منشا این «مرد کت و شلوار» کجاست؟! | روز جدید

سعیده علیپور

«بیچاره ملتی که نمی داند از چه نهادی کتک خورده است! این بخشی از توییت محسن برهانی است. اشاره این وکیل به ویدئویی با عنوان برخورد خشن پلیس لباس شخصی با مادر یکی از دانش آموزان مسموم در تهران است. ویدئویی که در روزهای اخیر مورد توجه گسترده کاربران شبکه های اجتماعی و کانال های خبری قرار گرفته و اشاره ای جسورانه و قابل تامل به مسمومیت های سریالی دانش آموزان شده است. البته این توییت در ادامه پیام فاراژ بود. در اطلاعیه ای آمده است: پرسنل پلیس هیچ نقشی در این حادثه نداشته اند. در حالی که شناسایی و دستگیری عامل این حمله خشونت آمیز توسط فاراژ کمک چندانی به التیام خشم ناشی از تماشای این ویدئوی خشونت آمیز نکرده است، بسیاری آن را به منزله سلب مسئولیت و فرار از مسئولیت رفتار گروه هایی می دانند که در مرزهای امن با غیررسمی قرار دارند. عناوینی مانند پلیس یا فعالیت با لباس شخصی، مورد قبول شهروندان نیست و در مجموع نه تنها منجر به اقناع افکار عمومی می شود، بلکه اعتماد مخدوش موجود را بیش از پیش منحرف می کند.

به گفته بسیاری از کارشناسان، شناسایی و معرفی افرادی که اتفاقاً نقش مهمی در خشونت‌های خیابانی در ماه‌های اخیر داشته‌اند، می‌تواند کمک زیادی به اعتمادسازی در کشور کند. هر چند در سال های اخیر و به ویژه ماه های اخیر شاهد تکرار رفتارهای خشن از سوی افرادی بوده ایم که لقب «پلیس» یا «مامور» را به صورت بی تدبیری نسبت به شهروندان دریافت کرده اند و هیچ مرجعی مسئولیت آن را بر عهده نگرفته است.

مشاجره با مادران در مدرسه 22 آبان

روز پنجشنبه در پی اعلام خبر مسمومیت تعدادی از دانش آموزان در چند مدرسه تهران، اولیای تعدادی از آن افراد در اطراف مدارس حضور یافتند. در همین حال عکسی از بدرفتاری مردی با یکی از زنان اطراف مدرسه دخترانه 13 آبان تهرانسر در شبکه های اجتماعی منتشر شد که مدعی شد مردی کت و شلوار پوش و مردی درشت اندام موهای این زن را کشیده و جلوی دهان او را گرفته است. او را به میان جمعیت می کشد. گزارش های اولیه حاکی از آن است که این زن مادر یکی از دانش آموزان بوده است، اما خبرگزاری فارس گزارش داده است که «تحقیقات تکمیلی نشان می دهد که این زن 54 ساله در مدرسه دخترانه 13 آبان تهران فرزندی ندارد، اما در طول چندین سال تحصیلی. -ساعت اقامت در مقابل مدرسه بارها دست به اقدام زد و دانش آموزان و رهگذران را به سر دادن شعارهای ساختارشکنانه تشویق کرد.

برخی با انتقاد از رویکرد این خبرگزاری، این شیوه «توجیه» را خطرناک خوانده و آن را حق اعتراض همگان می دانند. علی معتخدزاده وکیل دادگستری در توئیتر خود با اشاره به این توضیحات خبرگزاری فارس نوشت: از نظر آقایان گناه زنی که توسط نیروهای غیرنظامی مورد ضرب و شتم وحشیانه قرار گرفت این است که مادر دانش آموزان مسموم نشده است. . آیا این بدان معناست که برای اعتراض به ظلم باید با مظلوم خویشاوند باشیم؟ وی همچنین افزود: به جای بهانه گیری، جمعیت را جمع کنید.

خوشبختانه نیروی انتظامی نسبت به رفتار این مرد واکنش عملی نشان داد و دفتر سخنگوی فرماندهی این نیرو اعلام کرد: افرادی که موهای یک زن را کشیده بودند به دادسرای تهران تحویل داده شدند.

این در حالی است که دستگیری عاملان این حمله خشونت آمیز اجازه نداد هویت یا منشأ این افراد مشخص شود، دستورات خود را از چه نهادی دریافت کرده اند و با چه معیارها و قوانینی مجاز به حمله به شهروندان هستند؟

مقامات رسمی کشور بارها در بیانیه های رسمی خود وجود لباس شخصی را تکذیب کرده اند. رئیس کمیسیون حقوقی مجلس در جریان اعتراضات اعلام کرد که به اصطلاح غیرنظامیان در خیابان خود مردم هستند و وزیر کشور نیز چندی پیش تاکید کرد که ما غیرنظامی نداریم!

* لباس شخصی یا پلیس

«لباس شخصی» در چند دهه گذشته در کشور نامی آشنا بوده است. عنوانی که معترضان و گروه‌های منتقد به افرادی می‌دهند که لباس‌های غیر یونیفورم و معمولی دارند و معمولاً با معترضان درگیر می‌شوند. این تیتر پس از حادثه کوی دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۷ بازتاب گسترده ای در روزنامه های وقت داشت و اعتراضاتی به حضور آنان در خیابان ها صورت گرفت. اما این سوال منجر به روشن شدن زوایای پنهان این افراد و منشأ آنها نشد، هرچند گمانه زنی های تایید نشده همیشه نظر روشنی درباره این گروه داشت.

در ماه های اخیر و پس از اعتراضات پس از درگذشت مهسا امینی، این نام مجدداً پررنگ شد و حتی در فضای مجازی نیز فیلم و عکس هایی از برخورد غیرقانونی و نامتعارف این نیروها با شهروندان منتشر شد که اعتراضات و اعتراضات بسیاری را برانگیخت. انتقاد اما این اعتراضات مورد توجه هیچ سازمان رسمی قرار نگرفت و این نیروها هنوز منشا تایید شده ای پیدا نکرده اند. مقامات رسمی کشور بارها در اظهارات خود وجود چنین نیروهایی را تکذیب کرده اند. موسی غضنفرآبادی، رئیس کمیسیون حقوقی مجلس، وجود چنین نیروهایی را تکذیب کرد و به سایت فراز گفت که نیروهای به اصطلاح غیرنظامی در خیابان، خود مردم هستند. احمد وحیدی، وزیر کشور دولت ابراهیم رئیسی نیز در دی ماه گفته بود: ما چیزی به نام لباس شخصی نداریم و سربازان به وضوح در چهارراه ها و جاهای دیگر لباس رسمی به تن داشتند.

اما عنوان جدیدی از سوی روزنامه های حامی دولت و مخالفان معترضان مطرح شد. فیلم های بی چون و چرای رفتار خشونت آمیز با مردم و آسیب رساندن به اموال عمومی را به اصطلاح افسران پلیس مقصر دانستند. افرادی با لباس پلیس که به جای تامین امنیت به اموال مردم آسیب رساندند. روزنامه همشهری، یکی از رسانه های قدرتمند حامی دولت، گزارشی مبسوط در این باره منتشر کرده و عکس هایی از این پلیس ها ضمیمه شده است. در این گزارش، تقصیر هرگونه برخورد خشونت آمیز با شهروندان در اعتراضات چند ماه گذشته به گردن این افراد گذاشته شده است. اما در نهایت خبری از توقیف و رسیدگی به این ماده مخدر واهی در رسانه ها منتشر نشد.

انتقاد از ماجرای ضرب و شتم زن معترض

پس از انتشار فیلمی از رفتار شرم آور و زشت چند نفر با یک زن مقابل یک مدرسه در 13 آبان که بازتاب گسترده ای در فضای مجازی داشت، بسیاری از کارشناسان و حتی مراجع تقلید به آن واکنش نشان دادند و برخی آنها خشم احساسات عمومی را برانگیختند

به عقیده بسیاری از کارشناسان، شناسایی و معرفی افراد شناخته شده به عنوان غیرنظامی یا افسر پلیس که اتفاقاً در اعمال خشونت آمیز در خیابان ها در ماه های اخیر نقش داشته اند، می تواند نقش مهمی در ایجاد اعتماد در کشور داشته باشد.

محمد فضلی جامعه شناس در اینستاگرام خود نوشت: «آیا انتظار دارید جامعه سینمایی چنین رفتار وحشیانه ای ببیند و عصبانی نشود؟ این افراد را از کجا پیدا می کنید؟ چگونه تدریس می کنید؟ چه سودی برای آنها دارد که اینگونه رفتار کنند؟ مایه شرمساری است».

محسن برهانی وکیل دادگستری و وکیل دادگستری از وجود نهادهای موازی و متفاوت در کشور و پس از واکنش پلیس تهران به این حادثه و ادعای پلیس مبنی بر اینکه نقشی در حمله به آن خانم مقابل مدرسه نداشته است، انتقاد کرد. او در توییتی نوشت: «مشکل دقیقاً همین جاست. وجود نهادهای مختلف و موازی که برای یافتن مهاجم باید مورد بررسی قرار گیرد، در حالی که اصل این اقدامات نه شرعی است و نه قانونی. بیچاره ملتی که نمی داند از کدام نهاد کتک می خورد!»

عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح طلب نیز در توییتر خود نوشت: «دستگیری عاملان حمله به این زن در اعتراض به مسمومیت، اقدامی خوب و قانونی است. کسانی که آبروی نظام را تهدید می کنند، حقیقت نویس یا معترضان درمانده نیستند. بلکه این افراد بی دلیل، غیرقانونی و حتی خلاف شرع علیه زنان خشونت می کنند».

حتی سردبیر روزنامه اصول گرایی فرهیختگان در یادداشتی خواستار برخورد با این «مرد شلوار پوش» شد. مسعود فروغی نوشت: با توجه به اینکه چهره این مرد و کار نابخشودنی او مشخص است، لطفا در هر پست و لباسی با او برخورد کنید. با مقامات مسئول باید به خاطر وحشتی که به بار آورد و رفتار فیزیکی با این خانم مجازات شود. در هر دو صورت به اعتماد عمومی لطمه ای وارد نمی شود.

همچنین آیت الله اصغر ناظم زاده قمی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم نیز به مسمومیت طلاب واکنش نشان داد و گفت: از برخورد مسئولان با مادر یکی از طلاب شوکه شدم و از خوشحالی گریه کردم. . “

این در حالی است که بسیاری از مردم ضمن ارزیابی مثبت از دستگیری افرادی که در 22 آبان با زن معترض در مقابل مدرسه مورد آزار قرار گرفتند، خواستار محاکمه علنی این افراد هستند. زیرا اگر اطلاعات روشنی از این موضوع وجود نداشته باشد و ابعاد پنهان این ماجرا مشخص نشود، پرداختن به یکی از موارد مانع از تکرار آن در آینده نخواهد شد.