ادامه سایه پوپولیسم بر هدفمندی یارانه ها

این بود که اقتصاد راکد و نفت خیز ایران را متحول کند. ناجی باید تولید می شد و تولید را از رکود و رکود بیرون می آورد.

او باید انضباط مالی را در اقتصاد بازگرداند و قطار را در اقتصاد کشور در مسیر درست قرار دهد.

او باید از دستگیری و کمک به فقرا و نیازمندان حمایت می کرد و آنها را به چرخه اقتصادی کشور باز می گرداند.

او قرار بود با کمک به ایجاد و تقویت اشتغال و کارآفرینی به تقویت طبقه متوسط ​​کمک کند.

این باید به عدم شفافیت، رانت خواری و فساد در اقتصاد ایران و ده ها مورد دیگر پایان می داد.

اما با گذشت 13 سال از آغاز انقلاب موسوم به «انقلاب اقتصادی» یا هدفمندی یارانه ها، نه تنها هیچ یک از این قراردادها اجرایی نشد، بلکه در واقع مشکلات و چالش های اقتصاد ایران را تشدید کرده است.

هدف از یارانه سوراخی بود که به مرور زمان به چاهی برای اقتصاد ایران تبدیل شد. چاهی که از نظر پرداختی پایانی ندارد و مدام در حال تعمیق است.

مشکل از آنجا شروع شد که یک طرح خوب به نام هدفمندی یارانه ها از ابتدا قبل از اجرا منحرف شد. انحراف از سیاست و سپس قوه مجریه.

هدفمندسازی یارانه ها در سه دهه اخیر در بسیاری از کشورها یک سیاست و برنامه مثبت و تجربه شده بوده است. طرحی که بسیاری از کشورهای اروپای شرقی، آسیایی و آمریکای لاتین را در مسیر جهش اقتصادی و توسعه قرار داد، اما این طرح از ابتدا از نظر برنامه ریزی و اجرا مشکلات اساسی داشت.

نگارنده فراموش نمی کند که در ماه های قبل از اجرای طرح، در نشستی با کارشناسان اقتصادی، رئیس جمهور وقت محمود احمدی نژاد و طراح (وزیر اقتصاد دولت دهم) باید انقلاب اقتصادی خود را به راه می انداختند. نگارنده پس از توضیحات مفصل رئیس جمهور دهم و مشاورانش در خصوص طرح انقلاب اقتصادی و با تاکید بر اینکه این طرح چندین هزار ساعت کار کارشناسی انجام داده است، از رئیس جمهور خواست تا اصول مدون این طرح را جمع بندی یا جمع بندی کند.

در این جلسه پاسخی به این درخواست داده نشد و چند روز بعد بروشور 10 صفحه ای برای ارائه طرح برای شرکت کنندگان ارسال شد که تکرار موضوعات جلسه حضوری بود.

طرح هدفمندی یارانه ها به نام انقلاب شکوهمند اقتصادی، موجی بود که سیاستمداران وقت، دولت و کشور بر آن سوار شدند و اهداف پوپولیستی خود را به نام مردم، اما از جیب، سرمایه و آینده مردم دنبال کردند. مردم. آنها تصور می کنند و همچنان در قلب و تاریخ مردم نامی برای خود دست و پا می کنند زیرا پول نقد بین مردم تقسیم کرده اند. اما تاریخ و مردم آینده مطمئناً آنها را متفاوت قضاوت خواهند کرد.

اما این تنها دولت احمدی نژاد نیست که مقصر است. چاله ای که دولت احمدی نژاد برای اهداف پوپولیستی برای کشور کنده بود با محافظه کاری و سیاست و بی تفاوتی دولت روحانی به چاه عمیقی تبدیل شده است. این در حالی است که انتظار می رفت دولت یازدهم که با شعار تدبیر و عقلانیت، با سیاستگذاری صحیح و رفع انحرافات سیاسی و اقتصادی روی کار آمده بود، اصلاح برنامه را انجام دهد و از ضرر و زیان صدها هزار میلیاردی جلوگیری کند. شرایط تحریم و محدودیت منابع اقتصادی، حوزه منابع اقتصادی در بخش تولید از یک سو و توانمندسازی اقشار آسیب پذیر از سوی دیگر.

نه تنها در هشت سال حکومت روحانی این اتفاق نیفتاد، بلکه دولت یازدهم و دوازدهم به همان دلایلی که در سطور قبل ذکر شد، به این انحراف و آفت بزرگ در اقتصاد کشور کمک کردند و میراثی باورنکردنی برای دولت بعدی به جا گذاشتند. .

اما دولت سیزدهم نه تنها قصد ندارد جلوی این مسیر اشتباه را بگیرد، بلکه با سیاستی نادرست این شرایط را شاید با همان اهداف اساسی پوپولیستی تقویت و تعمیق می بخشد. گواه این موضوع این است که تیم اقتصادی دولت هفته هاست که نوید خبرهای خوب و گشایش را به مردم می دهد و اخیرا مشخص شده است که این خبر و کشف، افزایش دو برابری یارانه نقدی کمک بگیران است.

صرف نظر از تبعات اقتصادی این تصمیم، ایجاد تورم، کوچک شدن سفره خانواده و رانت های پشت سر آن، باید به این سوال پاسخ داد که درد یارانه 90 هزار تومانی مردم و به ویژه شفابخش اقشار آسیب پذیر و مستضعف است.

با یارانه 45 هزار تنی در سال 89، سه کیلوگرم گوشت گوسفند، 15 کیلوگرم مرغ و 15 کیلوگرم برنج درجه یک داخلی قابل خریداری بود. اما با یارانه 90000 تن در 1400 می توان نیم کیلو گوشت، مرغ 3 کیلو و برنج خانگی 1.5 کیلو خرید. آیا این اقدام – افزایش دو برابری یارانه نقدی – سفره مردم را روشن می کند؟

در حال حاضر ماهانه حدود 3150 میلیارد تن یارانه به 70 میلیون ایرانی پرداخت می شود که مجموعاً سالانه 37800 میلیارد تن است. به گفته برخی از مقامات اقتصادی دولت، پیش بینی می شود با دو برابر شدن یارانه نقدی از ژانویه، این رقم به 6.3 تریلیون تن در ماه و 75.6 تریلیون تن در سال افزایش یابد.

سوال اینجاست که در شرایط کسری شدید بودجه امسال چگونه مبلغ 9500 میلیارد تن یارانه پولی اضافی تامین می شود؟

در 12 سال گذشته حدود 453 میلیارد تن یارانه پولی به ایرانیان پرداخت شده است. این رقم که ارزش واقعی آن بسیار بیشتر از ارزش اسمی آن است، در صورت صرف هدفمندی و مطابق با برنامه واقعی هدفمندی یارانه ها، بیش از 10 برابر سرمایه کشور در حوزه تولید، اشتغال و توانمندسازی خواهد بود. که آسیب پذیر بود.

پس از 12 سال آنچه از هدفمندی یارانه ها و 453 تریلیون تن باقی مانده است، چیزی جز گسترش و افزایش اقشار آسیب پذیر و هدر دادن ثروت ایران نیست.

دولت سیزدهم باید شجاعت نشان دهد و به جای پیروی از روحیه سیاست‌های پوپولیستی و پرهزینه و تکرار اشتباه راهبردی دولت‌های گذشته، در راستای اصلاح طرح هدفمندی یارانه‌ها گام بردارد و ضمن توقف پرداخت یارانه‌های یکسان و فراگیر، اقشار آسیب‌پذیر (پایین) دهک ها) یارانه نقدی خود را نه دو برابر بلکه متناسب با تأثیر واقعی بر معیشت خود شناسایی و افزایش دهند و در عین حال از بخش های اشتغال و ثروت با هدایت منابع حاصل از تولید هدفمند حمایت کنند.

اگر ملاحظات سیاسی اجازه دهد، درک این موضوع دشوار نیست.