به دلیل شعارهای غیرمنطقی که فکر می کردند چیزی به دست خواهند آورد، فرصت احیای برجام از دست رفت

جاوید قربان اوگلی دیپلمات سابق گفت: آمریکا تمایلی به احیای برجام ندارد و در اولویت نیست. این دیدارها همچنین به این دلیل است که آمریکایی ها آزادی زندانیان را هدف اصلی خود قرار داده اند که برای آنها بسیار مهم است. این موضوع برای بایدن در آستانه انتخابات نیز مهم است.

رفت و آمدهای یک ماه اخیر در عرصه دیپلماسی به ویژه با سفر سلطان عمان و گمانه زنی ها درباره احیای برجام و روابط ایران و آمریکا، گمانه زنی های متناقضی را به همراه داشته است.

جاوید قربان اوگلی، دیپلمات سابق، درباره فراز و نشیب های یک ماه گذشته بین ایران و آمریکا به Enchant گفت: داستان بسیار واضح است و تکه تکه نیست. آمریکا تمایلی به احیای برجام ندارد و در اولویت آن نیست. این دیدارها همچنین به این دلیل است که آمریکایی ها آزادی زندانیان را هدف اصلی خود قرار داده اند که برای آنها بسیار مهم است. این موضوع برای بایدن در آستانه انتخابات نیز مهم است.

وی افزود: بایدن برای پیروزی برای خود و دموکرات‌ها به پیروزی در سیاست خارجی نیاز دارد که در حال حاضر چنین چیزی را نداشته است. آنها با ننگ از افغانستان بیرون آمدند، اوکراین به یک چالش تبدیل شد و بنابراین اولویت اول آمریکا آزادی زندانی است. زیرا زندانیان فرانسوی، اتریشی و بلژیکی آزاد شده اند. البته آزادی زندانیان منوط به آزادی وجوه بلوکه شده ایران است که تهران به آن نیاز دارد. به نظر من سفرهای سیاسی هم به همین مشکل مربوط می شود. گذشته از مسائل دوجانبه، سلطان عمان نیز به عنوان میانجی در این زمینه عمل کرده و تجربیات زیادی در این زمینه دارد. به نظر من این میانجی گری ها موفق هستند.

وی در خصوص رابطه برجام با آزادی زندانیان افزود: این موضوع ربطی به برجام ندارد. آمریکایی ها از Realpolitik استفاده می کنند که می گوید بر اساس واقع گرایی عمل کنید. بحث اخلاق و وظیفه مهم نیست. آنها می بینند که ایران در موقعیت ضعیفی قرار دارد و به دنبال امتیاز هستند. در یک دوره بدون رسیدن به این حد می شد احیا کرد اما یک فرصت را از دست دادیم. فرصت احیای برجام به دلیل شعارهای غیرمنطقی که فکر می کردند چیزی محقق می شود از دست رفت. آمریکایی ها هم به دنبال امتیاز بیشتر هستند. علاوه بر این، هر اقدامی برای احیای برجام مستلزم مذاکره مستقیم ایران و آمریکا است و اروپایی ها تمایلی به مذاکره با ایران ندارند زیرا فشار افکار عمومی به حدی است که حتی ممکن است آنها را به مرحله ای برساند که نتوانند. به جوامع خود پاسخ دهند.

وی ادامه داد: امیر عبداللهیان در سخنان خود در حرم امام(ره) گفت که برجام بزرگترین دستاورد دیپلماتیک برای رفع تحریم ها بود! دولت‌ها هرگز با این ادبیات از برجام صحبت نکردند و برجام را مایه شرمساری دانستند، اما اکنون تا اینجا پیش رفته‌اند و به دنبال احیای این توافق هستند. در شرایطی که آقایان به دنبال دیپلماسی التماس برای احیای برجام هستند، آمریکایی ها تمایلی به احیای برجام ندارند.

این دیپلمات سابق با اشاره به رویکرد جدید دولت بایدن گفت: سیاستی که آمریکا در پیش گرفته و اروپایی ها را نگران می کند، سیاست توقف در برابر توقف است. آنها می خواهند غنی سازی را متوقف کنند و در مقابل آمریکایی ها تدابیری اتخاذ می کنند که تحریم های جدید اعمال نشود. توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران و توقف تحریم‌های آمریکا، اروپا را نگران کرده است زیرا ابتکار عمل را از آن‌ها می‌گیرد و ایالات متحده کار خود را جداگانه با ایران انجام می‌دهد.

قربان اوگلی تصریح کرد: آمریکایی ها اگر بتوانند به تعهدات خود عمل نمی کنند اما افغانستان اگر بتوانند به تعهدات خود عمل نمی کنند. اما اکنون شرایط متفاوت است و میانجی هایی هستند که مشکل را حل می کنند. به نظر من توافقی وجود دارد که ایران بتواند در این شرایط پول خود را آزاد کند. البته این پول با آغوش باز به ایران داده نمی شود و مذاکرات بر سر این است که این پول کجا خرج شود؟ پشت وعده های آمریکا در زمان آقای خاتمی بود که در موضوع افغانستان چه اتفاقی افتاد. ما به طور عملیاتی به پیروزی آمریکایی ها در برابر طالبان کمک کردیم، بنابراین در مقابل این پیروزی بزرگ، جرج بوش، ایران را محور شرارت نامید. در زمان آقای رفسنجانی البته تعدادی از اسرا در لبنان آزاد شدند، اما آمریکا به همه تعهدات خود عمل کرد.