بهروز کمالوندی در نشست گفت و گو; وی با تحلیل توافقات اخیر ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: صنعت هسته‌ای در حال افزایش قدرت است و در عرصه بین‌المللی سهم قدرت را قدرت آنها تعیین می‌کند نه حق آنها. می بینید پنج کشور دارای حق وتو هستند و این یک واقعیت است و در این فضا کشورها تلاش می کنند قدرت خود را در ابعاد مختلف سخت و نرم گسترش دهند.
وی گفت: صنعت هسته ای به دلایل مختلف اعم از اقتصادی، صنعتی و فناوری منبع انرژی کشور است، آنها نمی خواهند ایران قدرت داشته باشد و به دنبال سلب آن قدرت از ایران هستند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: هر زمان که بتوانند و فرصت دارند صنعت هسته ای را از ایران بگیرند این کار را می کنند. ایران یک کشور متوسط و دارای موقعیت استراتژیک است و من معتقدم اگر سیستم دیگری در ایران وجود داشت اجازه نمی دادند ایران مستقل در این صنعت رشد کند. اکنون دستاوردهای ایران در زمینه مشتقات آب سنگین بسیار توسعه یافته است و ما تنها کشوری در جهان هستیم که دارای نوعی دوتریوم هستیم که می توان از آن برای تولید داروهای جدید و ایجاد انقلاب استفاده کرد. درست است که این رشته دارای ابعاد دوگانه است، اما ابعاد صنعتی، تجاری و درمانی آن غیرقابل انکار است و وقتی بخواهند آن را از ما بگیرند، بخش ارزشمند صنعتی، تجاری و پزشکی را نیز از بین خواهند برد.
وی تاکید کرد: موضوع هسته ای در ابعاد داخلی و خارجی سیاسی شده است. در سیاست خارجی از این منظر ایران را تحت فشار قرار می دهند و در داخل هم هر گروه سیاسی به این موضوع نگاه می کند.
کمالوندی درباره لزوم حفظ صنعت هسته ای گفت: حتی اگر روزی این همه صنعت را جمع آوری کنیم در سایر حوزه های اقتصادی و فناوری های نوین با آنها مشکل خواهیم داشت چرا که این صنعت در اقتصاد و انتقال فناوری تاثیرگذار است. و غیره بنابراین باید در داخل به عنوان یک موضوع ملی به آن نگاه کرد. اختلاف نظر در نوع تاکتیک طبیعی است، اما اساساً برای نجات این صنعت، همه ما در هر گروه و جناح سیاسی باید از آن محافظت کنیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: غنی سازی 60 درصدی فردو پاسخی به مصوبه قبلی آنها در شورای حکام است. من معتقدم که حل مشکل به تنهایی از راه های فنی و دیپلماتیک ممکن نیست. این موضوع هم از نظر فنی و هم سیاسی باید حل شود. درست است که موضوع هسته ای بی ارتباط با اقتصاد ما نیست، اما باید دید تا چه حد باید انعطاف نشان دهیم.
وی ادامه داد: در گذشته در نتیجه برجام پانزده گزارش از آژانس داشتیم که نشان می‌داد ایران کوچک‌ترین تعهدات خود را نقض نکرده است. چه کسی باعث تغییر این شرایط شد؟ ما نباید این را فراموش کنیم. اروپایی ها در اظهارات خود درباره خروج از برجام از آمریکا انتقاد کردند اما اکنون طوری صحبت می کنند که گویی ایران مسئول شرایط فعلی است. صنعت هسته ای ایران در عرصه های مختلف در حال به ثمر نشستن است و دشمن در صدد ریشه کن کردن این درخت است. ما باید از این درخت مراقبت کنیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: در ۴۴ سال پس از انقلاب سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در حوزه نیروی انسانی در حوزه‌های مختلف علوم و فناوری‌های نوین انجام شده است و متأسفانه بخشی از این سرمایه‌گذاری هنگفت از کشور خارج شده یا خواهد شد، اما این ظرفیت و قدرت نیروی کار ما منحصر به فرد است. ما ده سال فرصت داریم تا از نظر فنی و با نیروی موثر و توانمند فعلی پیشرفت علمی داشته باشیم و همچنین برای دشمن مهم است که هرم جمعیتی ایران در سال های آینده و عملا به عنوان هرم جمعیتی انسان تغییر کند. قدرت جوانان ما از دنیای علمی و دانشگاهی محو خواهند شد.
کمالوندی درباره نحوه رفع مشکلات باقی مانده با نمایندگی یادآور شد: حل مشکلات باید به دو صورت سیاسی و فنی انجام شود. مطالعات پیشنهادی یا PMD زمانی مجاز شدند که برجام اجرایی شد و ما با آژانس به تفاهم فنی رسیدیم.
وی در خصوص سوالات آژانس در مورد سه سایت و مسائل پادمانی جدید گفت: باید تاکید کنم که آنچه در گزارش آژانس می گوید 84 درصد ذرات معلق است نه 84 درصد غنی سازی. باید در کشور و در بیان این موضوع از سوی متولیان امر دقت شود. پیش از این حداقل پنج مورد مشابه دیگر با آژانس داشتیم که با مکاتبه و مذاکره با آژانس مشکل حل شد. نمی دانید نماینده رژیم صهیونیستی در جلسه توجیهی فنی آژانس که قبل از جلسه شورای حکومتی برگزار شد، درباره موضوع ذرات 84 درصدی چه سر و صدایی به راه انداخت تا این موضوع داغ بماند و بهانه ای برای فشار بر ایران داشته باشد که خوشبختانه معاون مدیر کل حق سوء استفاده از مسائل امنیتی را ندارد.
وی در خصوص ادعای افزایش 50 درصدی بازرسی ها در سایت فردو اظهار داشت: برای اولین بار در فردو اورانیوم 60 درصد تولید کرده ایم که از نظر پادمانی موضوع جدیدی است و حتی آژانس نیز تجربه قبلی در این زمینه ندارد. با توجه به اینکه تولید اورانیوم در فردو و نطنز از دیدگاه متفاوت است. هنگامی که مواد با غلظت بالا به سایتی مانند سایت فورد اضافه می شود، کنترل های آژانس باید طبق توافق افزایش یابد. بنابراین در بحث نظارت و بازرسی، شناخت نحوه انجام بازرسی توسط فورد در بخش 60 درصد ضروری بود و نوع بازرسی، سطح و تعداد در این چارچوب متفاوت خواهد بود. در یک ماه هشت مورد بررسی در فورد انجام شد که اکنون به یازده چک افزایش یافته است.
وی درباره نحوه برخورد آژانس با گزارشات خود گفت: مشکلی که داریم این است که آژانس هم به میخ و هم به کفش می زند. ما ترجیح می دهیم آنچه به صورت شفاهی می گویند در گزارش کتبی قرار گیرد، مانند مطالبی که در جلسه فنی قبلی شورای حکام مطرح شد، اما متاسفانه اینطور نیست.
کامالوندی سفر رافائله گروسی به ایران را خوب و در جهت همکاری بیشتر ارزیابی کرد و افزود: در این روند همکاری و حل مشکلات گامی رو به جلو برداشته ایم اما فعلا آینده را خاکستری می بینم، نه خوش بین هستم و نه بدبین.
وی در ادامه در خصوص موضوع نمایندگی از منطقه مریوان گفت: باید در مورد رد مواد در این منطقه از ما سوال می کردند اما وقتی آمدند به جای مشکل و سوال اصلی به سراغ مسائل دیگری رفتند که این موضوع است. نکته اصلی بحث ما با آنها شما به سوال خود پاسخ می دهید که با مشکلات دیگر چه می کنید؟ در حال حاضر بحث ما در این مکان در مورد اورانیوم 236 است که در آنجا پیدا شده است. گفتیم اینها موادی است که سالها پیش در زمان اتحاد جماهیر شوروی از شرکتی که آنجا کار می کرد آمده است. آنها رفتند و پرسیدند که البته ما نمی دانیم از چه کسی و با چه کسی و آنها پاسخ دادند که هیچ کس نمی داند ما از چه چیزی صحبت می کنیم. اورانیوم 236 ماده ای است که از فرآوری مجدد سوخت مصرف شده به دست می آید، و این در صورتی امکان پذیر است که ما یک مرکز عظیم بازفرآوری داشته باشیم که واقعاً نداریم، بنابراین موضوع کاملاً واضح است.