مدیر حوزه های علمیه آیت الله علیرضا اعرافی گفت: پاسخگویی و فعالیت با واقعیت های حوزه ما متفاوت است. امروز ما سنگرهای زیادی را از دست داده ایم و در بسیاری از مسائل دچار اختلاف شده ایم. در تبلیغ و تبیین دین وحدت و هدایت واحدی وجود ندارد.
آیت الله علیرضا اعرافی در دیدار با مسئولان و اساتید طرح جامع شهید بیاضی زاده و فعالان این حوزه گفت: آنچه با الهام گرفتن از بزرگان و مراجع و شخصیت های حوزه های علمیه دیروز و امروز آموخته ایم این است که تلاش کنیم. برای بهبود امتیازات آنچه را که در طرح ها و پروژه های ما مرکزی و اساسی است در نظر بگیرید.
وی افزود: یکی از برهه های مهم در نهاد روحانیت و حوزه مقوله پاسخگویی و فعالیت است. این سوال یک استراتژی بسیار اساسی و اساسی است که البته نظریه مخالفی نیز دارد. برخی از نظریه ها علیه ایفای نقش در سطح دامنه به دیدگاه های دین حداقلی برمی گردد. این تفاسیر غالباً دین را نقش آفرین و خالق تمدن نمی دانند. این دیدگاه مبتنی بر قرائت های خاصی از دین است.
وی بیان کرد: ما مجموعه ای از دیدگاه ها داریم که حاصل آن در عمل حوزه روحانیت و مذهب اقلیت ها و لزوم ورود دین به عرصه های اجتماعی و سیاسی است. این یک مشکل گسترده است که همه ما می دانیم.
وی بیان کرد: نوع دوم نظریه هایی که این دیدگاه را نمی پذیرند، برخاسته از دیدگاه انقلاب و اسلام، به دیدگاه هایی اشاره دارد که دین تمدن را در مبانی آن نفی نمی کنند، بلکه می گویند به دلیل شرایط زمانه. در آن زمان چیزی به عنوان مشالت وجود ندارد. این نظر را بارها در نزد برخی از بزرگان دیده ایم. نوع اول این دیدگاه ها در مقابل دیدگاه هایی است که در مبانی دین را به گونه ای متفاوت تفسیر می کنند که خطوط آن را در بخش های مختلف مشاهده کرده ایم.
وی افزود: انقلاب اسلامی و امام راحل دیدگاه سوم یعنی اسلام، دین و نهاد روحانیت را به ما آموخت که نهادی متمدن، فراگیر و پاسخگو و در راستای عقلانیت و رسالتی است که بر دوش آن نهاده شده است. نهاد دین یعنی رویکردهای زیر را در تفسیر و قرائت دین نمی پذیریم و رویکرد دوم را از نظر کاربردی نمی پذیریم. ما می گوییم که می توانیم و باید در این مسیر قدم برداریم.
وی گفت: ما شاهد توانایی حوزه هستیم. 60 سال از سختی های ایران و جهان و سختی هایی که بر روحانیت وارد شد می گذرد.» در این شرایط امام راحل نهاد دین را تا این حد توسعه داد. آن زمان امام راحل فرمودند ما حتی بلندگو نداریم که حرف بزنیم اما آن نگاه بزرگ آسمانی در مسجد جامع و مدرسه فیضه می گفت ما همه دنیا را مخاطب خود می دانیم. در خطبه های فیضیه در روز عاشورا به مناظره آمریکا و رژیم شاه پرداختند که پایه های علمی و فرهنگی جهان را به لرزه انداخت.
وی گفت: پاسخگویی و فعالیت با واقعیت های حوزه ما متفاوت است. امروز ما سنگرهای زیادی را از دست داده ایم و در بسیاری از مسائل دچار اختلاف شده ایم. در تبلیغ و تبیین دین وحدت و هدایت واحدی وجود ندارد. بسیاری از سوالات تبلیغاتی مربوط به سازمان های مختلف است و حتی گاهی که وارد می شویم می گویند این سوالات مربوط به جاهای دیگر است.
آیت الله اعرافی تصریح کرد: حوزه باید رویکردهای خود را بهبود بخشد و دامنه فعالیت خود را گسترش دهد. یک حوزه متمدن، پاسخگو و فعال روح صدها پروژه کوچک و بزرگ است که مدیریت حوزه در این سال ها دنبال کرده است. ما این مشکل را بر اساس همان استدلال اساسی مطرح می کنیم که این استراتژی کلان در بسیاری از برنامه ها و اسناد این حوزه وجود دارد.
وی بیان کرد: امروز حوزه یک سیستم ذهنی به شکل نسبی دارد. هر حرکتی در جهت گسترش، توسعه و تعمیق کنشگری و نقش‌آفرینی حوزه، باید بین دو جناح سنت و اجتهاد و روش‌های کلامی که برخی از آنها تقسیم‌بندی شده و نیز مشکلات جدید، جامع باشد.
وی افزود: ارشاد مقید به احکام روش و اجتهاد است. بال دیگر این است که باید بدانیم نیازهای روز چیست. بسیاری از ما نمی دانیم نیازها و معادلات کنونی این جهان چیست. مدیریت گفت ما افرادی را می خواهیم که معادلات روز را بدانند. این دو بال باید مکمل یکدیگر باشند.
مدیر حوزه علمیه تصریح کرد: حل مسئله تعابیر مختلفی دارد. راه حل باید مدیریت مشکلات باشد. روح کار شما باید مدیریت مشکل باشد. حل فعال و مبتنی بر مسئله باید پارادایم محور باشد و نیاز به شناخت و نیاز به ایجاد و دیدن مشکلات بزرگ داشته باشد. میدان باید رهبر باشد. خواجه نصیر و علامه حلی دو شخصیت و رهبر مشکل‌گشا بودند که توانستند مغول‌های خونخوار را در همان دوره برپا کنند.
وی گفت: وقتی از طرح جهت میدانی صحبت می کنیم به معنای حوزه فعال مربوط به باطن، نظام، جامعه و جامعه جهانی است. وقتی صحبت از وظایف و اهداف ویژه می شود، برای حوزه فعال و تمدنی است. وقتی از درختان تعلیم و تربیت صحبت می کنیم یا از درختان مهارت های عملی و ده طرح تبلیغاتی گسترده صحبت می کنیم، به معنای همین کنشگری و فعالیت در عرصه های وسیع تمدن است.
و ادامه داد: وقتی از فقه جدید صحبت می کنیم همین معناست. در زیارت هفت روزه بیش از چهل برنامه داشتیم. یکی از موضوعاتی که برای اکثر آنها جذاب بود، خلاصه فقه جدید بود که با حمایت مدیریت روی آن کار می شد. این مشکل نشان دهنده تلاش حوزه برای حل مشکل است. امروزه بیش از 500 پروژه برای حل مشکلات سیستم در حال توسعه و مطالعه است.
آیت الله اعرافی با اشاره به پروژه شهید بیاضی زاده گفت: حل مشکل در بسیاری از پروژه های حوزه دنبال می شود و البته کار شما هم کار خاصی است که همه آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. در حوزه نیز در حوادث و گروه های جهادی، اسناد نظام و مهدویت و… شرکت کرده ایم. باید راه برای ورود نسل قوی و فهمیده میدان به عرصه نفوذ باز شود.
وی افزود: خوشبختانه گنجاندن این جامعه در این طرح بسیار قابل احترام است زیرا جامعه فکری انقلابی است. این گروه نیز گروهی از فرهیختگان حوزه هستند که در پی هدفی مبارک تشکیل شده اند.
وی گفت: در این زمینه باید حل مشکل را به صورت میدانی نیز در نظر بگیریم. امروز ده ها طرح آماده داریم که باید آنها را هم زیر سوال برد.
وی بیان کرد: از سال 61 وارد عرصه بین الملل شدم و در طول این سال ها فعالیت های گسترده ای در عرصه بین المللی و تبلیغات بین المللی داشته ام. اکثر ما نمی دانیم که گفتمان انقلاب اسلامی چه ظرفیت و استعدادی در جهان دارد و اگر بگوییم تصویری شبه ذهنی است. من در روستاهای آفریقا و آسیا بوده ام و با تمام طبقات علمی و غیر علمی کشورهای مختلف دنیا در ارتباط بوده ام. رشته ما با یک هزارم این ظرفیت همخوانی ندارد.
مدیر حوزه های علمیه یادآور شد: ما در حوزه کشف و شناسایی استعدادهای برتر کارهای روتین انجام می دهیم، اما بسیاری از مواقع افراد ممتاز و نخبه در این چارچوب ها قرار نمی گیرند. مرکز نخبگان و… باید باشد، اما باید در این زمینه بیشتر کار شود و البته اساتید این حوزه به خوبی می دانند که کدام یک از دانشجویانشان نخبه هستند.
وی گفت: نکته دیگر این است که نتیجه گزاره حل مشکل باید از نظر فقهی، فقهی و فلسفی ما اعتبار مناسبی داشته باشد. ما باید شواهدی در این زمینه داشته باشیم و شواهدی پیدا کنیم. ما باید اعتبار و اعتبار اجتهاد هر نتیجه را جدی بگیریم. نفوذ نیاز به ساختار دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: اعتبار، مهارت و نحوه اجرا از مواردی است که در طراحی پروژه ها و طرح ها باید مورد توجه قرار گیرد.
وی بیان کرد: ارتباط فعالان این حوزه با کانال ها و نهادهای تبلیغاتی حوزه بسیار مهم است. در گروه مشاوران ما 30 موسسه تشکیل شده است که پانزده موسسه فعال است. ارتباطات تبلیغاتی در پروژه ها بسیار مهم است. همچنین نهادهایی که ما آنها را هدف قرار داده ایم و با آنها به مرحله کار جدی خواهیم رسید.
وی گفت: ارتباط با کانال های عملیاتی و به اشتراک گذاری اطلاعات آنها می تواند در برنامه ریزی ها تاثیرگذار باشد. هر وقت کاری را شروع می کنیم، می گوییم باید بگوییم یک یا دو سال یا پنج سال دیگر به کجا می خواهید بروید.
وی گفت: استعدادهای مدیریتی در حوزه باید وارد عمل شود. در این دوره هشت ساله به ده ها جوان در جامعه المصطفی سمت دادیم و تعداد زیادی از آنها از سوی رهبری منصوب شدند. باید در زمینه توسعه و گسترش مدیریت در منطقه تلاش جدی صورت گیرد.