بر اساس گزارش رسمی مرکز آمار ایران، طی یک سال از پاییز 1400 تا پاییز 1401، کمتر از 536 هزار شغل به بازار کشور اضافه شد و این با ادعای ایجاد یک میلیون شغل تفاوت معناداری دارد. توسط رئیس دولت سیزدهم با این حال، کارشناسان کارگری به دلیل کاهش تولید و خدمات، به طور فزاینده ای از ارائه آمار غیرواقعی اشتغال زایی انتقاد می کنند.
مدتی نگذشت که رئیس دولت سیزدهم از ایجاد یک میلیون شغل بر اساس اسناد و مدارک خبر داد، موجی از انتقادات کارشناسان کارگری به راه افتاد.
ادعای ایجاد یک میلیون شغل سید ابراهیم رئیسی حساسیت ها و گمانه زنی های جدیدی را برانگیخته است.
رئیس دولت سیزدهم در دفاع از لایحه بودجه سال آینده گفت: بر اساس مستندات ایجاد یک میلیون شغل محقق شده است. اسناد مبتنی بر کد ملی، کد تامین اجتماعی و محل کار حکایت از تحقق نزدیک به یک میلیون شغل دارد. البته این مقدار کافی نیست و همه دستگاه ها باید برای اشغال بیشتر تلاش کنند.
آمار رسمی و غیررسمی اشتغال چقدر واقعی است؟
برخی از کارشناسان و فعالان اقتصادی آمار ارائه شده از سوی رئیسی و وزیر کار را غیرواقعی می دانند و از دولت خواسته اند در خصوص این یک میلیون شغل شفاف سازی و مستندات ارائه کنند. حتی آمار مرکز آمار هم خلاف این را نشان می دهد.
علیرضا حیدری نائب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری گفت: طبق سنوات گذشته همواره اشتغالزایی در دو بخش رسمی و غیررسمی ایجاد می شود و تعداد نیروهای جدید در هر دو بخش اعلام می شود اما اگر اشتغال ایجاد شده در دو بخش رسمی و غیررسمی رعایت شود ابهامی ایجاد نمی کند عضو اصلی هیات مدیره اتحادیه پیشکسوتان کار افزود: اشتغال ایجاد شده در واحدهای دولتی و غیردولتی (خصوصی) قابل تفکیک است. اما آنچه مسلم است این است که اگر در بخش رسمی اشتغال ایجاد شود، قطعا با رصد آماری صندوق های بازنشستگی و سایر صندوق ها، تعداد بیمه شدگان جدید قرار می گیرد و در نهایت بر ایجاد اشتغال تاکید می شود.
به گفته حیدری، در بخش رسمی میزان فرصت های شغلی بر اساس تعداد بیمه شدگان صندوق اجتماعی که ترکیبی از بیمه های اجباری، حمایتی، خوداشتغالی، خوداشتغالی، دانشجویی و ده ها مورد دیگر را نشان می دهد. بیمه ها … در شش ماهه اول سال حتی به 100 هزار نفر هم نرسیده است.وی درباره آمار اشتغالزایی در بخش غیررسمی نیز گفت: در این بخش سیاست های اشتغالزایی دولت تاثیر چندانی ندارد و درستی وجود ندارد. حاکمیت مکانیسم اشتغال زایی در این بخش و از درآمد بالای صفر تا حداقل دستمزد کارگر الزاما لایه های مختلفی در بخش غیررسمی اشتغال به صورت خوداشتغالی وجود دارد.
استدلال رئیس جمهور برای ایجاد یک میلیون شغل چیست؟
نائب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری تاکید کرد: اگر در ارائه گزارش ایجاد اشتغال توسط رئیس جمهور آمارهای غیررسمی درج می شد، همچنان رقم اعلام شده از سوی آقای رئیسی اشتباه است، حیدری به دلیل آن اشاره کرد. به خاطر آمار اشتباه رئیس دولت سیزدهم. : در دولت‌های گذشته، معمول بود که برنامه‌های اقدام اشتغال با اطلاعات خروجی، مانند پرداخت سرانه صندوق‌های ایجاد شغل به کارفرمایان، بسیار کمتر از مشاغل ایجاد شده باشد. این فعال کارگری ادامه داد: ایجاد اشتغال پایدار در هاله ای از ابهام قرار دارد و دلیل آن آمارهای رسمی مستند در بازده تامین اجتماعی است.
کاهش در تولید و خدمات نشان دهنده بهتر وضعیت اشتغال است
عضو اصلی هیئت مدیره اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری در پاسخ به این سوال که این آمارهای غلط چقدر به حوزه اشتغال کشور لطمه می زند؟ وی بیان کرد: ارائه این نوع آمارهای غیرواقعی می تواند در تعیین سطوح بیکاری و اشتغال در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های کلان اقتصادی نقش داشته باشد و این نوع آمار گواه کنترل کاذب بازارها توسط دستمزدهای تعیین شده است.
وی تاکید کرد: تعریف اشتغال زایی از نظر سرمایه گذاری و توسعه، رشد در تولید و خدمات است و تولید ناخالص داخلی کشور باید از طریق اشتغال جدید افزایش یابد، اما واقعیت نشان می دهد که رشد تولید ناخالص داخلی کشور چنین استدلالی را پایدار نمی کند. عدم توسعه در بخش های تولیدی و خدماتی به معنای ایجاد مشاغل جدید نیست.