طولانی ترین شب سال برای مردم آذربایجان از ناگیل داماخ تا بیاتی خوانی در سله گایسی چه معنایی دارد؟

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ به گزارش آنای، شب یلدا یا «چیله گایسی» در آذربایجان و همچنین در سراسر کشور ما آداب و رسوم خاصی دارد که در طولانی ترین شب سال انجام می شود. اگرچه بسیاری از این آداب و رسوم در طول زمان تغییر کرده و یا با تجمل همراه است، اما هنوز هم زیبایی اصلی این آداب و رسوم غیرقابل انکار است.

آداب و رسومی مانند هنچه آپاردی، ناگیل داماخ و بیاتی اوکومه از جمله آداب و رسومی است که از دیرباز از آداب و رسوم شبانه مردم آذربایجان جدا شده است. با این حال، آداب و رسومی مانند مسافرخانه طی سالیان متمادی برای جوانان روس به یک امر تجملی تبدیل شده و هزینه های سنگینی را بر زوج های جوان تحمیل می کند.

سله گایسی نوید روزهای خوب را برای مردم آذربایجان می دهد

وی در گفت و گو با خبرنگار آنا علی فلسفی میاب، درباره آداب و رسوم مردم آذربایجان گفت: برای بازنگری در این آداب و رسوم، باید به زمان بندی مردم آذربایجان نگاه کرد. همانطور که می دانید نام فصول و ماه ها در ترکی متفاوت است و شب اول زمستان را «چیله گاجسی»، چهل روز اول زمستان را «بویوه چیله»، بیست روز بعد را «بالا چیلی» می گویند. و ماه مارس را بایرام آی می نامند.

وی ادامه داد: در گذشته در آذربایجان از دومین ماه پاییز که هوا سرد و برفی بود مردم در خانه می ماندند و روزها کوتاه و شب ها بلندتر می شد اما آخرین شب پاییز پیامی نویدبخش بود که روزهای طولانی و شب های کوتاه به تدریج از راه می رسند.»

کارشناس میراث فرهنگی آذربایجان شرقی با اشاره به اهمیت شب چله در بین مردم آذربایجان گفت: در آذربایجان از آنجایی که پاییز همیشه سرد و طوفانی بوده است، شب چله و فرا رسیدن روزهای طولانی اهمیت زیادی داشت. و از این رو جشن های بزرگی به این مناسبت برپا شد.»

شعر خواندن از بالا و فراتر

وی ادامه داد: اهمیت روزهای طلوع و گرم شدن زمین در آذربایجان به حدی بود که وقتی مردم وارد یال کوچک می شدند از زبان خط الراس بزرگ به یال کوچک می گفتند:

“سرما را آوردم، مردم را مجبور کردم لباس گرم بپوشند و روی صندلی و بخاری بایستند.”
چی کار می خوای بکنی!؟ “

سل کوچک نیز پاسخ داد:
“تو همه این کارها را کردی، پس ببین من قرار است چه کار کنم!”

سله بزرگ نیز گفت: کاری از دستت برنمی آید چون «دالین عمر آزادی را سوار می کند»

فیلسوف میاب با بیان اینکه شب به دلیل کوتاه شدن روزهای بعد از شب چله گران بود گفت: برخی از مردم شناسان معتقدند شب چله شب تولد خورشید است.

وی در خصوص مراسم شب سله در آذربایجان توضیح داد: آذربایجانی ها در شب شب چله در خانه بزرگ خانواده جمع می شدند.

ماجرای حسین کرد شبستری و کوراوگلی در شب یلدا

این کارشناس فرهنگی با اشاره به دیدارهای خانوادگی گفت: در آن زمان تلویزیون وجود نداشت و بزرگان فامیل قصه ها و تمثیل هایی مانند حسین کرد شبستری، اصلی، کرم و کوراوغلو می گفتند.

وی ادامه داد: مسافرخانه گرفتن یکی دیگر از سنت های مردم آذربایجان است که برای جوانان روس مسافرخانه از جمله برنج، لباس و هدایایی به نام چیلی پای می پذیرند.

فیلسوف میاب با بیان اینکه شب چله بخشی از میراث فرهنگی ناملموس ماست، خاطرنشان کرد: مشخص نیست این شب برای اولین بار چه زمانی جشن گرفته شده است، اما جایی وجود دارد که نسل به نسل منتقل شده است.

وی خاطرنشان کرد: در سال های اخیر آیین های شبانه را در کشورمان مستند کرده و برای ثبت به یونسکو برده ایم که در حال ارزیابی است و احتمالا یکی دو سال آینده به عنوان میراث فرهنگی ناملموس ثبت می شود.

انتهای پیام/