تداوم کاهش رشد پایه پولی 12 ماهه و رشد نقدینگی/ خلق پول مهار شد

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ بر اساس اطلاعات دریافتی از بانک مرکزی، نرخ رشد دوازده ماهه نقدینگی از 42.8 درصد در پایان مهر 1400 طی یک روند نزولی به 34.3 درصد در پایان مهر 1401 کاهش یافت.

روند رشد دوازده ماهه پایه پولی با آغاز به کار دولت سیزدهم و متاثر از رویکرد انضباطی دولت و سیاست فعال پولی و نظارتی بانک مرکزی به میزان قابل توجهی کاهش یافت و از 42.6 درصد در پایان تیرماه 1400 به 34.5% در پایان مهرماه سال 1401 رخ داد.

بر اساس این گزارش، پس از انتشار اطلاعات پولی و بانکی مهرماه در نشریه الکترونیکی گزیده آمارهای اقتصادی در پایگاه اطلاع رسانی بانک مرکزی، تحلیل های مختلفی در این زمینه در برخی رسانه ها ارائه شده است. مطبوعات، و مطالب زیر برای شفاف و روشنگری اذهان ضروری است و به طور کلی و برای درک درست و دقیق این تحولات باید در نظر داشت:

بررسی رشد نقدینگی در مهر ماه 1401 حاکی از ادامه روند نزولی این متغیر مانند ماه های قبل بود. بنابراین حجم نقدینگی در پایان مهر ماه 1401 به 56769.7 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال 1400 رشد 17.5 درصدی را نشان می دهد.

همچنین نرخ رشد دوازده ماهه نقدینگی از 42.8 درصد در پایان مهر 1400 طی یک روند نزولی به 34.3 درصد در پایان مهر 1401 کاهش یافت. لازم به ذکر است که بخشی از افزایش دوازده ماهه نقدینگی مهر 1400 (معادل 2.7 واحد درصد) مربوط به اضافه شدن اطلاعات دفتر کل بانک مهر اکتیساد به اطلاعات دفتر کل بانک سپه (به دلیل ادغام) است که حتی با این حساب رشد 12 ماهه نقدینگی در پایان اکتبر 1401 نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش چشمگیری داشت، هرچند ارقام اولیه نشان می دهد که این وضعیت در نوامبر سال جاری نیز ادامه داشته است.

لازم به ذکر است در سال جاری با توجه به تلاش و تمرکز بانک مرکزی بر اجرای سیاست کنترل رشد ترازنامه بانکی و افزایش نسبت سپرده های قانونی بانک های متخلف نسبت های ابلاغی، رشد خلق پول بانک ها و بر این اساس افزایش نقدینگی به میزان قابل توجهی کنترل می شود.

پایه پولی نیز در پایان مهرماه 1401 به 7129.3 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال 1400 18.0 درصد افزایش داشت. همچنین پایه پولی در 12 ماه منتهی به مهر 1401 معادل 34.5 درصد است که نشان می دهد کاهش 1.9 واحد درصدی نسبت به رشد دوره مشابه سال قبل (36.4 درصد).

لازم به ذکر است که روند رشد دوازده ماهه پایه پولی از ابتدای دولت سیزدهم و متاثر از رویکرد انضباطی دولت و سیاست فعال پولی و نظارتی بانک مرکزی کاهش چشمگیری داشته و از 42.6 درصد در پایان ژوئیه 1400. تا 34.5% در پایان اکتبر 1401 رسید.

لازم به توضیح است که افزایش رشد ماهانه پایه پولی در ماه های اخیر عمدتاً متاثر از تامین اعتبارات ارزی مورد نیاز وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از بانک مرکزی در به منظور جبران و هموارسازی آثار حذف تخصیص ارز ترجیحی برای واردات مواد خام کشاورزی، کالاهای اساسی و دارو به ترتیب (به دلیل اجرای طرح ترویج و توزیع عادلانه یارانه ها) که پیش بینی می شود به حالت اولیه بازگردد. پیش بینی مسیر رشد پایه پولی با توجه به توافقات منعقده برای تسویه تعهدات مذکور.

بنابراین همانطور که از تحولات متغیرهای پولی نیز نشان می‌دهد، علیرغم اجرای طرح ترویجی و توزیع عادلانه یارانه‌ها و حذف ارز ترجیحی و یارانه‌های پولی، متغیرهای مذکور همچنان در جهت نزولی قرار دارند و رویکرد کلی دولت سیزدهم در انضباط مبالغ پولی امسال ادامه خواهد داشت. یافتن و بازتعریف رابطه دولت و بانک مرکزی از جمله اتکای بیشتر به منابع سپرده و عملیاتی شدن حساب خزانه و همچنین استفاده محدودتر از ترازنامه خزانه در دستور کار قرار دارد.