فیضه صدر: تصویری از احمد توکلی، یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام در رسانه ها منتشر شد. وی در گفتگوی کوتاهی خطاب به نمایندگان مردم با حالتی ناخوشایند که نشان از بیماری او داشت، گفت: نمایندگان عزیز مردم نگذارید بیچاره ها سرازیر شوند، وحشت همه را جمع کنید، من تا اینجا را نمی بینم. انتقادها از عملکرد نمایندگان مردم افزایش یافت و شخصیت ها به مجلس یازدهم به ویژه اصرار بر وعده های اقتصادی نمایندگان انتقاد کردند. واکنش به این انتقادات در صحبت‌های نمایندگان مشهود است و نشان می‌دهد که گلایه‌ها و گلایه‌ها بیشتر از انتقاد از دولت روحانی است، رفع تحریم‌ها.» در اواخر سال 1378 احیا شد. ستاره صبح در گفت و گو با حشمت الله فلاحت پیشه، استاد دانشگاه و نماینده سابق مجلس به بررسی عملکرد مجلس پرداخت که در ادامه می خوانید:
با در نظر گرفتن محوریت اقتصاد در شعارهای تبلیغاتی نمایندگان مردم، عملکرد مجلس را که با وعده حل مشکلات اقتصادی وارد صحنه شد، مرور کنیم. عملکرد مجلس به ظاهر انقلابی را در تحقق این وعده چگونه ارزیابی می کنید؟
اگر عملکرد مجلس را با شعارهای اقتصادی ابتدایی آن مقایسه کنیم، نتیجه قابل دفاع نخواهد بود. البته این وضعیت قابل پیش بینی بود.
اگر نمایندگان از اختیارات قانونی خود استفاده می کردند امروز نتایج بهتری می گرفتند. در این دوره، نقش مجلس در نظارت بر اجرای قوانین همچنان پابرجا بود.
به ویژه وظیفه اصلی مجلس تطبیق اجرای قانون بودجه سنواتی با تعهدات دولت ها در قالب یک برنامه پنج ساله است.
مجلس پنج ابزار نظارتی برای انجام این وظیفه دارد. تذکر، سوال، استفساریه، استیضاح و اعمال اصل ۲۳۴ پنج ابزار نظارت بر نمایندگان مجلس است.
قرار بود از این ابزار در بررسی عملکرد دولت در رابطه با وظایفش استفاده شود. قانون برنامه مفاد مختلفی دارد اما چون شعار نمایندگان مجلس اقتصادی بود به حوزه اقتصاد هم می پردازم.
قانون برنامه ششم دولت را موظف کرده است که رشد اقتصادی را حداقل سالانه 8 درصد حفظ کند. مجلس باید اعلام کند که در مورد کنترل اجرای صحیح این یک رقمی قانون چه کرده است؟!
دولت هر سال بودجه ای برای این قانون فراهم می کند. دولت فکر نمی کرد که قانون برنامه را اجرا کند. اما انتظاری که از مجلس که هر سال به دولت بودجه می دهد این است که دولت را استیضاح کند. متاسفانه مجلس یازدهم با دولت سیزدهم اختلاف نظر داشت و به وظیفه قانونی و نظارتی خود عمل نکرد.
با در نظر گرفتن سال آخر مجلس، آیا می توان انتظار داشت در سال آینده تعارفات از دولت کنار گذاشته شود و مجلس در نقش مجری حقوق مردم ظاهر شود؟
با تشکیل کمیته های مربوط به انتخابات در هیئت امنا و وزارت کشور، سال انتخابات آغاز می شود.
در واقع نمایندگان مجلس در سال انتخابات هستند. تلاش ها برای رقابت در حوزه های انتخاباتی آغاز شده است.
با شروع این رقابت ها، نمایندگان باید از کارنامه خود دفاع کنند، اما این دفاع را نه در اجرا، بلکه در سخنرانی و شعار و در قالب توجیه می بینیم.
همین مجلس گفت نقش تحریم ها در مدیریت اقتصاد کشور حداکثر 20 درصد است! مگر همان مجلس نبود که فکر می کرد با سیاست های انقلابی مردم را نجات می دهد؟
سفره مردم نسبت به 16 خرداد 1378 که مجلس یازدهم شروع به کار کرد کوچکتر شده است. نتیجه کار مجلس کاهش امیدها به آینده اقتصادی است.
فراموش نمی کنیم که این مجلس از همان ابتدا همه بهانه ها را رد کرد. تحریم، فساد، عدم تعهد دولت و مجلس و… بی اثر یا کم اثر معرفی شدند و گفتند کاری می کنیم کارستان! اما امروز شاخص ها بدتر شده است.
ارزش دلار افزایش یافت و مردم دچار شوک های شدید شدند. پارلمان کجای تاریخ است؟
اشاره کردید که دولت و مجلس در یک طرف هستند. این موضوع به عنوان یک لحظه مثبت قدردانی شد، اما بعداً دیدیم که اتحاد نیروها باعث هم افزایی نشد. شما در مورد آن چه فکر میکنید؟
با تشکیل دولت جدید تجربه تلخی به دست آمد و دولت و مجلس دست به دست هم دادند که به ضرر مردم بود.
این مجلس بخشی از عمر خود را با سازش با دولت سپری کرد و آنچه فراموش شد منافع مردم بود، کلاه بزرگی که بر سر مجلس می چرخید این بود که مجلس با افزایش چند برابری مالیات برای درآمدزایی موافقت کرد. افزایش شدید مالیات بر طبقات مولد فشار وارد می کند.
سیاست افزایش مالیات به درجاتی از رکود منجر شد، اما درآمدهای مالیاتی در حوزه عدالت کار کافی نبود.
مجلس به نوعی در خدمت افزایش درآمد دولت بود بدون اینکه نظارتی بر توزیع این درآمد به نفع مردم و به نفع عدالت باشد و در حوزه سیاست خارجی مجلس بر سر راه بوده و هست. حاشیه ها در خصوص پرونده هسته ای (برجام) نیز نمایندگان قانونی با عنوان «اقدامات راهبردی رفع تحریم ها» را تصویب کردند. نتیجه این قطعنامه این بود که ایران یکی از بهترین فرصت ها را برای احیای برجام از دست داد، روحانی در این خصوص گفت: اگر قطعنامه 27 آذر 1378 نبود، تا پایان آن برجام احیا می شد. سال، اما نبود.
اگر برجام قبل از جنگ اوکراین احیا می شد، میلیاردها دلار به کشور سرازیر می شد و بحران از کشور محو می شد و ایران قدرت امروز کشورهای جهان نبود. توجه داشته باشید که امروز در عراق جشن می گیرند و کشورهای عربی دوباره به هم نزدیک شده اند و «خلیج فارس» را خلیج عربی می نامند، در حالی که اگر ایران نبود چنین رقص زیبایی در بغداد جریان نداشت.
مجلس چه نظارتی برای گرفتن نتیجه هزینه های سیاست خارجی کشور انجام داد؟!
حتی شاهد بودیم که دولت از تصویب قانون برنامه 7 به ترتیب روال قبل از بودجه خودداری کرد، این توهین به نظام نظارتی کشور است.
آیا با ارائه مجلس، تجربه مجلس یازدهم در دوره آینده نیز تکرار خواهد شد؟
از آنجایی که در کشور سیستم حزبی وجود ندارد، جناح های سیاسی به جای احزاب فعالیت می کنند. جناح های سیاسی کلاهبردار عرصه سیاست شده اند.
کلاهبردارانی که در پوشش جناح بندی های سیاسی فعالیت می کنند در هر دوره ای با عناوین و نام های متفاوتی می آیند و در آن دوره با پوششی متفاوت و با نامی دیگر در صحنه ظاهر می شوند.
نام های قبلی یادآور وعده هایشان هستند و برای اینکه مسئولیتی نداشته باشند در این دوره با نام دیگری روی صحنه می آیند. هیچ طرفی پشت این افراد نیست که وعده هایشان را تضمین کند. تا زمانی که دولت وارد فضای حزب سازی نشود، شاهد وجود چنین افراد و آسیب هایی خواهیم بود. بدون حزب نمی توان مسئولیت وعده ها را محقق کرد.
عملکرد دولت و مجلس فعلی آنقدر ضعیف است که امروز شاهد سخنرانی برخی از اعضای دولت های گذشته که عملکرد موجهی نداشته اند، داریم.