روز جدید در این گزارش ضمن بررسی تعداد هواپیماهای عملیاتی ناوگان هوایی کشور به سراغ سازمان هواپیمایی کشوری رفتیم تا دلایل افزایش ایرادات فنی هواپیما و پروتکل هایی که یک هواپیما برای دریافت باید طی کند را جویا شویم. پرواز ترخیص پس از نقص فنی
بر اساس اخبار، حمل و نقل هوایی کشورمان اخیرا وضعیت مطلوبی ندارد و بسیاری از سفرهای داخلی و خارجی یا به دلیل مشکلات فنی با تاخیر انجام می شود و یا به دلیل مشکلات فنی مجبور به فرود اضطراری پس از برخاستن از زمین می شوند.
این حوادث هرچند اندک اما دغدغه اصلی سوانح هوایی محسوب می شود که خدای ناکرده جان ده ها نفر را به خطر می اندازد. چندی پیش خبر فرود اضطراری هواپیمای مشهد-مسقط پس از سه ساعت سرگردانی در آسمان مشهد و خالی شدن باک هواپیما در صفحه 2 روزنامه خراسان رضوی منتشر شد که خوشبختانه این پرواز به سلامت به زمین نشست و وجود داشت. بدون مشکل برای مسافران و خدمه این خبر با دانستن اینکه این ششمین نقص فنی هواپیمای کشور در کمتر از دو هفته گذشته است قابل توجه می شود. آماری که نشان از وخامت اوضاع صنعت حمل و نقل هوایی ایران دارد و هر لحظه ممکن است یک اتفاق ناگوار رخ دهد. در این گزارش ضمن بررسی تعداد هواپیماهای عملیاتی ناوگان هوایی کشور به سراغ سازمان هواپیمایی کشوری رفتیم تا دلایل افزایش ایرادات فنی هواپیما و پروتکل هایی که یک هواپیما برای دریافت باید طی کند را جویا شویم. پرواز ترخیص پس از نقص فنی
وضعیت ناوگان حمل و نقل هوایی کشور
اگر بخواهیم وضعیت ناوگان هوایی کشور را به اختصار در یک جمله بیان کنیم باید بنویسیم که ناوگان هوایی کشور قدیمی است. بر اساس گزارش دنیای اقتصاد، میانگین سنی هواپیماها در کشور بالای 25 سال است. در حالی که طبق استانداردهای جهانی هواپیماهای بالای 20 سال منسوخ تلقی می شوند و بسیاری از هواپیماهای ناوگان هوایی کشور به ویژه با توجه به شرایط تحریم باید هر چه سریعتر از خط پرواز حذف شوند. 22 خردادماه سال جاری، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در نشست خبری اعلام کرد که از 330 فروند هواپیمای ناوگان هوایی کشور تنها 160 فروند فعال بوده و 170 فروند دیگر به دلایل فنی و نقص موتور زمینگیر شده است.
دلایل افزایش نقص فنی هواپیما
وجود چالش های متعدد از جمله افزایش نقص فنی هواپیما، فرسودگی ناوگان و … مربوط به چند هفته اخیر نیست و سال هاست که معضل صنعت هوانوردی بوده است. به گفته فعالان هوانوردی، سانحه های هوایی که در هفته های اخیر رخ داده، ناشی از زنجیره ای از کاستی ها و نقص ها در این حوزه است. در واقع یک سری مشکلات از جمله سوء مدیریت، تحریم و… صنعت هوانوردی ایران را به این نقطه رسانده است. اما در زیر به دلایل افزایش نقص فنی هواپیما پرداخته ایم.
1– افزایش فعالیت
یکی از دلایلی که سازمان هواپیمایی کشوری در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره دلایل افزایش نقص فنی هواپیماها به آن اشاره کرد، افزایش تعداد پروازها است. در پاسخی که سازمان هواپیمایی برای ما ارسال کرده است، آمده است: «آنچه در رسانه‌ها فاش می‌شود، تعداد حوادث است، اما آنچه می‌تواند اطلاعات صحیحی از وضعیت و تغییر آن بدهد، درصد حوادث است. برای هر عملیات حوادث زیادی رخ می دهد.» کمک هزینه ها. اکنون با کاهش محدودیت های کرونا و فعال شدن برخی کسب و کارهایی که با رکود مواجه بودند و همچنین بازگشت تعاملات حضوری به جای تعاملات مجازی، شاهد هستیم. از سوی دیگر پس از پایان ماه مبارک رمضان و آغاز فصل تابستان و فصل سفر، سفرهای هوایی با افزایش روبه‌رو بوده و بسیاری از آمار رویدادهای ملموس ناشی از آن است. به افزایش عملیات پرواز و این لزوماً به معنای افزایش سرعت است نه رویدادها.”
2- گرم کردن هوا
به گفته سازمان هواپیمایی کشوری، نباید تاثیر آب و هوا بر سوانح هوایی را نادیده گرفت. این سازمان گفت: در فصل گرم سال برخی از پارامترهای فنی سامانه های هواپیما محدودتر می شود و این شرایط گرم نیز تا حدودی مشکلات جزئی را افزایش می دهد. در هر صورت همه این اتفاقات عمدتاً ناشی از اقدامات پیشگیرانه است. به عنوان مثال، دمای موتور هواپیما ممکن است از آستانه خاصی بالاتر برود و خلبان اقدامات پیشگیرانه ای را برای کاهش قدرت موتور و بازگشت به حالت شروع انجام دهد.
3- تحریم ها
اگرچه در پاسخ سازمان هواپیمایی کشوری اشاره ای به نقش تحریم ها نشده است، اما آرا شاوردیان، عضو کمیته عمران مجلس شورای اسلامی معتقد است تحریم ها عامل اصلی نقص فنی هواپیماهای کشور است. وی به آفتاب گفت: ما نمی توانیم بسیاری از قطعات هواپیما را تامین کنیم و دلیل این امر تحریم ها و محدودیت های موجود است. البته حکمرانی بد نیز مؤثر است.»
4- کهولت سن ناوگان هوایی
البته نباید از این نکته غافل شد که بخش زیادی از هواپیماهای موجود در کشورمان فرسوده است و متاسفانه به دلیل تحریم های یکجانبه آمریکا علیه مردم ایران امکان خرید هواپیمای جدید وجود ندارد. و سن بالای هواپیما خود احتمال نقص فنی را افزایش می دهد.
5- به حمل و نقل هوایی توجه نمی کند
رحمت ا… فیروزی پور یکی دیگر از اعضای کمیسیون عمران مجلس نیز در این باره گفت: بسیاری از هواپیماها به دلیل نداشتن قطعه و موتور زمینگیر می شوند و هواپیماهایی که بعد از مدتی فعال می شوند دچار نقص فنی می شوند که نیاز به قطعات دارند. این وضعیت به این دلیل است که به صنعت هوانوردی در کشور توجه چندانی نکرده ایم. این امر منجر به بروز مشکلاتی با نقص فنی و تاخیر شد. وی می گوید: قطعا تحریم در این شرایط نقش داشت، اما تا حدودی به این دلیل بود که سیستم حمل و نقل هوایی جزو اولویت های دولت ها نبود.
6– عدم ارائه منبع اعتباری
یکی از انتقاداتی که فعالان صنعت هوانوردی همواره به مسئولان این صنعت وارد کرده اند، عدم همکاری در حوزه تامین نقدینگی شرکت های هواپیمایی است. به گفته این منتقدان، در این شرایط دولت هیچ اقدامی برای حمایت از ایرلاین ها و کمک به آنها برای مقابله با مشکلات انجام نداده است و شرکت ها برای تامین قطعات از خارج با کمبود نقدینگی مواجه هستند. در هر صورت تامین قطعات یکی از ملزومات شرکت های هواپیمایی است که در شرایط تحریم نیز گرانتر است.
پروتکل هایی که هواپیما پس از نقص فنی طی می کند
سازمان هواپیمایی کشوری همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره «پروتکل هایی که هواپیما پس از نقص فنی باید طی کند تا اجازه پرواز داشته باشد»، نوشت: «در صورت بروز نقص فنی، مراکز مجاز تعمیر و نگهداری باید آن را برطرف کنند. . نقص و ادارات مسئول اطمینان از رعایت و ایمنی مورد تایید سازمان هواپیمایی کشوری هواپیما را برای پرواز ترخیص می کنند. البته هر پروازی قبل از پرواز توسط کارشناسان فنی مربوطه و خلبانان هواپیما بررسی می شود و در صورت عدم وجود مشکل پرواز ادامه می یابد.