رویترز در گزارشی با استناد به آمار گمرکات چین اعلام کرد که صادرات نفت ایران به چین در یک ماه گذشته به صفر رسیده است. در همین زمان، روسیه 8.6 درصد افزایش صادرات نفت خود به چین را در مدت مشابه ثبت کرد. با این حرف ها می توان گفت روسیه بازارهای چین را از ایران گرفته است؟
رویترز در گزارشی نوشت بر اساس آمار منتشر شده از سوی گمرک چین، صادرات نفت ایران به چین در ماه آوریل (12 فروردین تا 10 اردیبهشت) صفر بوده است. این در حالی است که صادرات نفت روسیه به چین در مدت مشابه نسبت به سال گذشته 8.6 درصد افزایش داشته است!
البته رویترز در گزارش خود اشاره کرده است که آمار ارائه شده مبنی بر صفر شدن واردات نفت ایران به چین نمی تواند دقیق باشد. زیرا فرض بر این است که تهران نفت خود را به نمایندگی از کشورهای دیگری مانند مالزی، عمان، امارات متحده عربی و غیره به کشورهایی که تقاضای نفت دارند مانند چین برای دور زدن تحریم های ایالات متحده آمریکا صادر می کند. با توجه به داده های گمرک چین که در اوایل ماه می این احتمال تا حدودی درست به نظر می رسد، زیرا واردات روزانه نفت خام از مالزی به چین 1.07 میلیون بشکه در روز اعلام شده است. این مقدار نشان دهنده افزایش 64 درصدی صادرات نفت مالزی به چین در مقایسه با میانگین دوره ژانویه تا فوریه است.
این در حالی است که کوالالامپور جایگاه خاصی در بین فروشندگان اصلی نفت ندارد. حتی بریتیش پترولیوم گزارش داد که مالزی یکی از واردکنندگان نفت است، بنابراین نمی تواند نقش صادرکننده را در عرصه بین المللی ایفا کند. بنابراین با کنار هم قرار دادن تکه های پازل این فرضیه که نفت صادر شده از مالزی متعلق به ایران است تقویت می شود.
نفت روسیه جایگزین نفت ایران شد؟
چه رابطه ای بین افزایش صادرات نفت روسیه و بازنشانی صادرات نفت ایران به چین وجود دارد؟ آیا می توان گفت نفت مسکو جایگزین نفت تهران در بازارهای پکن شده است؟ صادرات نفت روسیه با وجود تحریم ها چگونه افزایش یافته است؟
با توجه به جدول زیر می توان گفت صادرات نفت روسیه به چین در مجموع 7.1 میلیون تن (1.73 میلیون بشکه در روز) برآورد شده است. به گفته بسیاری از تحلیلگران رویترز، یکی از دلایل افزایش صادرات نفت روسیه با وجود تحریم ها این است که این کشور تخفیف های قابل توجهی را به مشتریان خود ارائه می دهد. چین نیز از این قاعده مستثنی نیست و با توجه به امتیازات نفتی روسیه، واردات نفت خود از این کشور را افزایش داده است.دفتر گمرک چین می نویسد که مینی پالایشگاه های چینی از مشتریان اصلی این محصول هستند، اما به نظر می رسد این تعداد از این مشتریان اضافه شد و پالایشگاه های خصوصی بزرگ نیز به این گروه پیوستند. زیرا روسیه برای تحویل محصولات خود تخفیف های قابل توجهی می دهد.
دلیل کاهش واردات نفت ایران از چین چیست؟
بدون توجه به موضوع افزایش واردات نفت روسیه به چین و کاهش مبادلات نفتی ایران با این کشور، رویترز در بررسیی از کاهش واردات طلای سیاه به این کشور در فروردین ماه خبر داد و نوشت: واردات طلای سیاه به چین. در مارس 2.26 میلیون بشکه در روز در حالی که این میزان در ماه (آوریل) 16 درصد کاهش داشت.
دلیل این کاهش واردات چیست؟ از آنجایی که چین در فصل تعمیرات پالایشگاهی قرار دارد، تحلیلگران معتقدند واردات نفت این کشور کاهش یافته است. حتی یکی از دلایل اصلی کاهش قیمت طلای سیاه در روزهای اخیر را می توان به همین مشکل نسبت داد.
قیمت نفت امروز در پی روند نزولی قبلی 28 سنت در هر بشکه، 75.30 دلار در هر بشکه معامله شد. رویترز کاهش قیمت ها را به نگرانی در مورد افزایش نرخ بهره بانکی آمریکا و کاهش تقاضا از سوی چین نسبت داد. بنابراین واضح است که چین تاثیر زیادی بر ارزش گذاری طلای سیاه در بازارهای جهانی دارد. این در حالی است که کشورهای صادرکننده نفت به این مقصد نیز به طور غیرمستقیم بر این روند تأثیر می گذارند. البته تاثیرگذاری نقش هر کشور به موقعیت سیاسی آن کشور در بین سایر کشورها بستگی دارد. اما از آنجایی که ایران تحت تحریم است، نمی تواند نقش موثری در این زمینه داشته باشد.