به اعتقاد ایرانیان باستان، شب زمان فعالیت نیروهای اهریمنی است و به همین دلیل تا صبح آتش می افروختند و نور آتش را روشنایی صبح می دانستند که آن را مخصوص اهورامزدا می دانستند. دیوان و جادوگران را از خانه دور نگه دارید.
ایرانیان طولانی ترین شب سال یعنی آخرین روز فصل پاییز در آذرماه و آغاز انقلاب زمستانی را در اطراف آتش جشن می گرفتند. «آتش» اصطلاحی بود که برای آن شب برگزیدند; اما علاوه بر این، از آجیل و میوه ها نیز برای شادی بیشتر آنها استفاده می شد.
در واقع در آن زمان اعتقاد به خوردن هندوانه برای دفع بیماری در چله بزرگ و کوچک وجود داشت. اما امروز توصیه می شود در هر فصل از خوردن میوه های فصل قبل خودداری کنید. زیرا باعث بیماری می شود.
این عید امروزه در جای جای ایران با غذاهای محلی و آیین های مختلف برگزار می شود. پس از اسلام در ایران، آیین های باستانی با فرهنگ اسلامی آمیخته شد و آیین های جدیدی برای افزایش شادی این شب به آن افزوده شد.
در بسیاری از کتب بعد از اسلام، مانند آثار ابوریحان بیرونی، توضیحاتی در مورد این شب آمده است، همچنین حافظ خوانی و شاهنامه خوانی نیز به آداب این شب اضافه شده و بزرگان را دعوت می کند. جمع شدن در خانه هایشان از اعمال شایسته آن شب است.
عاطفه رنجبر کارشناس فرهنگ عامه در گفتگو با یزدرسا درباره رسم شب یلدا در یزد گفت: در یزد به دلیل حضور زرتشتیان و حفظ آئین های باستانی آنان، این رسم همچنان وجود دارد. علاوه بر این، یزیدیان این شب را شکم آبکی شوران نامیده اند.
وی ادامه داد: در فرهنگ مردم بافک کوتاه ترین روز سال یعنی آخرین روز آذرماه را «اشکمبه شورو» می نامند. مردم بر این باورند که صبح پیرزنی برای شستن اشک گوسفندان به کنار نهر رفت. وقتی شستشو تمام می شود و آب از جوی بالا می آید، روز کوه تمام می شود یا به عبارتی خورشید غروب می کند، کنایه از کوتاهی روز اول آذر است.
رنجبر افزود: در گذشته پخت نان های شیرین، آجیل، پخت چلی و اسپاگتی برنجی و شلغم و چغندر از ضروریات این شب بود. آنها همچنین از آجیل سوخاری استفاده می کردند که بسیار مقدس است و از هفت هسته تشکیل شده است.
وی ادامه داد: استفاده از برگ های خشک میوه نیز مرسوم بود و هر کدام از این ها نماد خورشید و مهر محسوب می شد. خوردن انار در این شب مخصوصاً برای کودکان لذت زیادی داشت و بزرگترها با له کردن آن و افزودن گلاب یا نمک برای همه آرزوی سلامتی می کردند. به خصوص اینکه باغ های یزد مانند شهر تفت به انار مرغوب خود معروف هستند.
این کارشناس و پژوهشگر تاریخی افزود: در برخی خانواده ها موسیقی سنتی با سازهای سنتی نواخته می شد و تجمع مردم یزد و اکثر مراکز ایران دور کرسی بود. دعوت از تازه دامادها و هدیه دادن به آنها رسم بسیار زیبایی است، مخصوصا بزرگان فامیل به آنها پول یا چیز با ارزشی به عنوان یادگاری می دهند.
رنجبر ادامه داد: در گذشته سینی هایی که کف آن با پارچه ترمه تزیین شده بود شامل سینی انار و هندوانه و سایر میوه های شب یلدا، سینی شیرینی و آجیل شب یلدا و سینی هدیه زمستانی بود. لباس برای عروس در برخی مناطق این رسم منسوخ شده است، اما در مناطق دیگر این رسم به صورت افراطی ادامه دارد، به گونه ای که یک رسم ساده و زیبا به مراسمی در سطح سفره عقد تبدیل شده و سینی ها پر از غذا است. ، هدایای گران قیمت برای عروس و به اصطلاح شب یلدا برای برخی خانواده ها از نظر اقتصادی سخت شد.
از قدیم الایام، افروختن آتش در شب یلدا یکی از رسوم بوده است، اما با گذشت زمان به ویژه در دوره کنونی این رسم در گذشته کم رنگ شده است و به دلیل سایر فرهنگ های شهری کمتر در بزرگ ها رواج دارد. شهرها
بد نیست مثل زمان های قدیم آتش روشن کنیم و از شب کریسمس در کنار خانواده لذت ببریم تا حال بد پاییزی خود را بدرقه کنیم.
انتهای پیام/