روز جدید امیر قطر روز جمعه در نشست خبری مشترک با صدراعظم آلمان گفت: رهبران ایران به ما اطلاع داده اند که ایران آماده دستیابی به توافق درباره برجام است. ابراز امیدواری امیر قطر برای توافق ایران و آمریکا خبر خوبی بود که هرچند نوید از سرگیری مذاکرات را می داد اما تاثیر چندانی بر جامعه و بازارهای مشتاق این توافق تا چند ماه پیش نداشت. . چرا که در دو روز گذشته قیمت ها در بازار ارز و طلا همچنان در حال افزایش بود و نشان داد که جامعه همچنان به توافق بدبین است. ستاره صبح در همین رابطه با محسن روحی صفت دیپلمات سابق گفت وگویی انجام داده است که در ادامه می خوانید:
امیر قطر در نشست خبری با صدراعظم آلمان از آمادگی سران ایران برای دستیابی به توافق در مجمع عمومی سازمان ملل خبر داد، چرا با وجود اهمیت این خبر در ایران مورد استقبال قرار نگرفت؟
این اولین بار نیست که چنین خبری منتشر می شود. در ماه‌های اخیر، ده‌ها بار در رسانه‌ها به نقل از مقامات ایرانی و خارجی و حتی گاهی نکات تشویق‌کننده در بیانات رهبری منتشر شده است. من که این سوال را دنبال می کنم و به علائم حساس هستم علاقه ای به این خبر ندارم. در ماه های اخیر، محتوای اصلی مذاکرات وین این بوده است که ایران و آمریکا اعلام کرده اند که آماده مذاکره هستند. پس چرا مذاکرات به پایان نرسید و منجر نشد؟!
تکرار چنین اخباری اما بی نتیجه اعتماد عمومی را نسبت به نتایج توافق از بین برد، بنابراین این خبر هیچ تاثیری در بازار ندارد. ضرورت مذاکره ایجاد حاکمیت بر موضوع مناقشه هسته ای و تنش بین ایران و آمریکاست. هر دو طرف به حاکمیتی نیاز دارند که بتواند از این تنش و درگیری در روابط ایران و غرب به ویژه آمریکا و متحدانش بکاهد.
لازمه آن است که در صورت نادیده گرفتن هر نوع گفتگو بی نتیجه خواهد بود. روند توافق دوجانبه به این صورت است که امروز سران ایران اعلام آمادگی می کنند و بعد غربی ها اعلام آمادگی می کنند. این روش نیز امروز جامعه را سرگرم نمی کند. توافق باید در جزئیات مذاکرات حاصل شود و نمایندگان طرفین به توافق برسند. گام مهم بعدی اجرای توافق است.
ما پیش از این شاهد میانجیگری شکست خورده ژاپن و پاکستان سابق و دیگران بوده ایم. آیا امیر قطر می تواند نقش خود را به عنوان مدیر کاهش استرس به خوبی انجام دهد؟
نتیجه ای که قبلا دیده شد هیچ ربطی به نقش و شخصیت واسطه ندارد. این نتیجه محاسبات طرفین است. در مقطعی هر دو کشور آمادگی خوبی ندارند و در چنین شرایطی حتی اگر میانجی خوبی مانند ژاپن وارد عمل شود، به دلیل ناهماهنگی تحلیل های طرفین، نقش میانجی موثر نخواهد بود.
به نظر می رسد امیر قطر در زمان مناسبی وارد میانجیگری شده است که می تواند قبل از توافقی که احتمال انعقاد آن وجود دارد، اعتماد بین المللی را جلب کند.
من احساس می کنم که شما به توافق امیدوار هستید، اما به تأثیر و شدت توافق چندان خوش بین نیستید. آیا در صورت احیای برجام نباید به آثار و نتایج مثبت آن تکیه کرد؟
هر توافق و هر گفتگو و موضوعی بر اساس یک زمان خوب است. انتظار من از برجام مانند انگشتی است که بارها کوبیده شده و امروز بی احساس است.
ده سال از اجرایی شدن برجام می گذرد و این توافق می توانست در یک دهه اخیر برای ما مثمر ثمر باشد. سال گذشته، درست یک روز پس از توافق نهایی، ایران امضای آن را یک سال به تعویق انداخت. تاخیری که به نفع منافع ملی و حتی با توجه به سناریوی برجام نبود، می توان گفت که امضای برجام را به تاخیر انداخت و لطمات زیادی به اقتصاد و زندگی کشور وارد کرد. طولانی شدن مذاکرات و مداخله منافع جزئی گروه ها و جناح ها در یک توافق ملی، مردم را ناامید و ملول کرد.
در شرایطی هستیم که انتظارات روانی از برجام کم شده است. وقتی به چنین چیزی به بهترین شکل ممکن دست نیافته ایم، حتی اگر در این دور مذاکرات را به سرانجام برسانیم، به 100 درصد اهداف برجام نخواهیم رسید. و زمان اتمام و دیدن ثمرات برجام به تاخیر افتاد که کشور را از مزایای آن محروم کرد. تاخیر در امضای برجام تاثیر مثبت برجام را کاهش داد.