روز جدید شاید «تعدد زوجات» آخرین موضوعی باشد که جوانان این دوره در جریان مشکلات امروزی به آن فکر می کنند، اما این روزها در فضای مجازی شاهد تبلیغ برخی از افراد هستیم! بعد از این موضوع اینستاگرام پدیده هایی را بزرگ کرد که تنها هنرشان چندهمسری است و آن دسته از افرادی که فالوورهای زیادی هم دارند معمولا زندگی روزمره خود را با درخشش زیادی به نمایش می گذارند! تعدد زوجات در شرایطی تشویق و تشویق می شود که بسیاری از جوانان به دلیل مشکلات اقتصادی و معیشتی قادر به ازدواج و تشکیل خانواده و چه رسد به ازدواج مجدد نیستند. از سوی دیگر، درست است که غیرقانونی نیست، اما در جامعه امروزی غیرعادی تلقی می شود و مورد قبول بسیاری از جامعه نیست. در همه این ها این سوال پیش می آید که چرا در چنین جامعه ای چرا باید تعدد زوجات را تشویق کرد؟
سوابق تبلیغاتی چندهمسری
تبلیغات چند همسری توسط افراد خاص موضوع جدیدی نیست و از گذشته تا به امروز شاهد این نوع تبلیغات عجیب هستیم. به عنوان مثال اخیراً ویدیویی از یک عروسی منتشر شده است که در آن خواننده با لحنی تمسخر آمیز و با ظاهری تنومند برای زن می خواند: «مردان خدا چهار زن می گیرند و …» مهمانان عروسی که همه مرد بودند، دست زد و زمزمه کرد اشعاری از خواننده مجلس همراه شد! این ویدئو مدت هاست در فضای مجازی دست به دست می شود و با واکنش های منفی زیادی روبرو شده است.
از سوی دیگر، قبل از فوران تاج، نهادی به نام حیات حسنی در کوم را دیدیم که سمینارهای مهارت های چندهمسری برگزار می کرد. در آگهی های این مؤسسه موضوع سمینارهای طرح «لزوم احیای فرهنگ تعدد زوجات»، «الزامات تشکیل خانواده های چندهمسری»، «احکام فقهی خانواده های چندهمسری» و «مهارت های ارتباطی خانواده های چندهمسری» عنوان شده است. بنرهای تبلیغاتی این بنر نیز در فضای مجازی سر و صدای زیادی به پا کرد و افراد زیادی با آن مخالفت کردند. در عین حال یکی از مهمانان برنامه بی وقفه سه شبکه صدا و سیما در طول برنامه بارها به دفاع از تعدد زوجات پرداخت که محتوای سخنان وی ترویج و تشویق کامل چندهمسری بود. البته در پی انتقادات حجت الاسلام غلامرضا قاسمیان، وی اعلام کرد که قصد ترویج تعدد زوجات را ندارد، اما سخنان وی به طور ضمنی با موضوع تعدد زوجات موافق بوده است.
در کنار این تلاش ها برای ترویج تعدد زوجات، ویدئوی دیگری از یک مرد روحانی به نام بنام … و چهار همسرش در فضای مجازی منتشر شد که گویی همه اعضای خانواده از شرایط زندگی در گروه راضی هستند. با وجود اینکه سازنده این ویدئوی جنجالی سعی کرده تصویری مثبت و شاد از خانواده چند همسری نوید ابراهیمی ایجاد کند، اما به دلیل خلاف عرف جامعه، این ویدئو نوعی استفاده ابزاری و کالایی زنان را نشان می دهد. از زندگی خانوادگی گرم. این در ذهن مخاطبان بیدار شد، زیرا بسیاری از جامعه را برانگیخت.
> پدیده در اینستاگرام
اما در سال‌های اخیر شاهد ظهور پدیده‌هایی در اینستاگرام بوده‌ایم که به انحاء مختلف با نشان دادن تجربیات خود به شیوه‌های رویایی، جوانان را به عضویت در گروه چند همسری تشویق و ترغیب می‌کنند. دو همسرش ظاهراً بوشهری است و با دو همسرش زندگی می کند، البته به گفته خودش هر دو همسرش از بستگانش هستند. چندین سال از ازدواج اولش می گذرد و از همسر اولش یک دختر کوچک دارد.
این مرد در صفحه خود عکسی از ازدواج دوم خود که همسر اولش نیز در آن حضور داشت منتشر کرد. این عکس در صفحات دو همسر فرد مذکور نیز موجود است. همسر اول این مرد در توضیح عکس نوشته بود وقتی کسی را دوست داری، چیزی را دوست داری که او دوست دارد.
همسر دوم او در پاسخ به انتقاد مصرف کنندگان نوشت که شوهرش صریح و صادقانه درخواست ازدواج مجدد کرده است و او و همسر اول مرد موافقت کرده اند.
از این دست مردان و زنان کم نیستند که به شیوه های مختلف چندهمسری را در فضای مجازی ترویج می کنند!
> جامعه چه می گوید؟
تعدد زوجات در شرایطی تشویق می شود که بسیاری از جوانان به دلیل مشکلات اقتصادی و معیشتی قادر به ازدواج و تشکیل خانواده نیستند! حتی برای افزایش ازدواج در کشور، مسئولان برای نجات جامعه از خطر کاهش ازدواج، طرح های تشویقی را راه اندازی کرده اند. در چنین شرایطی عده ای از تعدد زوجات صحبت می کنند و این جای تعجب دارد! اصل بر این است که در جامعه امروز ما این گونه حرکت ها و اقدامات نه تنها مشکل ازدواج جوانان را حل نمی کند، بلکه آرامش خانواده ها را سلب می کند و زنان جامعه را به تشکیل خانواده دچار تردید می کند.
از سوی دیگر، در حالی که عده ای بی اطلاع از آداب و رسوم و هنجارهای فرهنگی و ساختار جمعیتی کشور، به دنبال ترویج تعدد زوجات در کشور هستند، مسائل و الزامات ساده ای از جمله رفتن زنان به باشگاه یا دوچرخه سواری که منافاتی با فطرت زنان ندارد، قوانین موجود. و حتی هنجارهای جامعه. خیر، این به یک موضوع لاینحل تبدیل شده است و طیف سنتی و محافظه کار جامعه هنوز نتوانسته اند کمی در این مسائل انعطاف نشان دهند.
واقعیت این است که موضوع تعدد زوجات در تضاد شدید با فطرت زنان و مغایر با سیاست جمعیتی کشور و آداب و رسوم و فرهنگ حاکم بر جامعه است و دین تحت شرایط و قوانین سختگیرانه آن را در شرایطی مجاز می داند.
اما سوال اینجاست که چرا باید اینگونه تبلیغات ضد عرف بدون مشکل انجام شود؟
> کارشناسان چه می گویند؟
مجید ابهری، رفتارشناس در این خصوص به آفتاب یزد گفت:
«ازدواج یکی از مهمترین مراحل زندگی هر فرد است. متأسفانه امروزه به دلیل عدم توجه به مفاهیم اولیه ازدواج به ویژه در اسلام، عده ای تعدد زوجات و ازدواج مجدد را به عنوان وسیله ای برای حمله انتخاب می کنند. و علیه مفاهیم اسلامی تبلیغ کنند. و با این کار، زنان را نادرست معرفی می کنند».
وی گفت: اگرچه موضوع تعدد زوجات به عنوان یک قاعده در حقوق خانواده در اسلام وجود دارد، اما شرایط انجام آن عملاً غیرممکن است. زیرا اصل سلوک در تعدد زوجات، برقراری عدالت است; حتی در هنگام رسیدگی به همسر و خرید لباس و غیر آن باید عدالت به تمام معنا رعایت شود و چون این امر محال است، تعدد زوجات از نظر شرعی عملاً غیرممکن است. کسانی که تعدد زوجات را به عنوان موضوع حمله به اسلام انتخاب می کنند، یا تحقیق کمی دارند یا به قرض دادن آن ادامه می دهند، در حالی که مقام معظم رهبری در مورد تعدد زوجات فرمودند: «این موضوع نباید دام دشمن شود.» در حالی که دوستان ناآگاه در فضای مجازی تعدد زوجات را بیان می کنند. آنها قصد دارند این را نقطه ضعفی برای اعتقادات مذهبی ما قرار دهند.»
این قوم شناس افزود: تعدد زوجات را یک یا دو نفر می توانند انجام دهند و می توانند عدالت را اجرا کنند، هرچند ناقص باشد، اما عدالت برای احدی محال است، بنابراین نباید اجازه داد که یک موضوع بدون مطالعه بررسی شود و. توضیحات لازم باید بهانه ای برای آزار و اذیت زنان یا موضوع حمله به اعتقادات دینی شود.»