معنای واقعی واکنش چیست؟ / تحلیل قرآنی تعریف جدید واژه ارتجاع توسط رهبر انقلاب

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ رهبر معظم انقلاب در سخنانی در ۱۴ خرداد، خطرات نفوذ جریان ارتجاعی را گوشزد کردند و نمونه و معیار جدیدی برای «ارتجاع» مانند تفکر و سبک زندگی غربی ارائه کردند.

اصولاً یکی از ویژگی های رهبران خردمند و باهوش، استعاره، مفهوم سازی و ارائه تعارفات جدید از کلماتی است که سوء تعبیر و تفسیر شده است. رهبر انقلاب نیز در دوران رهبری بسیار حرفه ای، ادبی و استادانه این کار را انجام دادند.

در حالی که غربی های محلی همواره گرایش به غرب و غرب زدگی و سبک زندگی غربی را که در واقع نوعی عقب ماندگی و ارتجاع است و از سوی دیگر گرایش به اسلام و پایبندی به احکام اسلامی را به عنوان «ارتجاع» تشویق می کنند. رهبرانقلاب در یک نظام مختصات و مفهومی جدید واژه ارتجاع را بسیار ماهرانه و زیبا به کار بردند و گرایش به انحطاط، شکست و غرب ستیزی خانواده های غربی را «ارتجاع» دانستند و واژه «ارتجاع» را در جای خود به کار بردند.

واکنش جریان غربگرا به این موضوع نیز بیانگر این واقعیت است که این مفهوم سازی و تعریف جدید، بسیار دقیق و هوشمندانه صورت گرفته است.

این مفهوم سازی و کاربرد رهبر انقلاب برای «ارتجاع» ریشه در مفاهیم و گفتمان قرآنی دارد که در ادامه به تحلیل آن می پردازیم.

نگاه قرآن به مفهوم «ارتجاع»

«پاسخ» به معنای برگرداندن خسارت است. و هر اندیشه ای که به عقب ماندگی انسان منجر شود، نه پیشرفت او به سوی اهداف متعالی، اندیشه ای ارتجاعی است.

قرآن کریم در بسیاری از موارد وحی و گفتمان ها و مکاتب مادی را که موجب انحطاط و عقب ماندگی انسان ها می شود، در مقابل گفتمان وحی اسلام انقلابی (که عمل به آن موجب پیشرفت مادی و معنوی انسان می شود، تعریف می کند. جوامع). به انقلاب هشدار می دهد که به گذشته ای تاریک و ویرانگر که در آن افکار و شیوه زندگی آنها مبتنی بر مکاتب مادی و کشف نشده است، برنگردند.

قرآن کریم در آیه شریفه ای می فرماید:

“یا أَیُّهَا ​​​​​​​​الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا الَّذِینَ کَفَرُوا یَرُدُّوکُمْ عَلى‏ أَعْقابِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِینَ * بَلِ اللَّهُ مَوْلاکُمْ وَ هُوَ خَیْرُ النَّاصِرِینَ؛ اى کسانى که ایمان آورده‏ اید، اگر از کسانى که کافر شده‏ اند اطاعت کنید شما را به عقب باز می گردانند و سرانجام شما زیانکار خواهید بود * (آنها اولیای شما نیستند) ولی ولی شما خداست و او بهترین یاوران است. (آل عمران: 150-149)

خداوند در این آیه شریفه ابتدا مؤمنان را از خطر واکنش ناشی از پیروی از نسخه های کشف نشده و پذیرش ولایت دشمنان خدا برحذر می دارد و آن را موجب ضرر و سپس پیشرفت واقعی در پرتو پذیرش عملی خداوند می داند. او می داند.

مضمون مشابهی در آیه دیگری نیز تکرار شده است. نخست تسلیم شدن دشمنان و افکار آنان را دلیلی برای بازگشت به عصر تباهی و تاریکی می داند:

«ای مؤمنان، اگر از اهل کتاب اطاعت کنید، از آن روی گردانید».

و سپس در آیه بعد راه ترقی و تعالی را با روزه با خدا و پیروی از نسخه ای که کتاب خدا و پیامبر خدا معرفی کرده اند نشان می دهد:

“وَ کَیْفَ تَکْفُرُونَ وَ أَنْتُمْ تُتْلى‏ عَلَیْکُمْ آیاتُ اللَّهِ وَ فِیکُمْ رَسُولُهُ وَ مَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلى‏ صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ؛و چگونه ممکن است شما کافر شوید با اینکه (در دامان وحى قرار گرفته‏ اید) و آیات خدا بر شما خوانده مى و رسولش در میان شماست (پس بر خدا توکل کنید) و هر که بر خدا توکل کند هدایت یافته است.» (آل عمران: 101)

همچنین خداوند در آیه ای دیگر ضمن هشدار به مسلمانان ناپایدار که معتقد به شایعه کشته شدن پیامبر اکرم (ص) در جنگ احد هستند، عصر سیاه و نابودی جاهلیت را دورانی ارتجاعی و عقب مانده معرفی می کند و می فرماید:

«وَ ما مُحَمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلى‏ أَعْقابِکُمْ وَ مَنْ یَنْقَلِبْ عَلى‏ عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللَّهَ شَیْئاً وَ سَیَجْزِی اللَّهُ الشَّاکِرِینَ؛ محمد (صلی الله علیه و آله) فقط فرستاده خدا بود و پیش از او نیز فرستادگان دیگری بودند. اگر بمیرد یا کشته شود، برمیگردید (و باور نمی کنید)؟ و هر کس روی گردان شود هرگز به خدا زیانی نمی رساند. «به زودی خداوند پاداش شاکران را خواهد داد». (آل عمران: 144)

امروزه نیز پیروی از اندیشه و سیره جاهلیت امروزی، همان چیزی است که قرآن کریم آن را عکس العمل توصیف می کند: «مَنْ أَعَلَکُمْ عَلَیْکَ».

دل های بیمار و جریان های نفاق درونی، مبلغان اندیشه های ارتجاعی

همچنین خداوند متعال در آیه ای دیگر منافقان و بیماران را مروج اندیشه ارتجاع می داند:

“وَ إِذْ یَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ إِلاَّ غُرُوراً * وَ إِذْ قالَتْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ یا أَهْلَ یَثْرِبَ لا مُقامَ لَکُمْ فَارْجِعُوا؛ بخاطر بیاورید زمانى را که(در جنگ احزاب) منافقان و آنها که در دلهایشان بیمارى بود مى گفتند: خدا و رسولش جز وعده های دروغ به ما نداده اند. 13-12)

اگرچه منظور از عبارت «فرجاوا» در این آیه شریفه «بازگشت به خانه» است، اما این تعبیر را می توان نمادی از بازگشت به گذشته تاریک و منحط مسلمانان نیز دانست.

در واقع با نگاهی عمیق تر و رادیکال تر می توان گفت که توصیه منافقین به مسلمانان برای «بازگشت به خانه» در میانه جنگ حزبی، در واقع توصیه ای به بازگشت به گذشته تلخ است که مردم اسیر می شدند. با تفکر مادی و شیوه زندگی غیر آشکار.

از واکنش به معنای جدید استفاده کنید

نتیجه اینکه در اندیشه قرآنی «ارتجاع» منحصر به گروه خاصی نیست، بلکه قرآن کریم هر تفکر «کشف نشده» مبتنی بر مادی و دنیاپرستی را که موجب انحطاط انسان ها و جوامع بشری شود، تفکر ارتجاعی می داند. .

در دنیای امروز، این تعریف قرآنی از ارتجاع که رهبر انقلاب نیز بیان می کنند، طیف وسیعی از مکاتب و اندیشه ها را در بر می گیرد که در رأس آنها مکتب های مادی و غیر مادی غرب قرار گرفته است; مکتبی که پیامدهای زیانبار اخلاقی، اقتصادی و سیاسی آن امروز بر همگان نمایان است.

* علیرضا آزاد شد

انتهای پیام/