در اواسط فوریه، دولت لایحه یکسان سازی حقوق بازنشستگان را پس گرفت که می توانست موج نارضایتی را کاهش دهد. این در شرایطی است که دولت قبل این لایحه را برای حل مشکل بازنشستگان به مجلس فرستاد تا عزم خود را برای حل مشکل خود نشان دهد.
بررسی ها نشان می دهد دو مرحله تناسب دستمزد توسط دولت دوازدهم انجام شد و مستمری بگیران کشور پس از دو مرحله تناسب، تفاوت معناداری در حقوق بازنشستگان مشاهده کردند. بر این اساس مقرر شد در مسیر ماندگاری مستمری ها یکسان شود در حالی که اکنون همسان سازی مستمر مستمری ها مانند طناب است که برخی برای تصویب و اجرا هستند و یک طرف طناب را می کشند و برخی دیگر معتقدند همسان سازی به خوبی انجام نمی شود. و طرف دیگر رشته ها را می کشد و هر کدام سعی می کند بر دیدگاه خود تأکید کند.
برخی با توجیه دائمی مبنی بر تورمی بودن افزایش دستمزد و برخی دیگر مخالف هستند، اما عدم حمایت مالی برای تأمین مالی همسان سازی دائمی دلیل مخالفت آنها با این موضوع است. البته برخی از نمایندگان مجلس نیز می گویند که در صدد تصویب لایحه ای برای دائمی شدن همسان سازی هستند.
بهانه دولت چه بود؟
برخی از نمایندگان، خروج دولت از این لایحه را به یکسان سازی مستمر حقوق بازنشستگان با مخالفت با سازمان اداری و کارگری مرتبط می دانند. اما در همین راستا علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در پاسخ به این سوال که آیا دولت برای لایحه همسان سازی حقوق بازنشستگان طرح جایگزینی دارد؟ وی بیان کرد: در دولت گذشته چند لایحه غیر کارشناسی در زمینه مشکلات ریشه ای مانند بازنشستگان، ساماندهی جذب نیرو، رتبه بندی معلمان و… ارائه شد که البته با مخالفت بخش های مختلف دولت مواجه شد. بر همین اساس، گاهاً تعدادی از لوایح دومینو در مجلس مطرح و طرح های مجلس نیز به آن اضافه می شد.
به گفته وی، نظر دولت این است که اگر بخواهیم مشکلات کشور را به صورت جدی و کارشناسی حل کنیم و جناحی نباشیم باید برنامه جامع اصلاحات را تهیه کنیم.
وی خاطرنشان کرد؛ برخی از مشکلات جدی کشور مانند بازنشستگان یا حقوق و استخدام کارمندان به مراتب مخرب تر از پارتی بازی است و به همین دلیل رئیس جمهور به سازمان اداری و کار دستور داده تا طرح اشتغال فراگیر را تدوین کنند. در حوزه بازنشستگی نیز وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آسیب‌های وارده را شناسایی و به رئیس جمهور گزارش کرد. در نهایت محلول ها استخراج می شوند.
بهادری در پاسخ به این سوال که چه زمانی تصمیمات دولت در قالب لایحه تدوین و به مجلس ارسال می شود؟ مشخص شده؛ باید یک طرح کارشناسی تدوین شود. برای ایجاد ابرو نباید چشمانمان را کور کنیم. یعنی باید «نظام پاسخگویی» را طراحی کنیم و به مسائل بین بخشی نگاه کنیم. دولت قبل 8 سال کار کرد اما برنامه جامعی برای اصلاح عدم تعادل صندوق های بازنشستگی ارائه نکرد. این در حالی است که 90 درصد بار مالی صندوق بازنشستگی کشوری توسط دولت تامین می شود و این صندوق در حال حاضر قادر به پرداخت بدهی های خود نیست. در هر صورت باید یک برنامه اصلاحی جامع تدوین شود.
توپی که به زمین دولت افتاد
این در حالی است که برخی تحلیلگران معتقدند رفتار دولت در اوج بی تدبیری قرار گرفته و در مجلسی به نمایش درآمده است. بنابراین مجلس ظاهراً نخواست این لایحه سخت را رد کند و تاوان عدم تصویب آن را بپردازد.
به گفته آنها کمترین قیمت برای مجلس تشدید کاهش محبوبیت نمایندگانی است که امید به انتخابات سال 1402 دارند تا همچنان در بخارست روی جاهایی حساب باز کنند.
تحلیلگران گفتند؛ بازگشت این لایحه عملا توپی را که می توانست در مجلس باشد به دولت بازگرداند. البته دولت برای توجیه کار خود ده ها خلأ در لایحه وارد می کند و تلویزیون دولتی و رسانه ها علیه آن روی می آورند. اما دولت نمی تواند از تحقق الزامات قانونی بازنشستگان اجتناب کند و با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد. اما تا آن زمان مجلس با یک هدف از دولت جلوتر است.
سورپرایز برای نمایندگان
با این حال، حسینعلی حاجی دلیگانی، یکی از نمایندگان مجلس که تلاش می کند خود حقوق بازنشستگان را بازپرداخت کند، گفت; دولت نتوانست از این لایحه حمایت کند، اما انتظار می رود یک جایگزین ارائه دهد. علی بابای همچنین به کارنامی اشاره کرد. برای من روشن نیست که چرا دولت آقای ریسی لایحه برابری را پس گرفت و ما منتظر یک لایحه جدید هستیم.
حمیدرضا حاجی بابایی، نماینده مجلس نیز در نشست خبری با اشاره به پس گرفتن لایحه همسان سازی حقوق بازنشستگان از سوی دولت، خاطرنشان کرد. دولت اراده ای برای این کار ندارد.
تفاوت درآمد و هزینه در دوران بازنشستگی
علی ترکاسوند دبیر اجرایی خانه کارگر شهرری چندی پیش با گلایه از عدم پیگیری جدی طرح همسان سازی حقوق بازنشستگان توسط دولت گفت: انتظار داریم مجلس از دولت توضیح بخواهد.
وی گفت: پس از سال ها بلاتکلیفی، دولت قبل در بحث طرح جبرانی اقدامات کوچکی انجام داده و مجلس نیز خواستار تصویب این مصوبه به صورت دائمی شده است، اما موضع دولت در این خصوص را نمی دانیم.
این در شرایطی است که به گفته ترکسوند، تاثیر شدید تورم بر سطح معیشت مستمری بگیران، هزینه معیشت کارگران و مستمری بگیران بسیار بالا رفته و کارگران با حقوق 3.4 میلیون تن حتی قادر به پرداخت هزینه روزانه نیستند. هزینه ها، نه دارو و درمان، امروزه بسیاری از آنها از این بیماری رنج می برند.
دبیر اجرایی خانه کارگر شهر ری تصریح کرد: بازنشسته پس از 30 سال کار اکنون در شرایطی است که برای امرار معاش مجبور است به عنوان نگهبان سرکار برود و تجارت کند. درخواست از بازنشستگان برای اجرای طرح همسان سازی زیاده روی نیست، اما زندگی آنقدر سخت شده است که دیگر نمی توانند با این حقوق زندگی کنند.
علی دهگانوکیا، رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی نیز اظهار داشت: همسان سازی مستمری ها در دو مرحله انجام شده است، اما کانون بازنشستگان در حال دریافت حداقل مستمری جزئی حداقل برای مشمولان تامین اجتماعی است. “
به گفته وی، حقوق بازنشستگان بیمه شده باید حداقل بین 10 میلیون تا 11 میلیون تن باشد تا بتوانند در شرایط فعلی اقتصادی، مسکن گران و… تامین کنند اما حداقل دستمزد بیمه با سابقه. از 30 سال در حال حاضر 4 میلیون و 200 هزار تن است و با 35 سال سابقه 4 میلیون و 500 هزار تن دریافت می کند و این خلأ است که در سال های اخیر ایجاد شده است.