تندروهای مجلس دهم در مجلس یازدهم اعتدالیون محسوب می شوند

روز جدید احسن انصاری: مجلس تا چه اندازه توانسته به وعده های خود به مردم عمل کند؟ آیا نمایندگی اصولگرایان در مجلس و دولت به گونه ای بوده است که سرمایه اجتماعی اصولگرایان را افزایش دهد؟ چرا با اینکه برجام در اواخر دولت حسن روحانی می توانست به پایان برسد، اینطور نشد؟ آیا تلاش اصولگرایان برای احیای برجام در نهایت به نفع منافع ملی و کسب امتیاز بیشتر برای دولت روحانی خواهد بود؟ برای پاسخ به این پرسش ها «آرمان ملی» با خجت الاسلام احمد مازنی از اعضای سابق شورای اسلامی گفت وگو کرد. مازنی معتقد است: این یک واقعیت است که مدت هاست مجلس هیچ تاثیری بر تصمیمات مهمی که در کشور گرفته می شود نداشته است. نکته حائز اهمیت در این زمینه این است که در جلسات سران قوا که با حضور سران قوای سه گانه تشکیل می شود، تصمیماتی اتخاذ می کنند که در برخی موارد خلاف مصوبه مجلس است. از سوی دیگر، سمت ریاست مجلس به ریاست مجلس تقلیل یافته است.» ماحصل این گفتگو را در زیر می خوانید.

اصولگرایان در دولت قبل از عملکرد دولت انتقاد کردند و معتقد بودند که عملکرد دولت حسن روحانی باعث کاهش سرمایه و اعتماد اجتماعی شده است. آیا از زمانی که اصولگرایان مجلس و دولت را به دست گرفتند، سرمایه و اعتماد اجتماعی افزایش یافته است؟

در شرایط فعلی اگر در خیابان از مردم بپرسند که آیا از وضعیت اقتصادی فعلی راضی هستید یا نه، پاسخ می دهند که از وضعیت فعلی راضی نیستید. تحقیقات داخلی و خارجی نیز نشان می دهد که میزان رضایت مردم از عملکرد دولت و مجلس کاهش یافته است. این نارضایتی از انتخابات مجلس یازدهم آغاز شد و تا سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال 1400 ادامه یافت. آنچه در این زمینه حائز اهمیت است این است که اصولگرایان و برخی جریانات سیاسی معتقد بودند که اگر سه قوه در اختیار یک جریان سیاسی باشد، شرایط تصمیمات سخت و محکم در کشور بهبود خواهد یافت. این در حالی است که چنین اتفاقی رخ نداده است. امروزه در تصمیم گیری در مورد مسائل داخلی و خارجی با مشکل مواجه هستیم. از سوی دیگر نه مشکلات فرهنگی و اجتماعی کم شده و نه مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم حل شده است. اگر واقع بینانه به موضوع نگاه کنیم، حتی مشکلات اقتصادی نیز افزایش یافته است. در شرایط فعلی مردم برای امرار معاش مشکل دارند. نکته مهم در این زمینه این است که توضیحات علمی مبتنی بر اقتصاد یا اقتصاد سیاسی به مردم داده نشده است که این گرانی ها چه عوامل داخلی و خارجی هستند. با این حال آنچه برنامه ریزی شده بود در عمل محقق نشد. اگر واقع بینانه به شرایط فعلی نگاه کنیم، میزان سرمایه و اعتماد اجتماعی نسبت به گذشته افزایش نیافته است.

اصولگرایان در شرایطی اکثریت مجلس را به دست گرفتند که به دنبال تغییر وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور بودند. اما هنوز شاهد تغییر وضعیت موجود و تاثیر مجلس برای تغییر وضعیت فعلی کشور نبوده ایم. آسیب شناسی شما از رفتار نمایندگان مردم از مجلس یازدهم چیست؟

شرایط تشکیل مجلس یازدهم شرایط خاصی بود. در انتخابات مجلس یازدهم برخی از چهره های اصلاح طلب به دلایل مختلف رد صلاحیت شدند و به همین دلیل اصولگرایان بدون رقیب جدی وارد مجلس شدند. در ابتدا نمایندگانی که وارد مجلس شدند مدعی شدند که مجالس گذشته عملکرد خوبی نداشتند و ما در مجلس یازدهم انقلابی عمل می کنیم و شرایط را تغییر می دهیم. بسیاری از افراد متخصص و متعهد که تجربه و تحصیلات کافی برای حضور در مجلس داشتند به دلایل مختلف فرصت حضور در مجلس را پیدا نکردند. واقعیت این است که نمایندگی اصولگرایان در مجلس به گونه ای بود که مردم را با خود همراه نکرد. اگر مجلس در راستای دغدغه های مردم حرکت کند، هر روز که می گذرد پایگاه اجتماعی مجلس قوی تر می شود. با این حال، در عمل این اتفاق نیفتاده است. عدم حضور حداکثری در انتخابات باعث شد برخی از چهره های قدرتمند که می توانستند در مجلس حضور موثری داشته باشند رای نیاوردند. امام (ره) بارها فرموده اند که مجلس در رأس امور است و تصمیمات مهم باید در مجلس اتخاذ شود. این تا زمانی است که مجلس در شرایط فعلی در موقعیت واقعی خود قرار گرفت.

به نظر شما چرا مجلس از جایگاه واقعی خود فاصله گرفته است؟

واقعیت این است که مجلس مدت‌هاست که تأثیر چندانی بر تصمیم‌های مهمی که در کشور گرفته می‌شود، نداشته است. آنچه در این حوزه مهم است این است که در جلسات سران قوا که با حضور قوای سه گانه برگزار می شود، تصمیماتی اتخاذ می کنند که در برخی موارد خلاف مصوبه مجلس است. از سوی دیگر جایگاه رئیس مجلس به رئیس مجلس تقلیل یافته و کاری که آقای قالیباف انجام می دهد بیشتر در حیطه وظایف رئیس مجلس است تا رئیس مجلس. . کار رئیس مجلس در اعتماد مردم به مسئولان تاثیرگذار است. در مجلس یازدهم افرادی دلسوز با تعهد و تجربه حضور دارند که سعی دارند از موقعیت خود به نفع مردم استفاده کنند. با این حال گاهی مردم در مجلس جملاتی را مطرح می کنند که به گفته بازیگر یکی از سریال های طنز که گفت: من اشتباه کردم. اظهار نظر این افراد به شکلی است که باعث واکنش افکار عمومی می شود.

وحدت قدرت باعث اختلاف بین طیف های مختلف اصولگرایی شده است. با توجه به سرمایه اجتماعی اصولگرایان در جامعه و همچنین عملکرد دولت و مجلس، احتمال افزایش اختلافات در جریان اصولگرایان در آینده چقدر است؟

تفاوت جریان اصولگرایی در عمل به وجود آمده و این جریان در شرایط کنونی با چالش های داخلی مواجه است. زمانی که برخی اصلاح طلبان از روند رقابت های انتخاباتی کنار گذاشته شدند و انتخابات بین نیروهای یک جریان سیاسی برگزار شد، احتمال افزایش اختلافات محتمل بود. این در حالی است که تمامی نیروهای اصولگرا در رقابت های انتخاباتی شرکت نکردند و برخی از نیروهای میانه رو جریان اصولگرا نیز به دلایل مختلف از حضور در رقابت های انتخاباتی بازماندند. در چنین شرایطی این احتمال وجود داشت که این جریان به دو، سه یا چهار گروه تقسیم شود. اتفاقی که در شرایط فعلی افتاد. امروز شرایط به جایی رسیده است که نیروهای به اصطلاح انقلابی و نیروهای اعتدالی جریان اصولگرایی را قبول ندارند و نظرات آنها را نمی پذیرند. دوستان انقلابی در جبهه انقلاب از شرایط امروز و آغاز اسلام شبیه سازی می کنند و یکی را طلحه و دیگری را زبیر و عده ای به آنها عمار می گویند. من تمایلی به انجام این شبیه سازی ها ندارم. همین عامل در آینده باعث اختلاف بین اصولگرایان نیز می شود. واقعیت تلخی که امروز در مجلس یازدهم وجود دارد این است که تندروهای مجلس دهم از نیروهای معتدل در مجلس یازدهم به حساب می آیند که نشان می دهد برخی از افراد مجلس رویکردی را در پیش گرفته اند که بیشتر زاییده هیجانات و سلیقه های خاص سیاسی است. . برخی هم که خارج از مجلس هستند از همین روش استفاده می کنند. به همین دلیل می توان پیش بینی کرد که اختلاف اصولگرایان با شرایط موجود روز به روز بیشتر خواهد شد و در آینده این اختلافات خود را جدی تری نشان خواهد داد.

طیف رادیکال اصولگرایی منتقد جدی برجام بودند و در شرایطی که برجام در اواخر دولت روحانی قابل اجرا بود، موضوع را تا دولت سیزدهم کشاندند. اما دولت سیزدهم پس از فراز و نشیب های فراوان و فرسایش مذاکرات هنوز با کشورهای غربی به نتیجه و توافق نرسیده است. چرا اصولگرایان هنوز در مورد برجام به جمع بندی نهایی نرسیده اند؟ این رویکرد چه پیامدهایی برای کشور خواهد داشت؟

در هر صورت باید سهم عوامل مختلف را به نحوی منصفانه تحلیل کنیم. مهمترین دلیل اینکه برجام به کشور و مردم آسیب زد خارجی بود. اقدام ترامپ برای خروج از برجام مهمترین عاملی بود که پیامدهای منفی برای دولت حسن روحانی و کشور داشت. ما نباید این دشمن غیرمنطقی را علاوه بر اغتشاشاتی که در داخل رخ داد، فراموش کنیم. همه مشکلات اقتصادی که از سال 1997 در کشور به وجود آمد ناشی از خروج ترامپ از برجام بود. برخی از این حوادث نیز به دلیل تخلفات کارگری توسط برخی افراد در کشور است. اتفاقی که افتاد این بود که عده‌ای می‌خواستند اطمینان حاصل کنند که اگر قرار است برجام امضا شود، این کار توسط دولت و مجلسی که از نظر سیاسی با آنها همسو نیستند، انجام نشود. این در حالی است که هنوز مشخص نیست این گروه می توانند امتیاز بیشتری از برجام کسب کنند و حتی احتمال کسب امتیاز کمتر نیز وجود دارد. به دلیل رویکردی که این افراد در پیش گرفتند، امروز شرایط اقتصادی و معیشتی مردم در آشفتگی به سر می برد و اگر برجام در دولت روحانی احیا می شد، دولت سیزدهم می توانست از برکات خود برای کاهش مشکلات مردم استفاده کند. ، که اتفاق نیفتاد.