سفر سه روزه نارندرا مودی، نخست وزیر هند به آمریکا و دیدار او با بایدن و صرف شام در کاخ سفید، شاید برای بسیاری از رسانه ها اهمیت چندانی نداشته باشد و تنها چند خبر از دیدار این دو منتشر کند، اما باید اینطور باشد. اشاره کرد که این سفر در نظام بین الملل بسیار مهم است. زیرا دنیای امروز دیگر مانند یکی دو دهه قبل یا حتی دوران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نیست، بلکه در این میان بسیاری از کشورها با اراده یا مقاومت آمریکا رشد کرده و اکنون به یک کشور برجسته تبدیل شده اند. قطب، چین یکی از آنهاست. بر خلاف تفکری که در دهه 1990 پس از سقوط کمونیسم در جهان داشتند، ایالات متحده اکنون به این واقعیت پی برده است که در قرن بیست و یکم چیزی به نام سیستم تک قطبی وجود ندارد، اما یک سیستم چند قطبی ظهور کرده است و روز به روز روزی که میدان رقابت در این زمینه گسترده تر و خطرناک تر می شود. واشنگتن به این نتیجه رسیده است که چین در شرایط فعلی یک تهدید واقعی است، اما تا چند سال پیش چنین نظری نداشت. این بدان معنا نیست که ایالات متحده واقعاً نمی‌دانست چه خبر است، بلکه واشنگتن دهه‌ها تحرکات پکن را زیر نظر داشت و چین را تهدیدی آشکار و مهم در دوران بوش جونیور و حتی قبل از آن می‌دانست، اما اکنون وضعیت بسیار متفاوت است بی‌تردید بدهی‌های آمریکا در آن دوران با امروز متفاوت بود و از سوی دیگر در وضعیت رقبا و دوستان واشنگتن تفاوت‌هایی وجود داشت. به عنوان مثال، امروز روسیه بر اساس سناریوی آمریکا در جنگ اوکراین شرکت می کند و از سوی دیگر دولت های اروپایی به دلیل شراکت و اتحاد دیرینه خود با واشنگتن با این کشور علیه مسکو در مورد اوکراین همکاری می کنند. اگرچه بسیاری از اروپایی ها از این وضعیت راضی نیستند، اما این تفاوت ها را می توان در مورد چین نیز مشاهده کرد. چرا که پکن به هیچ وجه نمی تواند با گذشته مقایسه کند و تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا بتواند در دو دهه و نیم آینده خود را به عنوان یک قدرت منطقه ای به جهانیان معرفی کند. این مشکل اکنون آمریکا را به عنوان رهبر ناتو و رهبر سازمان ملل متحد به این راهبرد واکنش نشان داده و سعی در ایجاد اختلال جدی در رشد چین در اسرع وقت کرده است. به همین دلیل، می بینیم که واشنگتن در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند که برخی آنها را قدرت های نوظهور و برخی دیگر شرکای درجه دو واشنگتن می نامند. این کشورها را می توان هند، استرالیا، ژاپن، کانادا و کره جنوبی دانست که البته برزیل نیز با کمی دوستی در این دسته جای می گیرد.
نتیجه سفر سه روزه نارندرا مودی به واشنگتن و دیدار وی با جو بایدن نشان می دهد که نگاه ایالات متحده به هند فراتر از احزاب دموکرات و جمهوری خواه است و واشنگتن به دنبال تقویت دهلی برای مقابله با چین است.
تقویت دهلی در برابر پکن
واشنگتن می خواهد هند را به عنوان موازنه استراتژیک در برابر چین داشته باشد و به همین دلیل دهلی را شریک مهمی برای خود می داند و از سوی دیگر هند به عنوان پرجمعیت ترین کشور جهان به دنبال افزایش نفوذ خود در صحنه جهانی است.
در میان کشورهای ذکر شده، هند برای آمریکا ارزشی مضاعف دارد و دلیل آن همسایه دهلی با چین است. حدود یک سال قبل از شروع انتخابات ریاست جمهوری 2020، دونالد ترامپ در فوریه 2020 از هند بازدید کرد و در بدو ورود 110000 نفر به اضافه نارندرا مودی از او استقبال کردند. در همان زمان چینی ها نگران اقدامات ترامپ در دهلی بودند اما به هر حال چندین قرارداد تسلیحاتی و تجاری بین دو کشور منعقد شد و از سوی دیگر موضوع سرمایه گذاری آمریکایی ها در هند مطرح شد. سه سال از آن روز می گذرد و حالا نتیجه سفر سه روزه نارندرا مودی به واشنگتن و دیدار او با جو بایدن نشان می دهد که نگاه ایالات متحده به هند فراتر از احزاب دموکرات و جمهوری خواه است. واشنگتن هند را به عنوان شریک اصلی خود در شبه قاره می داند و همچنین ژاپن و استرالیا را تقویت می کند که در نهایت چین را به حاشیه می برد. موضوع این است که هند نیز مانند چین یک قدرت هسته ای محسوب می شود، اما از نظر جمعیت، دهلی از پکن پیشی گرفته است. در بحث توسعه و زیربخش های مرتبط، عنصر جمعیت به عنوان یکی از موضوعات مهم مطرح است و چین با تکیه بر این موضوع توانسته در این زمینه قد علم کند. اکنون ایالات متحده برای افزایش سرعت توسعه دهلی با استفاده از همان عنصر جمعیت و سرمایه گذاری های متنوع، از هند که همسایه چین است و با یکدیگر درگیری های مرزی دارد، حمایت خود را گسترش داده است. مودی در حاشیه سفر خود با ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا ملاقات کرد و ماسک اعلام کرد که می‌خواهد در هند سرمایه‌گذاری هنگفتی انجام دهد و این نشان می‌دهد که دهلی برای صنعتگران جذاب شده است. این جذابیت زاییده سیاست آمریکاست و اکنون به حدی رسیده است که بایدن در دیدار با نخست وزیر هند به انعقاد قراردادهای مهم و راهبردی اشاره کرد. واقعیت این است که واشنگتن می خواهد هند را به عنوان موازنه استراتژیک در برابر چین داشته باشد و به همین دلیل دهلی را شریک مهمی برای خود می داند و برخلاف هند به عنوان پرجمعیت ترین کشور جهان به دنبال افزایش نفوذ خود در صحنه جهانی است. مقامات دولت بایدن به رویترز گفتند که توافقات گسترده ای که قرار است در مورد طیف وسیعی از موضوعات از جمله مواد معدنی حیاتی، فناوری، همکاری فضایی، دفاع و فروش اعلام شود، آغازگر دوره جدیدی در روابط هند و ایالات متحده خواهد بود. گفته می شود برخی از این معاملات با هدف تنوع بخشیدن به زنجیره تامین برای کاهش وابستگی به چین انجام می شود. از سوی دیگر، آمریکا با تقویت روابط دفاعی خود با کشورهایی مانند هند و استرالیا به دنبال مقابله با نفوذ روزافزون چین در منطقه هند و اقیانوسیه است. نکته آخر اینکه هند تا امروز موضع روشنی در قبال جنگ اوکراین نداشته و عملاً در این مورد اعلام بی طرفی کرده است و آمریکا نیز از این موضوع ناراضی است. اما مودی در سخنرانی خود در کنگره آمریکا به طور مشخص اشاره کرد که درگیری در اوکراین جنگ را به اروپا باز خواهد گرداند. این موضع ممکن است بی طرف باشد، اما به نظر می رسد که دهلی در حال حاضر به دنبال روی آوردن از روسیه به واشنگتن در مسائل نظامی و تسلیحاتی است.