روز جدید در سال گذشته 4 ساعت و 48 دقیقه قطعی، 8 ساعت و 34 دقیقه قطعی پراکنده، 2 ساعت و 20 دقیقه قطعی همزمان و بیش از 4 هزار و 96 ساعت قطعی قطعی بوده است. با این حساب می توان گفت که اینترنت ایران 171 روز و 3 ساعت و 42 دقیقه یعنی تقریباً نیمی از سال 1400 (دقیقاً 47 درصد) قطع بوده است.
وزیر ارتباطات چند روز پیش اعلام کرد که هیچ گونه اختلال جمعی در اینترنت وجود ندارد. اما گزارش منتشر شده توسط ابراروان حکایتی متفاوت و مسلماً اسفناک از وضعیت اینترنت دارد.
رادار ابر اروان در سال 1400 از طریق بررسی اینترنتی مراکز داده محلی به این نتیجه رسید که در سال گذشته 4 ساعت و 48 دقیقه قطعی، 8 ساعت و 34 دقیقه قطعی پراکنده، 2 ساعت و 20 دقیقه قطعی همزمان و بیش از 4096 مورد بوده است. ساعت قطعی جزئی با این حساب می توان گفت که اینترنت ایران 171 روز و 3 ساعت و 42 دقیقه یعنی تقریباً نیمی از سال 1400 (دقیقاً 47 درصد) قطع بوده است.
اینستاگرام بیشترین قطعی را داشت
به گزارش دیجیاتو و به نقل از ابراروان، کارشناسان این شرکت در بررسی های خود اعلام کردند که 89 درصد قطعی های اینترنت دیتاسنتر مربوط به وب سایت های بین المللی و 67 درصد آن مربوط به شبکه اجتماعی اینستاگرام است.
کارشناسان ابراروان پیش از این در گزارشی در دیجیاتو نسبت به اختلال در اینستاگرام هشدار داده بودند و در آن گزارش به احتمال اختلال در اینستاگرام به دلیل زیرساخت ها تاکید شده بود.
67 درصد از اختلالات ثبت شده در 9 وب سایت تحت نظارت رادار در سال 1400 به اینستاگرام اختصاص داشت. کلاب هاوس و گیت هاب با 10 و 9 درصد قطعی در جایگاه دوم و سوم قرار دارند. در نتیجه باید گفت که سه وب سایت اصلی آسیب دیده متعلق به وب سایت های بین المللی و دو مورد از آنها مربوط به شبکه های اجتماعی بوده است.
در مجموع از بین 9 وب سایت داخلی و خارجی تحت نظارت رادار ابراروان در سال 1400، 89 درصد از قطعی ها در سایت های خارجی (گیتهاب، گوگل، اینستاگرام، ویکی پدیا و توییچ) و حدود 11 درصد از قطعی ها در ایران رخ داده است. وب سایت های (شاپارک، دیجی کالا، آپارات، ورزش سه).
اختلالات کامل، احتمالی و جزئی در سال 1400
قطعی های احتمالی اتصالات اینترنتی مراکز داده داخلی در سال 1400 از طریق پایش بلادرنگ وب سایت های ایرانی و خارجی دیجی کالا، اسپورت، آپارات، شاپرک، گیثاب، گوگل، اینستاگرام، ویکی پدیا و کلاب هاوس گزارش شده است. در سال گذشته ارتباط دیتاسنترهای کشور به مدت 288 دقیقه معادل 4 ساعت و 48 دقیقه به طور کامل قطع شد. ابراروان تاکید کرد: معنای عبارت قطعی کلی به این معناست که حداقل 4 وب سایت به صورت همزمان در 3 مرکز داده به مدت حداقل 1 دقیقه با خطای اتصال مواجه شدند.
اکثر قطعی‌ها در دهه 1400 قطعی نبودند و در سال گذشته 8 ساعت و 34 دقیقه قطعی پراکنده مشاهده شد، یعنی حداقل 2 وب‌سایت به مدت 5 دقیقه از کار افتادند. همچنین در سال گذشته یک قطعی همزمان 2 ساعت و 20 دقیقه ای رخ داد که در آن حداقل 3 مرکز داده و 2 وب سایت در مدت زمان 5 دقیقه از کار افتادند.
در نهایت باید به اختلال جزئی برسیم که سخت ترین حالت نظارت است و طبق گزارش آروان در این حالت خطای اتصال حداقل 1 وب سایت به مدت حداقل 5 دقیقه اختلال محسوب می شود. باید بدانید که 170 روز و 16 ساعت و 48 دقیقه مجموع اغتشاشات جزئی است که در سال 1400 رخ داده است. ناگفته نماند که در ماه های مرداد و دی ماه 1400، اینترنت ایران بیشترین موارد اختلال در ارتباطات مراکز داده را داشته است.
مسائل 1401: بیشتر مسائل جهانی وب سایت از مراکز داده داخلی است
ابراروان نیز گزارش کوتاهی از قطعی های سال 1401 ارائه کرد که با اضافه شدن نظارت بر اتصالات اینترنتی مراکز داده خارجی به سامانه رادار، امکان مقایسه وضعیت اتصالات اینترنتی در داخل و خارج از کشور فراهم شد. گزارش آروان نشان می دهد که اختلالات در مراکز داده ایرانی 25 برابر بیشتر از دیتاسنترهای خارجی است و در واقع 87 درصد از این موارد مربوط به مراکز داده داخلی است و تنها 13 درصد از مشکلات اینترنتی مربوط به مراکز داده خارجی است.
این سوال می تواند ظن اغتشاشات از داخل کشور را به شدت تایید کند. به عنوان مثال، اروان اعلام کرد که 99 درصد از قطعی های اینستاگرام در این ماه مربوط به مراکز داده داخلی بوده و تنها 1 درصد از قطعی های اینترنت اینستاگرام در مراکز داده بین المللی دیده شده است.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، سایر وب سایت های خارجی نیز بیشترین اختلال را در مراکز داده داخلی تجربه کردند. به عنوان مثال، 97 درصد از اختلالات Twitch داخلی بودند و 93 درصد از مشکلات GitHub نیز از داخل منشأ می گرفتند. حتی 93 درصد از قطعی اینترنت گوگل داخلی است. جالب اینجاست که برای وب سایت های ایرانی برعکس این اتفاق افتاده است و 92 درصد از کار افتادن وب سایت گنجور، 70 درصد از کار افتادن دیجی کالا و 80 درصد از کار افتادن آپارات که همگی وب سایت های ایرانی پربازدید هستند، در هاب های بین المللی برای داده ها رخ داده است. گفتنی است در اردیبهشت 1401 دیجی کالا با 30 درصد بیشترین خاموشی را در مراکز داده محلی تجربه کرد. همچنین در بین وب سایت های خارجی، ویکی پدیا با 80 درصد کمترین اختلال را در مراکز داده در ایران تجربه کرد.