روز جدید در ماده 303 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 آمده است: وقتی مرتکب مدعی است که مرتکب «مهدرالدم» است یا با چنین تصوری مرتکب جنایتی علیه او شده است، این ادعا باید در دادگاه ثابت شود. طبق ضوابط و دادگاه مکلف به رسیدگی به ادعای مذکور می باشد.
آیت الله مصطفی محقق داماد در روزنامه اطلاعات نوشت: افسوس فرهنگ ایرانی »به مناسبت جنایت هولناک کشتن دختری توسط پدرش در تالش اطلاعاتی را در اختیار خوانندگان قرار داد. در این یادداشت برای خوانندگان روشن کرده‌ام که تا ریشه‌یابی این بداخلاقی‌ها و برخورد صحیح با آنها، چنین اتفاقات هولناکی تکرار می‌شود، چرا که این روزها شاهد پدیده‌ای بسیار وحشتناک بوده‌ایم. زن جوانی از خانه فرار کرد و به خارج از کشور رفت و پدر و دیگر بستگانش قصد کشتن او، بازگرداندن و در نهایت گردن زدن شوهرش را داشتند. ، شرف و دینداری! که در
چندین نقطه عطف در این حادثه غم انگیز وجود دارد:
1. به طور کلی این داستان، اقدامات سرزده افراد، گناه مقتول، حرکات بستگان، قتل فجیع قاتل، اسیر شدن و سقوط در میان مردم، تشویق مردم و کمترین تایید سکوت و تماشای آنها بی شک زوال اخلاق انسانی ما را نشان می دهد. و شرم از این انحطاط و انحطاط بالاتر از همه مربیان اخلاق جامعه، آموزش و پرورش، مساجد، تکایی و بالاخره سخنرانان، صاحبان قلم، مطبوعات، رسانه ملی با شبکه های متعدد و … هستند.
2- آیا یکی از علل و ریشه های این بداخلاقی ها و جهل های دینی با شکوه قداست نیست؟ پاسخ قطعا بله است.
گواه این حرف این است که این روزها به جای جریحه دار کردن و فریاد زدن وجدان ملی، گوشه و کنار شنیده می شود که عده ای به حق می گویند این سزای مقتول بوده است! چنین رویکردی به ذهنیتی که برای آنها ایجاد شده کاملا قابل پیش بینی و قابل پیش بینی است.
3. از ابعاد مختلف می توان به موضوع پرداخت، مانند بعد جامعه شناختی، علل و ریشه های نهادینه شدن خشونت علیه زنان، وضعیت حقوق خانواده به طور عام و در جوامع قبیله ای به طور خاص و بسیاری مسائل دیگر. که در
4- به نظر من یکی از دلایل گسترش بداخلاقی وضعیت بد قانون گذاری در کشور است که به طور خلاصه به شرح زیر است:
ابتدا فقط چند ماده از قانون مجازات اسلامی ایران را که برگرفته از فقه اسلامی است، می یابید و سپس به آثار فرهنگی و اجتماعی چنین قوانینی می پردازیم:
الف- ماده 303 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 می گوید: وقتی مرتکب مدعی است که مرتکب «مهدورالدم» است یا با چنین تصوری مرتکب جنایت شده است، این ادعا باید در دادگاه طبق ضوابط و دادگاه مکلف است ابتدا به دعوی مذکور رسیدگی کند.
اگر ثابت شود که او واقعاً جنایتکار مهدورالدم است، قصاص و خونریزی از مجازات قاتل ساقط می شود و فقط به حبس محکوم می شود.
در صورتی که ثابت نشود مجنی علیه مهدورالدم بوده و همچنین ثابت نشود که مرتکب بر اساس چنین محکومیتی مرتکب جرم شده است، مرتکب به قصاص محکوم می شود، اما اگر ثابت شود مقتول است. نه مهدورالدم، دم و قاتل با چنین ایمانی مرتکب جنایت شدند، دیات علاوه بر پرداخت، به حبس هم محکوم شدند.
این ماده در این قانون بسیار ملایم بود و قبلاً بسیار تندتر و تندتر بود.
ب- طبق ماده 630 همین قانون: «هرگاه مردی زن خود را در حال زنا با مرد غریب ببیند و بداند زن مطیع است، می تواند در همان حال آنها را بکشد».
شکی نیست که این مطالب برگرفته از فقه اسلامی بوده است، اما سوال اینجاست که آیا رونوشت این تصمیمات در فقه به جای تشویق به گذشت و خویشتن داری، تبدیل به قانون و درج در قانون کشور برای اجرا محسوب می شود. و انضباط و حمایت قوه قضائیه مردم را به کشتار و قتل های خودسرانه بدون مراجعه به قوه قضائیه ترغیب نکرده است؟! آیا وجود چنین مطالبی با عناوینی مانند «معروف امر، نهی و منکر» و «یا حسادت دینی»، نوعی تخلف از قانون و نقض نظم عمومی را آموزش نمی دهد؟
در همین مورد، اگر شوهر قاتل ادعا کند که من همسرم مهدورالدم را شناختم و او را کشتم، آیا قاضی نباید او را به اشد مجازات برساند؟ آیا وجود این قوانین باعث نمی شود که نظام حقوقی اسلام این را متهم کند که نظام به نظم و امنیت جان و امنیت شهروندان اهمیتی نمی دهد و مردم عادی تنها با اعتقاد به اینکه او یک شخص است می توانند به قتل او بپردازند؟ آیا نمی توان گفت که وجود چنین مقرراتی در کنار موعظه های تحریک آمیز و بی معنا منجر به فروپاشی و انحطاط اخلاق و وقوع چنین جنایات هولناکی می شود؟ که در
اینها نمونه هایی از قوانینی بود که پس از انقلاب اسلامی با اخلاص و حسن نیت به تصویب مردم رسید و به تصویب نمایندگان محترم و هیأت امنا رسید و حداقل یا اکثر جهات غیر شرعی را قرائت کرد و آن را قانون دانست. . این شناخته شده است. بلکه هزار اما!.!
5- اولاً آیا وکلای حاکم، یعنی. کسانی که امروز در کشور مقام رسمی دارند و عقایدشان در زندگی مادی و معنوی ملت نقش مؤثری دارند، به ارزش های زمانه خود و قوام نظرات خود و بر اساس تعبیر بسیار پرمعنا واقف باشند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای مطالعه منابع فقهی و مدیریت وقایع واقعه ربانی؟ در واقع معنا و مفهوم جمله ای که عمر بن حنظله اتخاذ کرده است، که بسیاری آن را غیر قابل قبول، اما یکی از یقین مسلم و ادله محکم می دانند و بر اساس آن معتقدند که بر انسان تسلط دارند، چیست که می گوید: چیست؟ معنای نظر و دانش؟ یقیناً مراد از نظر و علم همان است که قرآن دو کلمه تدبر و نتیجه را ذکر کرده است. به فهم قرآن و نتیجه گیری درباره فهم حدیث در آیات زیر توجه کنید:
أَفَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلی قُلُوبٍ أَقْف أَقْف
آیا در قرآن نمی اندیشند یا بر دلهایشان قفل است؟ (24)
و ایزافوف الالوم الوم الوم الوانور و و الوال الرال الرال الرول و الوال الوصله مخاب مخابلاس مخادنون السلونون منشنون مخابر للمان البارم و ببا الالشناری إلا الشناری إلا الشنار علی الا بلیله (83)
و چون خبر پیروزی یا شکست به آنان می رسد، آن را (بدون سؤال) پخش می کنند; از طرفی اگر آن را به پیامبر و پیشوایان که بصیرت کافی دارند برگردانند از ریشه مشکلات آگاه می شوند. و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود قطعا جز اندکی از شیطان پیروی می کردید. (83)
جالب است بدانید که در آیه اول کسانی را که به پدیده های قرآن می نگرند و در آیات قرآن «تدبر» نمی کنند، سرزنش می کند. شایعه پراکنی و ایجاد ترس و اضطراب در جامعه تأثیر دارد و «نتیجه» عمل نمی کند. که در
6- ارکان اصلی اجتهاد دو عنصر ذکر شده است یعنی تدبر در قرآن و نتیجه گیری در اخبار و البته در کنار آنها اصل تعقل و تفکر که یکی از اصول است. از قرآن.
7- در حدیث منسوب به امام (ع) وکیلی که می توان به کلام او توجه کرد، صاحب نظر و علم، یعنی قوه تدبر و نتیجه گیری است. چرا وکلای عالی رتبه یک بار دیگر اخباری را که منشأ فتوای فوق بوده و وارد قوانین ضروری کشور شده است و اصرار بر فتواهای دریافتی از گذشته و عملاً تقلید از آنها را «بیرون آورده اند» که موجب ترس و وحشت می شود. ناامنی اجتماعی؟
8- خبر فتوای رفقا در تصمیم فوق صرف نظر از اشکال سند و وجود اخبار متعارض (الکافی، جلد 7، ص 176) کلیه اصول و موازین قضایی. مجتهد ساجب در رأى و علم به حلال و حرام در عصر ما وظيفه بسيار سنگينى دارد و بدون قدرت استنباط و رأى، ادعاى اجتهاد سخنى مبالغه آميز خواهد بود.
مولانا در قرن هفتم در مبل خود این حقیقت را چنین بیان کرده است:
نه هر ترفندی شکر دارد، نه هر کفی سطحی ناهموار
نه هر چشمی نظری دارد، نه هر دریایی خانه ای دارد!
او در آغاز غزل چنین توصیه کرد:
اعمال، با کسی که از صمیم قلب می شناسید بنشینید
“زیر درخت او گل های بیشتری دارد”
9- ثانیاً اگر چنین احکامی را در فقه اسلامی فرض کنیم، آیا لازم است همه چیز در فقه در قانون یک کشور لحاظ شود؟ برای پاسخ به این سؤال، بهتر است قانونگذاران به یک قرن پیش برگردند و قوانینی را که آغاز مشروطیت و تشکیل قوه قضائیه جدید را رقم زدند، بررسی کنند. قانون مدنی ایران با فقه شیعه اقتباس شده است، اما انتخاب قواعد و نوع نگارش به طرز شگفت آوری دقیق و مطابق با مصالح و مقتضیات زمانه است. شاهد این ادعا این است که برخی از اعضای آن که چندین دهه پیش آسیب دیده اند، چنان مشکلات قضایی برای قضات محترم ایجاد می کنند که با هزاران آب وحدت رویه و تفسیر نمی توان آنها را شکست داد. همچنین بد نیست نگاهی به نحوه برخورد مرحوم آیت الله سید حسن مدرس (ره) با قوانین موجود در فقه و تصویب قوانین جزایی در ایران در زمان خود داشته باشیم، یعنی زمانی که مجاهدین دیده شدند، منافع ملی چگونه پیش رفت. مقتضیات زمان و اسلامی را در نظر گرفت و با شجاعت تصمیم گرفت. خداوند او را بیامرزد و با اجدادش محشور کند که وکیلی تشنه واقعی بود نه جویای جلال و قدرت. که در
10. من سال هاست که در حال تنظیم لوایح دادگاه هستم. من در قبال لوایحی که در آن زمان تدوین شد، چه در دوران شورای انقلاب و چه بعد از آن، مسئولیت کامل دارم. در ذهنم که می گذرم متوجه می شوم که چه تعداد از افراد با تجربه به تأثیر قوانین توجه کرده اند و این همان تأثیر تجربه است. اما خدا رحمت کند یکی از اعضای شورای عالی قضایی که وقتی به شورا آمد همه قوانین را خراب کرد و گفت: این قوانین را رد کنید و این کتاب را با یک رساله عملیه ترجمه کنید تا تصویب شود!! خداحافظی کردیم و این اتفاق افتاد! بله همین بود برادر! که در