسیار منطقی است.
این محقق در تشریح سیاست اقتصادی ایران در برخورد با چین گفت: این کشور در زمان ویلی برانت، صدراعظم سابق آلمان، سیاست نگاه به شرق را در دستور کار قرار داد و می گفتند به جای فروش کالاهای صادراتی آلمان به این کشور. غرب، بهتر است بر روی بازاریابی در بازارهای بکر و آماده شرقی تمرکز کنیم، یکی از نخست وزیران اسلامگرای سابق ترکیه نیز به نوعی از همین سیاست کپی برداری کرد، هر دو کشور در سیاست خود برای نگاه به شرق و یافتن مقاصد صادراتی در کشورها موفق بودند. مانند ایران، عربستان سعودی و عراق، اما سیاست نگاه به شرق ما شکست خورده است، زیرا از نظر سیاست خارجی و سبد صادراتی ما مواد و مواد خامی برای آن وجود ندارد. چه چیزی برای صادرات داریم؟! البته در ابتدا و آخر از ما خریداری می شود، تقریباً در همه جا، محصولات صادراتی داخلی ما به غیر از نفت، پتروشیمی و مواد مخرج نیستند. n عدد و محصولی که می خواهیم در قالب یک سیاست به شرق نگاه کنیم، به عنوان مثال برای چین یا صادرات به کره جنوبی. محدودیت های تحریم همچنان پابرجاست.
این نماینده مجلس نمایندگان ایران در ادامه تصریح کرد: چین نیز مانند تجار سنتی و سرداب داران قدیمی ما، مواد بنجل را برای مشتریان اعتباری مانند ما ذخیره می کند و مواد خوب را به پول و مشتریان ثروتمند غربی عرضه می کند. وقتی به این کشور نفت، فرآورده یا پتروشیمی صادر می کنیم، چینی ها اغلب از پرداخت پول خودداری می کنند و به بهانه تحریم ها و عوامل دیگر می گویند بیایید و به جای پول از ما کالا بگیرید. در نتیجه این نارضایتی متوجه شدیم که در پایان دوره اوباما و همزمان با ریاست جمهوری ترامپ، خیابان های کشورمان مملو از خودروهای بی کیفیت چینی شده است. این در حالی است که مردم ایران عموماً علاقه ای به خرید کالاهای چینی ندارند و نسبت به بسیاری از این کالاها نظر منفی دارند. همچنین چینی ها می گویند به جای دریافت پول، تا زمانی که رابطه جنسی برقرار نمی کنید طلبکار باشید.
مسعود دانشمند در تشریح برخی رفتارهای تجاری چین با تجار ایرانی افزود: رفتاری که چین با ما انجام می دهد واقعا خارج از عرف تجاری دنیاست. متأسفانه به دلیل شرایطی که در کشور وجود دارد، بازرگان ایرانی باز نیست و باید این شرایط ناعادلانه را بپذیرد. مثلاً ما به چین سنگ آهن صادر می کنیم، چینی ها به بهانه اینکه باید کنترل کیفی در مقصد انجام شود از پرداخت 5 تا 10 درصد مبلغ معامله خودداری می کنند و در مقصد به بهانه این 10 درصد را نمی پردازند. که سنگ آهن بی کیفیت است. این بدان معناست که خریدار به عنوان ناظر و مسئول کنترل کیفیت عمل می کند. این 10 درصد تاکنون به هیچکس پول نداده اند در حالی که در ایران می توان کنترل کیفی انجام داد اما از انجام آن خودداری می کنند. وقتی همه دارایی خود را در سبد چینی می گذاریم این اتفاق می افتد. اگر بتوانیم سیاست خارجی خود را به روز کنیم و توانایی فروش نفت و محصولات خود را در سرتاسر جهان به دست آوریم، چین باید به ما احترام بگذارد.
وی افزود: قبل از انقلاب از چین محصولاتی مانند چکش، آچار و چند ابزار غیر دقیق وارد می کردیم. پول را به ریال ایرانی از ما گرفتند و بسیار سپاسگزار بودند. تا زمانی که چین ما را به عنوان تغییر در جیب خود نگه می دارد، نمی توانیم انتظار داشته باشیم که شرایط تجارت بین دو کشور منصفانه باشد.
پرویز حسابی، یکی دیگر از اعضای اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران نیز در پاسخ به سوال خبرنگار آفتاب نیوز گفت: به زبان ساده، واقعیت تجاری عینی این است که نمی توان به چینی ها به عنوان یک شریک قابل اعتماد اقتصادی و تجاری اعتماد کرد. در زمان روحانی که برجام اجرا شد و تمام سفرای خارجی و روسای جمهور آنها به ایران آمدند، رفتار تجاری چینی ها متفاوت بود، زیرا ما مجبور نبودیم به تنهایی با آنها معامله کنیم. حالا مگر سوئیفت نداشته باشیم، مگر اینکه در لیست سیاه fatf قرار بگیریم، حتی اگر اراده سیاسی وجود داشته باشد، چگونه با چینی ها معامله کنیم. محصولات غیر نفتی و غیر صنعتی ما تقریباً 40 درصد گرانتر از برخی رقبا هستند. همه این مسائل باید حل شود. تا زمانی که تحریم ها وجود داشته باشد، احتمالاً وضعیت به همین منوال خواهد بود.