بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، تورم خوراکی ها در ایران از نرخ تورم عمومی فراتر رفته و در آبان ماه امسال نرخ تورم نقطه ای خوراکی ها و آشامیدنی ها به 68 درصد و نرخ تورم سالانه 61.3 درصد رسیده است. تورم شدید مواد غذایی در ایران منجر به کاهش شدید مصرف سرانه انواع محصولات غذایی در کشور شده است. بنابراین مراجع مختلف در آمارهای پراکنده این موضوع را اعلام کرده اند.
این روزها در این سایت آگهی مبادله وسایل شخصی با غذا روی دیوار قرار داده شده است. تبلیغاتی که اکنون با تورم افسارگسیخته مواد غذایی در ایران و کاهش مصرف سرانه بسیاری از اقلام خوراکی، نشان از تشدید فقر غذایی در خانواده‌های ایرانی دارد.
به گزارش شارک، او لباس زیر قدیمی یا به قول خودش لباس زیر مستعمل خود را که البته آثار فرسودگی و ترمیم در آن دیده می شد را با برنج و کره جایگزین کرد. او ساکن اصفهان است و در توضیح آگهی خود فقط نوشته که به دلیل نیاز مالی این کار را انجام می دهد.
دیگری پیراهن های نخی چک شده خود را با برنج یا کره عوض می کند. صاحب آگهی ساکن ارومیه است و پنج پیراهن تابستانی کارکرده خود را در مجموع 260 هزار تومان قیمت گذاری کرده و با همین مقدار غذا معامله می کند.
مرد دیگری که پدر خانواده ای ساکن نازی آباد تهران است، در ازای برنج، روغن، مرغ یا هر غذای دیگری کتاب های درسی فرزندش را می دهد. وقتی با شماره آگهی تماس می گیرید، پسری با صدای خشن جواب می دهد و می گوید که این کتاب ها شامل کتاب های سال های مختلف دبیرستان است و قیمتی برای آن ندارد، پس فقط کتاب ها را برای یک وعده غذایی تحویل می دهد. با این حال، وقتی از او پرسیدند که کتاب ها را با چه مقدار برنج یا روغن عوض می کند، پاسخ داد: هر چه می دهید، برای خود ارزش قائل شوید.
مرد دیگری کفش زمستانی قدیمی خود و همسرش را با یک لوبیا یا یک مرغ عوض می کند. چون به قول خودش کاری جز سیر کردن شکم بچه ها و بردن شکم امروزشان به فردا ندارند. تعداد تبلیغات مبادله اقلام خانگی با مواد غذایی که چند هفته پیش منتشر شد و در مواردی افزایش یافت و حالا به کفش و لباس رسیده است. در واقع، اگر در روزهای ابتدایی سایت فقط چند آگهی برای تعویض کتری برقی یا بخاری نفتی و برنجی روی دیوار بود، حالا ماجرا جدی تر شده و تعداد آگهی ها زیاد شده است؛ در واقع اگر در روزهای ابتدایی سایت فقط چند آگهی برای تعویض کتری برقی یا بخاری نفتی و برنجی وجود داشت. گویی چند آگهی اول توانست ایده تهیه غذا برای بسیاری از خانواده های فقیر را تغییر دهد.
اکنون می توانید بخاری، دوربین های شکار، رایانه های قدیمی، لباس های محلی، کیف، کفش، لباس، مبل های قدیمی یا تقریباً هر مورد دیگری را در ازای کره، مرغ، گوشت یا حبوبات روی دیوار یا سایت های مشابه پیدا کنید. وجه مشترک آنها این است که هیچ محدودیتی برای مقدار مواد غذایی که می توان با کالاهای آنها مبادله کرد وجود ندارد. چه یک جفت کفش یا مبلمان قدیمی!
نمونه اش صاحب جاروبرقی نشنال 4400 در مشهد است که در آگهی خود اعلام کرده است که آن را با برنج، روغن و مرغ معامله می کند. او درباره ارزش جاروبرقی خود می گوید: «سالم است و کار می کند، اما نمی دانم ارزش آن چقدر است؟ راستش نمی دونم میشه یک جوجه، دوتا جوجه یا هر چی، فرقی نمی کنه. شما خریدار هستید، هر مقداری که بدهید. اما من پول نمی خواهم، زیرا با آن پول همان غذا را خواهم خرید.»
سیاست های اقتصادی منجر به فقر می شود
تجربه مبادله کالاهای ضروری برای غذا پدیده ای است که در اقتصادهای خاصی رخ می دهد. این همان چیزی است که جعفر خیرهان، کارشناس فقر در گفتگو با شارک توضیح داد: وضعیت مشابهی تنها در ونزوئلا و یونان در همین مدت مشاهده شده است. این کارشناس می گوید: این آگهی ها اصلا عجیب نیست و حقایق و خواسته های زمانه و شرایط کنونی اقتصاد ایران و تورم شدید گزارش شده از سوی مراجع رسمی آماری است. خیرخواهان ادامه می دهد: این آگهی ها عجیب نیستند و جایگاهی مشابه تبلیغات اعضای بدن دارند. در مجموع، این پدیده‌ها نشان می‌دهد که جمعیت دهک‌های درآمدی فقیر و فقیر در حال افزایش است و گروه‌های فقیر مجبور به فروش معیشت خود برای بقا و تامین غذا هستند. خیرخواهان تاکید می کند: چهره فقر در ایران به قدری دلخراش شده است که ممکن است تعداد مبتلایان به سوءتغذیه افزایش یابد و این افراد برای تامین کالری مورد نیاز خود مجبور به روی آوردن به غذاهای غیر متعارف شوند. وضعیتی که ونزوئلا و یونان در طول بحران اقتصادی در آن سقوط کردند.
این کارشناس مسائل فقر همچنین توضیح می دهد: سیاست های اقتصادی ایران به جای کاهش فقر به طور مستمر در حال ایجاد فقر است. بنابراین در حال حاضر درآمد سرانه بنگلادش که از نظر منابع و زمین بسیار ضعیف است و دائماً از بحران های پرهزینه ای مانند سیل رنج می برد، به درآمد سرانه ایران که از نظر منابع و امکانات غنی است رسیده است.
تورم نگران کننده مواد غذایی در ایران
بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، تورم خوراکی ها در ایران از نرخ تورم عمومی فراتر رفته و در آبان ماه امسال نرخ تورم نقطه ای خوراکی ها و آشامیدنی ها به 68 درصد و نرخ تورم سالانه 61.3 درصد رسیده است. تورم شدید مواد غذایی در ایران منجر به کاهش شدید مصرف سرانه انواع محصولات غذایی در کشور شده است. بنابراین مراجع مختلف در آمارهای پراکنده این موضوع را اعلام کرده اند.
افشین صدرادرس، مدیرعامل اتحادیه مرکزی حیوانات سبک کشور از نصف شدن سرانه مصرف گوشت قرمز در ایران در سال گذشته خبر داد و به ایلنا گفت: سرانه مصرف گوشت از 12 کیلوگرم به 6 کیلوگرم در سال افزایش یافته است. ، با کاهش 50 درصدی مصرف مواجه است. تسنیم همچنین در آذرماه ۱۳۹۸ به نقل از موسی شهبازی، مدیرکل وقت دفتر پژوهش‌های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس، نوشت: مصرف سرانه گوشت قرمز توسط فقیرترین مردم ایران، یعنی. از دهک اول تا سوم فقط به 25 گرم در ماه می رسد! همچنین وزارت بهداشت اعلام کرد که مصرف سرانه لبنیات در ایران به 60 تا 70 کیلوگرم در سال کاهش می یابد. این در حالی است که سرانه مصرف لبنیات در دهه 80 به 90 تا 100 کیلوگرم رسید.
آرش نبی زاده، مدیرعامل اتحادیه ماهیان سردآبی سال گذشته از کاهش 60 درصدی مصرف ماهی در ایران خبر داد و گفت: برخلاف آمار سازمان شیلات که سرانه مصرف ماهی را 13 کیلوگرم در سال اعلام کرده بود، سرانه مصرف ماهی. در ایران تنها ۷ کیلوگرم در سال است. حسن تقی زاده، رئیس اتحادیه برنج فروشان بابل نیز از کاهش 50 تا 60 درصدی خرید برنج ایرانی به دلیل گرانی خبر داد. کاهش مصرف سرانه غذا در ایران در شرایطی رخ می دهد که ایرانیان بسیاری از مواد اصلی هرم غذایی مانند غذاهای دریایی، گوشت، تخم مرغ و لبنیات را بسیار کمتر از میانگین مصرف سرانه جمعیت انسانی جهان مصرف می کنند. و مصرف برخی از این محصولات گاهی کمتر از نصف سرانه مصرف جهان است.
کاهش فروش مواد غذایی
حسین فرهادی، سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی می گوید: با افزایش قیمت ها، تقاضا برای مواد غذایی به شدت کاهش یافته است. بنابراین اگر فروشگاهی یک کامیون نفت می‌خرید و 70 میلیون و 80 میلیون تومان می‌خرید، الان همین مقدار روغن را 300 میلیون و 400 میلیون تومان می‌خرید و با کاهش تقاضا به جای یک کامیون نفت، فروشگاه‌ها 100 می‌خریدند. یا 50 کارتن البته این اتفاق برای خانواده هم افتاد. حتی خانواده ای که می تواند دو یا چند محصول مشابه بخرد، اکنون باید به یک محصول بسنده کند یا مثلا چند کیلو را به نیم کیلو کاهش دهد. به گفته وی، این مشکل را می توان در کالاهایی مانند روغن، تن ماهی و شکر مشاهده کرد که طی چند ماه گذشته افزایش قیمت داشته اند. فرهادی می گوید: افراد کم توان مالی احتمالا تاکنون بسیاری از مواد غذایی را از سبد غذایی خود حذف کرده اند. اکنون فقط طبقه متوسط حکومت می کند و همه چیز را نجات می دهد.
در همین راستا زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت بارها نسبت به افزایش ناامنی غذایی به ویژه برای اقشار نیازمند هشدار داده است. وی در گفت وگو با ایلنا و ایسنا تاکید کرد: افزایش ناامنی غذایی که به ویژه در مناطق فقیرنشین کشور مشاهده شده است، منجر به افزایش شیوع سوء تغذیه در بین کودکان زیر پنج سال و سایر اقشار آسیب پذیر تغذیه شده است. گروه هایی مانند مادران باردار و نوجوانان و کمبود عناصر کمیاب مانند آهن، روی، ویتامین A و کمبود دریافت پروتئین که شواهد کمبود آن همواره در کشور وجود داشته است.
در چنین شرایطی، درصد قابل توجهی از سه دهک پایین درآمدی جامعه نیز تحت پوشش نهادهای حمایتی نیستند. بنابراین بر اساس داده های پایگاه اطلاع رسانی بهزیستی ایران در سال 1397 (گزارش سال گذشته منتشر شد) 76 درصد یا معادل پنج میلیون و 708 هزار خانوار مستقر در این دهک ها خارج از حمایت مادی و معنوی دو امداد و بهزیستی بوده اند. سازمان های کمیته بدی این است که در میان خانوارهای دهک اول تا سومی که خارج از چتر حمایتی دو نهاد کمیسیون و بهزیستی بودند، در کمال تعجب یک میلیون و 54 هزار خانوار حتی یارانه دریافت نکردند!