روز جدید ناصر خانانی، سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه پس از احیای برجام، امکان مشارکت شرکت های آمریکایی وجود دارد، گفت: این توافق که احتمالا در آینده شکل می گیرد، تنظیم کننده روابط دوجانبه نیست. بین ایران و دولت آمریکا حال سوال اینجاست که در صورت احیای برجام آیا شرکت های خارجی حاضر به سرمایه گذاری در ایران هستند؟
پس از توافق برجام در سال 2014، تردد شرکت های خارجی به ایران به اوج خود رسید. این امر منجر به افزایش 40 درصدی جذب سرمایه گذاری خارجی در سال اول برجام شد. اما در عین حال شرکت های آمریکایی حضور پررنگی در ایران نداشتند. این در حالی است که تنها بوئینگ با ایران که یک شرکت چند ملیتی محسوب می شود، قرارداد فروش هواپیما را امضا کرده است.
در عین حال، دولت از عدم تمایل خود به ورود شرکت های آمریکایی پس از برجام صحبت کرده است.پس از خروج آمریکا از برجام، بیش از 30 درصد شرکت های خارجی در چند ماه اول ایران را ترک کردند. دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا، تنها 180 روز به شرکت ها مهلت داد تا ایران را ترک کنند، شرکت های اروپایی، آسیایی و آمریکایی برای اینکه از سوی آمریکا مجازات نشوند و از دسترسی به سیستم های بانکی جهانی محروم شوند، مهلت دادند. فرصت حضور در ایران را پیدا کردند
به گفته بسیاری از کارشناسان و کارشناسان اقتصادی، بر اساس تجربیات گذشته، حتی در صورت احیای برجام، حضور شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی در ایران ضعیف‌تر از گذشته خواهد بود. زیرا حتی امضای این معاهده بین المللی نیز تضمین کننده امنیت و ثبات پایتخت نیست. علاوه بر این، ترامپ کمپین خود را برای شرکت در دور بعدی ریاست جمهوری آمریکا آغاز کرده است.
به غیر از شرکت های آمریکایی، حضور سرمایه گذاران سایر کشورها نیز نامشخص است. سال گذشته توتال و پژو به صراحت اعلام کردند که با یا بدون برجام به ایران بازنخواهند گشت. آنها به صراحت ترس از آمریکا را دلیل این امر دانستند.سفیر سابق فرانسه در آمریکا نیز اندکی بعد در توئیتی نوشت: حتی اگر برجام احیا شود، هیچ شرکت غربی جرأت نمی کند حتی یک سنت در ایران سرمایه گذاری کند.
آیا شرکت های آمریکایی در صورت سوددهی وارد ایران می شوند؟
عباس ارگون عضو اتاق بازرگانی تهران گفت: به طور کلی سرمایه گذاران خارجی به دنبال امنیت سرمایه گذاری هستند. چون چشم انداز سود در داستان وجود دارد. فرقی نمی کند شرکت های آمریکایی باشند یا کشور دیگری. اینها اصول تولید و تجارت است.وی ادامه داد: دیدگاه سرمایه گذاران خارجی و بخش خصوصی سیاسی نیست. سرمایه گذار در هر زمانی که احساس کند سرمایه گذاری اش سودآور است، سرمایه گذاری می کند.
این فعال اقتصادی با طرح این سوال که آیا ایران در صورت ورود سرمایه گذاران خارجی ظرفیت جذب آنها را دارد؟ اقتصاد کشور باید آینده نگری داشته باشد که این خلاء در اقتصاد کشور وجود دارد، تاکید کرد: قبل از تلاش برای جذب سرمایه گذاران خارجی باید برای حفظ سرمایه گذاران داخلی تلاش کرد. در گام بعدی باید به دنبال جذب سرمایه گذار ایرانی از خارج باشیم.
آرگون به لزوم هدایت سرمایه‌گذاری‌های غیرمولد به سمت بخش مولد اقتصاد اشاره کرد و گفت: ورود سرمایه‌گذاران خارجی پس از احیای برجام مستلزم نگاه روشن به اقتصاد است. از سوی دیگر ثبات در قوانین و مقررات بیش از هر چیز به تسهیل این روند کمک می کند، باید گفت که سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران اخیرا اعلام کرده است که مدت اقامت سرمایه گذاران خارجی از سه افزایش می یابد. به پنج سال و مبلغ سپرده لازم برای این از 250 هزار دلار به 90 هزار یورو کاهش یافت.
منبع: تجارت نیوز