روز جدید با تمام این اوصاف به نظر می رسد علیرغم اینکه ایران برخلاف اروپا یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر گازی در جهان است، زمستان امسال در اینجا چالش برانگیز خواهد بود. وزیر نفت سال گذشته اعلام کرد ایران روزانه با 200 میلیون متر مکعب کمبود گاز طبیعی مواجه است. در زمستان 1400 و در بهار و تابستان سال جاری وزارت نفت و نیرو برای جبران کمبود گاز طبیعی و برق به نیروگاه ها نفت کوره عرضه کرد که اثرات بسیار مخربی بر محیط زیست گذاشت. اخیراً وزیر نفت در گفت‌وگو با صداوسیما، ظاهراً برای آماده‌سازی افکار عمومی نسبت به کمبود گاز طبیعی در زمستان پیش رو و احتمال قطع برق و گاز طبیعی هشدار داد.
حجت‌الله امبدالملکی و سید یاسر جبرائیلی تنها چهره‌های اصولگرایی نبودند که به ضرر هنگفت غرب و اروپا از تحریم‌ها علیه ایران اشاره کردند. این گفتمان با توجه به توقف صادرات گاز روسیه به اروپا تکرار می شود و اصولگرایان و رسانه های آنها گاز ایران را جایگزین طبیعی گاز روسیه معرفی می کنند.
کارشناسان نزدیک به تیم مذاکره کننده هسته ای از منابع انرژی و گاز ایران به عنوان اهرم فشار در مذاکرات یاد کرده اند. روزنامه کیهان، فارس و مهر همگی به همین ترتیب می گویند زمستان اروپا سرد و تاریک است و اروپا به منابع ایران نیاز دارد و اگر آن کشور به اصطلاح گاز می خواهد باید آمریکا را برای مذاکره تحت فشار بگذارد. نرمش نشان دهید.
اخیراً محققان مؤسسه بروگل به نام های گئورگ زاخمن، سیمون تالیاپیترا، بن مک ویلیامز و جیووانی اسگاراواتی در مقاله ای با عنوان “آیا اروپا می تواند بدون گاز روسیه و بدون درد زندگی کند؟” به سوالاتی در این زمینه پاسخ دادند. آنها با استناد به افزایش دما، مخازن ذخیره سازی 72 درصدی آلمان، برنامه فشرده واردات LNG و طرحی در سطح اروپا برای کاهش تقاضا، پیش بینی کردند که “اتحادیه اروپا به عنوان یک بلوک احتمالاً قادر خواهد بود از یک اختلال قابل توجه در واردات گاز جان سالم به در ببرد. روسیه زنده خواهد ماند.”
با توجه به درآمد سرانه بالای اروپا و ساختار مسئولانه دولت های دموکراتیک آن، با کمک فناوری، این مشکل نیز از پای آنها برداشته خواهد شد.
اما به نظر می رسد علیرغم اینکه ایران برخلاف اروپا یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر گازی در جهان است، زمستان امسال در کشورمان چالش برانگیز خواهد بود. وزیر نفت سال گذشته اعلام کرد ایران روزانه با 200 میلیون متر مکعب کمبود گاز طبیعی مواجه است. در زمستان 1400 و در بهار و تابستان سال جاری وزارت نفت و نیرو برای جبران کمبود گاز طبیعی و برق به نیروگاه ها نفت کوره عرضه کرد که اثرات بسیار مخربی بر محیط زیست گذاشت. اخیراً وزیر نفت در گفت‌وگو با صداوسیما، ظاهراً برای آماده‌سازی افکار عمومی نسبت به کمبود گاز طبیعی در زمستان پیش رو و احتمال قطع برق و گاز طبیعی هشدار داد.
کاهش فشار در میدان پارس جنوبی که 70 درصد گاز مصرفی ایران را تامین می‌کند، یکی از چالش‌های اصلی تامین انرژی کشور محسوب می‌شود. چاه های نفت تخلیه شده و زیرساخت ها و تاسیسات به دلیل تحریم ها به شدت آسیب دیده است.
اگرچه ابراهیم رئیسی در کمپین انتخاباتی خود این وضعیت را ناشی از بی کفایتی دولت حسن روحانی دانست، اما جواد اوجی، وزیر نفت وی نیز با تکرار اظهارات بیژن زنگنه، اعلام کرد که ایران 160 میلیارد دلار برای نوسازی نیاز صنعت نفت و گاز خود سرمایه گذاری خواهد کرد.
وزیر نفت گفت: اگر این سرمایه تامین نشود، ایران خودش واردکننده نفت و گاز خواهد شد. با توجه به اینکه مذاکرات 3 ساله برای آزادسازی 7 میلیارد دلار از منابع بلوکه شده ایران در کره جنوبی موفقیت آمیز نبوده، کارشناسان نسبت به تامین چنین مبلغی حتی در مدت زمان طولانی ابراز تردید کرده اند. حتی در صورت امضای برجام، با توجه به اینکه فروش نفت محدود باقی خواهد ماند، تامین چنین سرمایه ای دور از انتظار خواهد بود.
در حال حاضر، طبق گزارش بلومبرگ، عربستان سعودی روزانه یک میلیارد دلار نفت صادر می کند. خوشبینانه ترین تحلیل ها صادرات نفت ایران را کمتر از 600 هزار بشکه نشان می دهد که در مقایسه با درآمدهای عربستان سعودی، امارات یا عراق کمرنگ است.
سیمون تاگلیاپیترا، کارشناس انرژی معتقد است که انتظار نمی رود ایران به این زودی ها وارد بازار جهانی انرژی شود. گفته می شود عربستان سعودی تهدید کرده است که در صورت ورود نفت ایران به بازار، تولید خود را کاهش خواهد داد. این موضوع تاثیر مثبتی از ورود نفت ایران به بازار بر تورم جهانی تا حدود زیادی خواهد داشت.
نرسی قربان، عضو انجمن اقتصاد انرژی ایران به آفتاب نیوز گفت: از نظر کارشناسان تنها دو راه برای رسیدن گاز ایران به اروپا وجود دارد. یا باید از طریق خط لوله یا گاز طبیعی مایع (LNG) حمل شود. اگر بخواهیم گاز ایران را به اروپا برسانیم، چون خط لوله ای وجود ندارد، باید خط لوله از طریق ترکیه، گرجستان یا مدیترانه ساخته شود. سرمایه مورد نیاز برای چنین کاری 10 میلیارد دلار است و 5 سال زمان می برد.
وی افزود: اگر بخواهیم روش صادرات LNG را انتخاب کنیم باید تاسیسات و کارخانه های گاز به مایع بسازیم زیرا ایران فاقد چنین زیرساخت هایی است. این کار هم 5-6 سال زمان و میلیاردها دلار سرمایه می خواهد. در حوزه فروش نفت، در حال حاضر میلیون ها بشکه نفت معلق ذخیره شده در تانکرهای نفتی در دریا داریم. اروپا به تامین کنندگان گاز نیاز دارد، اما کارشناسان آنها می دانند که زمان لازم برای مذاکره، انعقاد قرارداد، سرمایه گذاری در احداث خط لوله یا زیرساخت LNG بسیار طولانی است. به شرطی که موانع جدی سیاسی و ژئوپلیتیکی برای همکاری جمهوری اسلامی و اتحادیه اروپا در نظر نگیریم.
نرسی قربان همچنین گفت: با توجه به حجم بالای نفتی که در دستمان باقی مانده است، از زمان شروع جنگ در اوکراین، اگر می توانستیم به اروپا نفت بفروشیم، شاید تاکنون 50 میلیارد دلار صادرات نفت به ثبت می رساندیم.