در سفر اخیر رئیس دولت سیزدهم به آمریکای لاتین، مقرر شد با راه اندازی خط تولید سایپا در آن کشور، تولید و صادرات 200 هزار دستگاه خودرو در آن کشور از سر گرفته شود. این در حالی است که پیش از این تولید خودرو در این کشور چیزی جز شکست نبود. آیا تجربه گذشته برای دولت ابراهیم رئیسی درس عبرت نبود؟
پس از فرود هواپیمای سید ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم در ونزوئلا، طی سلسله جلساتی 25 قرارداد منعقد شد که یکی از مهمترین آنها راه اندازی مجدد خطوط تولید خودرو پس از هفت سال و تولید تراکتور پس از 9 سال حضور در ونزوئلا.
با حضور رئیس جمهور در ونزوئلا، تصمیم به تولید و صادرات 200 هزار دستگاه خودروی سواری در مدت پنج سال، احیای کارخانه خودروسازی ونیراتو با مدیریت طرف ایرانی و ایجاد خط تولید خودروهای تجاری و سواری در ونزوئلا گرفته شد. در دستور کار قرار خواهد گرفت.
البته قبلا هم در این مورد صحبت هایی شده بود. در دی ماه 1401، رضا فاطمی امین، وزیر سابق امنیت، اعلام کرد که طبق یکی از مفاد قرارداد پنج ساله ایران و ونزوئلا، تا پایان این قرارداد، ایران 200 هزار خودرو از این دو خودروساز عرضه خواهد کرد. به آن کشور
آاز حرف تا عمل به قول
متعهد شد که 200000 دستگاه خودرو از خودروسازان دولتی تامین شود، در حالی که 1000 خودروی کوئیک و ساینا به عنوان CBU در زمان امضای قرارداد به ونزوئلا ارسال شد و قرار بود 2000 خودرو دیگر تا پایان از گذشته به این کشور ارسال شود. سال
در عین حال این وعده از سوی وزیر سابق مغفول مانده بود که هم در زمان این اظهارنظر و هم امروز، عرضه خودروهای این خودروسازان به بازار رو به کاهش است. این تاخیر در تحویل خودرو رکورد جدیدی را به ثبت رسانده و بسیاری از متقاضیانی که وجه کامل خودرو را به شرکت ها داده اند، هنوز هیچ اطلاعیه ای از خودروسازان دریافت نکرده اند.
سال گذشته با بهبود نسبی وضعیت تولید، مسئولان ذیربط معتقد بودند که این روند نه تنها ادامه پیدا خواهد کرد. افزایش هم خواهد داشت اما با ورود به سال 1402 و اتفاقات جدید به ویژه استیضاح و برکناری فاطمی امین، روند تولید با مشکلات زیادی مواجه شده است که مهمترین آن کمبود ارز برای ادامه کار است. خطوط تولید خودرو و همچنین بدهی های تعهد شده به قطعه سازان.
به حدی رسید که مدیرعامل ایران خودرو از وزارت حراست و بانک مرکزی درخواست ارز کرد که البته پذیرفته شد.
در 5 نوامبر 2006، Venirato با دو سهامدار ونزوئلایی Corpionesa و شرکت توسعه صنایع خودروسازی (با سهامداران ایران خودرو و سایپا) با 64% و 36% سهام به ترتیب در نزدیکی کاراکاس، پایتخت ونزوئلا تأسیس شد.
اما ایجاد این سایت های خودروسازی زمانی زیر سوال می رود که تولید یکی از این شرکت های زیان ده از سال 1386 تا 1394 (در 9 سال) 11605 دستگاه تورپیال (پراید) در این کشور تولید کرد که شامل 5165 دستگاه پراید 141 می شود. (تا پایان سال 90) و تعداد پراید 132 دستگاه 6440 دستگاه (از سال 1389 به بعد) می باشد.
آمارهای فوق این سوال را ایجاد می کند که چگونه با این حجم تولید در دوران شکوفایی صنعت خودرو و نبود مشکلات پیچیده، امروز مسئولان وعده تولید 50 برابری را در مدت کمتر از چهار سال داده اند؟
چرا ونزوئلا به مقصد خودروهای ایرانی تبدیل شده است؟
شاید در نگاه اول به نظر برسد که هدف از انتخاب این کشور بر اساس شاخص های متعدد و حساب شده اقتصادی بوده است، اما از مصاحبه های کارشناسان در عین حال می توان دریافت که هدف اصلی از این اقدامات مسائل سیاسی بوده است.
در دوران ریاست جمهوری هوگو چاوز در ونزوئلا که مصادف با ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد در ایران بود، توافقات اقتصادی و سیاسی زیادی بین دو کشور منعقد شد که یکی از اصلی ترین آنها ایجاد خطوط تولید خودرو و تراکتور بود.
تولید خودرو برای ونزوئلا رایگان بود؟
بسیاری از مقامات ایرانی و ونزوئلا بارها گفته اند که استقبال خوبی از خودروهای ایرانی در ونزوئلا می شود، اما دلیل این رضایت چیست؟
دو کارشناس و فعال صنعت خودرو در مصاحبه های مختلف با حساب های مختلف اعلام کرده اند که خودروهای ایرانی به صورت رایگان به ونزوئلا ارسال شده است. محمدرضا نجفی منش، یکی از اعضای هیئت مدیره انجمن قطعه سازان خودرو به عصر ایران گفت: قطعات را می گیرند و پولی نمی دهند.
امیرحسن کاکایی کارشناس خودرو نیز در گفت و گو با تجارت نیوز اظهار داشت: بر اساس تجربه قبلی ونزوئلا هیچ مبلغی بابت صادرات خودروهای ایرانی به ایران پرداخت نمی کرد و در واقع این خودروها در ونزوئلا به صورت رایگان فروخته می شد.
بر اساس استانداردهای رایج بین المللی، فرآیند تولید خودرو زمانی سودآور می شود که حداقل تیراژ تولید به 100 هزار دستگاه برسد، اما عملکرد خودروسازان داخلی بسیار کمتر از این عدد است و طبق معمول این بار با زیان انباشته مواجه می شوند.
بیشتر بخوانید: آیا لوگوی خودروسازان/سازمان بازرسی خودرو بازار بازمی گردد؟
در مذاکرات اخیر مقامات ایرانی و ونزوئلا، مقرر شد سایت های Venirato در اسرع وقت بازسازی و تعمیر شوند تا در اسرع وقت آماده تولید شوند. اما واقعیت این است که ایجاد این سایت ها ممکن است مقرون به صرفه نباشد.
هزینه حمل و نقل قطعات جدا شده به قدری بالا است که این سایت ها و تجهیزات آنها در صورت فروش پس از بازسازی و تعمیر و یا بازگرداندن آنها به سایت های داخلی، احتمالاً سود بیشتری خواهند داشت.
بر اساس بررسی های انجام شده یکی از بهترین بازارها برای صادرات خودروهای بومی، بازار عراق است، زیرا عراقی ها جدا از همسایگی و مرز مشترک طولانی با ایران، همواره از نظر پرداختی منطقی بوده اند.
اگر از بازار عراق بگذریم، به جرات می توان گفت که از نظر سودآوری و هزینه حمل و نقل، همه کشورهای همسایه به مراتب بهتر از ونزوئلا هستند.