تقابل اندیشه های شاگردان مصباح با آیت الله مطهری

تقابل اندیشه های شاگردان مصباح با آیت الله مطهری

طنز مهمی در پیام پنج خطی علی لاریجانی در تکذیب حضور مردم در انتخابات مجلس آتی وجود داشت که آن را برجسته کرد. کنایه ای که آن را با عبارت «تطهیر» مشخص می کند. اندیشه و دیدگاهی که او پیشتر در جلسه ای به تفصیل نقد کرده بود. برای اینکه مشخص شود لاریجانی در مورد طهارت چه گفته است، باید به این گفتار رجوع کرد و تقابل آن را با اندیشه جریان ثابت که فرزندان روحانی آیت الله مصبا هستند، تحلیل کرد.

داود حشمتی: در پیام پنج خطی علی لاریجانی در تکذیب فعالیت انتخاباتی مجلس آتی طنز مهمی وجود داشت که آن را برجسته کرد. کنایه ای که آن را با عبارت «تطهیر» مشخص می کند. اندیشه و دیدگاهی که او پیشتر در جلسه ای به تفصیل نقد کرده بود. برای اینکه مشخص شود لاریجانی در مورد طهارت چه گفته است، باید به این گفتار رجوع کرد و تقابل آن را با اندیشه جریان ثابت که فرزندان روحانی آیت الله مصبا هستند، تحلیل کرد. چه نسبتی بین جریان پایداری و «طبقه متان» که به «پوسته دین» می چسبند، «علاقه مند به اسلام» اما «اسلام و تربیت اسلامی را نمی فهمند» وجود دارد؟ و چرا آینده دولت رئیس جمهور به سمت تطهیر بیشتر خواهد رفت؟ در اطلاعیه لاریجانی کدهای مختلفی درج شده بود. اما دو مورد از آنها جریان ثبات را نشان می دهد. روندی که امروز در راس دولت قرار گرفت. همان افرادی که به بهانه برکناری فاطمی امین از وزارت امنیت، اکنون به اصولگرایان «شکستن فهرست انتخاباتی سال ۹۸» و بیرون آوردن قالیبافان از قطار ریاست مجلس پشت کرده اند.

لاریجانی در این قسمت از پیام خود نوشت: نه شرکت در جریان انتخاباتی، نه ارائه لیست ملی و نه مشورت با دیگران، بنابراین نگرانی از جریان تطهیر را از بین می برد. «جریان» به این فکر می‌کند که «تطهیر» برای هدایت مخاطب به «جریان پایدار» به کار می‌رود. وی در زیر کد خود را با اشاره به سخنرانی دوم اردیبهشت 1402 در جلسه پژوهشکده حکمت و فلسفه اسلامی به پایان رسانده است. که با عنوان شهید مطهری و بسط اجتماعی فلسفه و حکمت اسلامی برگزار شد.وی در توییتی دو جمله از این سخنرانی را منتشر کرد.سخنرانی که 40 دقیقه به طول انجامید و مختصات جامعه اسلامی، حکومت داری و تمدن در آن است. از دیدگاه شهید مطهری توضیح داده شد، اما همانطور که خود ایشان در این توئیت نوشتند، به نظر می رسد مهمترین قسمت این سخنرانی، تبیین «جریان طهارت» و تقابل این جریان با استاد باشد. اندیشه های مطهری.

لاریجانی در ابتدای سخنان خود در این سخنرانی از طبقه ای صحبت کرد که آیت الله مطهری آن را «طبقه متان» جاهلی می نامد. این طبقه از جهان اسلام سرچشمه گرفته و به قول استاد مطهری به «پوست اسلام» چسبیده است. همان هایی که «به جای اینکه اسلام را معیار حق و باطل زمانه قرار دهند، ذائقه و روح حاکم وقت را معیار اسلام قرار می دهند» (در گذری از اندیشه، ص 193، جستار در مورد اسلام و مدرنیته اثر استاد شهید مطهری. سپس با صراحت می گوید: «آنها امروز هم در جامعه ما هستند. کسانی که با روح اسلام و تربیت اسلامی آشنا نیستند، اما به اسلام علاقه دارند.

لاریجانی می گوید شهید مطهری احساسات و عواطف را لازمه جامعه می دانست و آنها را عامل همبستگی و شور و نشاط جامعه می دانست، اما «عواطف» را «تحت اختیار عقل». وقتی بحث به اینجا می رسد، جملات فیلمنامه را می خواند. گویی از قبل آن را آماده کرده بود که اینگونه بخواند: «اگر احساسات تحت کنترل عقل بود، جامعه پایدار می شد. اما اگر عواطف بر عقلانیت جامعه مسلط شود، فرصتی برای کسانی پدید می‌آید که با مکر و نیرنگ می‌خواهند اراده جامعه را به خواسته‌های خود خم کنند. مخاطبان او در این پیام چه کسانی هستند؟ رفتار عاطفی در جامعه را که اتفاقاً در مجلس و در 21 بهمن 1392 در مجلس و در 21 بهمن 1392 در بارگاه حضرت معصومه (س) در مخالفت با لاریجانی برند و کفش انداختند را از کدام گروه و جریان می دانیم؟

لاریجانی در این سخنرانی سپس به وظایف حکومت اسلامی از منظر شهید مطهری پرداخت و از اهمیت «توسعه و اقتصاد» در نزد استاد سخن گفت. وی نقل کرد که به قول شهید مطهری «تقوا و ایمان» خیلی مهم است، اما جای همه چیز را نمی گیرد. او سپس آرام آرام بحث های روز را مطرح کرد و به نقل از شهید مطهری معتقد بود که اگر «آزاد انتخاب» نباشد «جامعه» رشد نمی کند.

سپس به نقد «تحمیل نماینده» و «وکیل» بر مردم می پردازد و از همین قسمت است که وارد بحث «تطهیر» می شود و می گوید: «این برخلاف تفکر آقای مطهری است».

به گفته علی لاریجانی، آیت الله مطهری، «تحمیل وکیل ولو معتبر، به این معناست که هیچگاه استعدادهای مردم به روز نمی شود و هرگز تجربه و خرد اجتماعی به دست نمی آورند. (یادداشت ها، ج 1) وی نظریه های «تطهیر» را تخیلی خواند و گفت: امروز بحث تمدن اسلامی است و باید به این تفکر استاد مطهری رجوع کرد. اینطور نیست که او گرفتار تئوری های خیالی «تصفیه» شده باشد و افراد جامعه به هر بهانه ای دچار تفرقه شده باشند. این بازتاب تفکر آقای مطهری است. داماد شهید مطهری همچنان «شعار طهارت» را مانعی بر سر راه ساختن تمدن اسلامی می خواند. لاریجانی می گوید: به تعبیر استاد مطهری، شعار تطهیر در حکومت داری به معنای سلب افکار و فرصت های وسیع مردم از جامعه است. با چنین روش هایی تمدن جدید ایجاد نخواهد شد. ممکن است یک دستاورد باشد. اما تمدن شکل نمی گیرد… پس اگر قبلاً شاهد یک تمدن قوی اسلامی بودید، این اتفاق نمی افتاد که به طور تصنعی روندهای مختلف را اعمال کنند.» لاریجانی در پیام خود رقابت «مصنوعی» را راه حل نمی داند و معتقد است. که «برای مال راه حل دیگری لازم است» البته ایشان قبلاً در سخنرانی دوم اردیبهشت راه حل را بیان کردند و فرمودند: «توجه داشته باشید به تعبیر استاد مطهری: در شکل گیری تمدن باشکوه اسلامی، همه معتقدان به ادیان بدون هیچ گونه قرار می گیرند. کمی دوگانگی.» لاریجانی در پایان می گوید: «باید اجازه داد مردم رقابت کنند، البته رقابت متعادل، به همین دلیل است که بسیاری از کارهایی که امروز انجام می شود با افکار آنها همخوانی ندارد».

جریان تصفیه چیست؟

در مقاله «پیوریتانیسم اجتناب ناپذیر» که در سالنامه کوسه منتشر شد، شرایط را برشمردیم و نوشتیم: «مجموعه این عوامل باعث می شود که دولت به سمتی کشیده شود. کشوری که معتقد است به جای ایجاد ائتلاف های بزرگتر و بیرونی، باید مسیر را به داخل ادامه دهد و بیشتر بر حلقه وفاداران تکیه کند. دلایل متعددی زمینه ساز حرکت دولت به سمت فرقه گرایی و تعطیلی است که می توان به موارد زیر برشمرد: 1- ناامنی و سردرگمی ججم در سیاست خارجی، 2- شکاف اجتماعی-اقتصادی، 3- تکه تکه شدن دولت، 4- میل شدید به شکستن بازی

در نهایت مجموعه این عوامل علاوه بر «گسترش شکاف در اصولگرایان» که در ماجرای استیضاح فاطمی امین و دریافت خودروی شاسی بلند به وضوح آشکار شد، شرایطی را برای دولت رئیس جمهور ایجاد می کند. بازتولید دو سال گذشته از دوران حکومت احمدی نژاد. نشانه ها به ما می گوید که به جای اجماع سازی و ایجاد ائتلاف های بیرونی بیشتر، به زودی به سمت «تصفیه» و تطهیر حاکمیت از دو جریان دیگر (وابسته به نهادها و جریان اطلاع رسانی) می رود. در واقع پیش بینی من این بود (و هست) که پایداری نه تنها لاریجانی، بلکه قالیباف و مخبر را نیز در طرح تطهیر شامل می شود. البته برای آگاه کننده فقط این تردید وجود دارد که توانایی تأمین هزینه خود برای چنین اقدامی کافی نیست و موفق نخواهد شد.

جریان تطهیر یا «تزکیه» تماماً قدرت می‌خواهد و به نظر می‌رسد چاره‌ای جز این نخواهند داشت. در این میان ابراهیم رئیسی تلاش می کند نقش میانجی را ایفا کند، اما مشخص است که توانایی ایجاد پیوند بین پایداری و دیگران را ندارد. در نتیجه، جریان تصفیه با قدرت در سال 1402 به جلو حرکت کرد و بسیاری را در این فرآیند از قطار بیرون انداخت.

دیدگاهتان را بنویسید