روز جدید یک پایگاه خبری آمریکایی در گزارشی با اشاره به رویکرد ایران برای دستیابی به توافق برای احیای برجام تاکید کرد که برای دستیابی به این توافق، رئیس جمهور آمریکا باید واقع بین باشد و برجام را در اولویت های خود قرار دهد.
شرق: یک پایگاه خبری آمریکایی در گزارشی با اشاره به رویکرد ایران برای دستیابی به توافق برای احیای برجام، تاکید کرد که برای دستیابی به این توافق، رئیس جمهور آمریکا باید واقع بین باشد و برجام را در اولویت های خود قرار دهد. پایگاه خبری المانیتور در گزارش خود به سخنان اخیر راب مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران اشاره کرد که گفته بود: «واشنگتن در حال حاضر بر برجام متمرکز نیست. او می نویسد چون تهران نمی خواهد آن را احیا کند، اما هرگز نمی توان با قطعیت گفت که برجام نابود شده است. المانیتور ادامه داد: اما اگر ایران دوباره علاقه نشان دهد چه؟ حسین امیرعبدلاخیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، ۱۸ آذر پس از گفتگوی تلفنی با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در توئیتی خاطرنشان کرد که در مرحله نهایی یک توافق خوب، قوی و پایدار هستیم. . سه روز بعد، بورل در نشست شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد: ما (غرب ها) هیچ گزینه بهتری جز برجام برای اطمینان از دستیابی ایران به سلاح هسته ای نداریم. این به نفع ماست. این دیپلمات در ادامه با بیان اینکه اتحادیه اروپا باید پرونده های مربوط به حقوق بشر، هواپیماهای بدون سرنشین و برجام را جدا کند، خواستار ادامه تعامل تا حد امکان با ایران در مورد پرونده هسته ای با وجود بن بست فعلی شد. اتحادیه اروپا درباره برجام: هدف جمهوری اسلامی ایران امضای یک توافق پایدار است و آمادگی دارد مذاکرات را مطابق پیش‌نویس مذاکرات وین که حاصل ماه‌ها تلاش و کوشش است، به نتیجه برساند. ” بلافاصله پس از آن، ایران با سفر یک هیئت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در 18 دسامبر موافقت کرد تا اختلاف طولانی‌مدت بر سر نقض ادعایی ایران از توافق پادمانی را حل کند. این پایگاه خبری افزود: تماس‌ها و مقامات منطقه‌ای نیز به ما می‌گویند که ایران واقعاً در حال ارسال سیگنالی از علاقه مجدد به احیای توافق هسته‌ای است. تغییرات احتمالی در جایگاه تهران را نمی توان نادیده گرفت. المانیتور همچنین نوشت: «اما آیا بایدن واقع‌گرایی در مورد ایران را می‌پذیرد؟» او بارها گفته است که بازگشت به توافق هسته‌ای ایران اولویت دولتش است، او اجازه نخواهد داد ایران در دوران مسئولیتش به سلاح هسته‌ای دست یابد و بهترین راه ممکن است. رسیدن به این هدف دیپلماسی است. انگیزه برای رسیدن به توافق باید مثل همیشه بالا باشد. دیپلماسی هسته ای هرگز به دنبال پاداش دادن به دولت ایران و سرمایه گذاری در تغییر آن نبوده است. این توافق برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای بوده و هست. دولت بایدن نیز با دقت اعلام کرده است که از برجام دست برنداشته و فقط اولویت های دیگری دارد. توافق روی میز در ماه اوت، که از نظر فنی هنوز پابرجاست، پیش‌نویسی است که توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا تأیید شده است. البته بازگشت به مذاکرات با ایران آغاز خواهد شد، اما اگر ایران دوباره علاقه مند شود، ایالات متحده نیز باید برجام را در میان «اولویت های دیگر» قرار دهد.
قبل از اینکه المانیتور به این موضوع بپردازد، شرق در سلسله گزارش های خود به این موضوع پرداخته و احیای برجام و چالش های پیش رو را از زوایای مختلف بررسی کرده است. اما طبق گفته المانیتور این انتقاد و نکته کلیدی باید مورد توجه قرار گیرد که آیا با آماده سازی فضا و شرایط برای از سرگیری مذاکرات، این اقدام در شرایط فعلی منافع ملی کشور را تضمین می کند یا خیر؟ ضمن ذکر این نکته که باید همواره از گفت وگو و مذاکره در هر موضوعی به ویژه مذاکرات هسته ای و احیای برجام دفاع کرد، اما منکر این واقعیت نیست که آغاز هر مذاکره و گفتگویی نیازمند پیش نیازها و مبانی اساسی خاص خود است. و در این صورت شرایط لازم برای هیچ یک از طرفین حاضر به مذاکره نیست. باید توجه داشت که حضور تهران بر سر میز مذاکره حتی در شرایط کنونی به این معنا نیست که ایران گفتگو را از موضع قدرت آغاز نکرده است؟ علاوه بر این، باید این سوال را در نظر گرفت که حتی اگر به گفته المانیتور، تهران انگیزه مثبتی برای از سرگیری مذاکرات ارسال کرده باشد، آیا می توان این را آغاز مذاکرات و در نهایت دستیابی به توافق دانست؟! زیرا بارها تاکید شده است که از سرگیری نشست در وین لزوما به معنای دستیابی به توافق و احیای برجام نیست. دوم اینکه اصولاً موافقت تهران با حضور تیم فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران برای حل و فصل اختلافات پادمانی می‌تواند انگیزه مثبت یا این اقدام سازمان انرژی اتمی ایران (موافق حضور آژانس) تلقی شود. در نهایت منجر به حل و فصل اختلافات می شود، فقط آیا این بدان معناست که یکی از موانع آغاز مذاکرات هسته ای برداشته شده است؟ با در نظر گرفتن این موارد، باید گفت که در این شرایط، موافقت تهران برای سفر تیم فنی آژانس به ایران برای حل و فصل اختلافات پادمانی، گامی مثبت و قابل دفاع است، زیرا مذاکرات تهران و آژانس بر اساس نکات فنی است. چشم انداز؛ تلاش برای دور زدن بحث پادمان می تواند آژانس، شورای حکام و جامعه بین المللی را نسبت به موضوع فعالیت های هسته ای ایران بی حساسیت کند. در نتیجه یکی از موضوعات درگیری با تهران بسته می شود. با این حال، تلاش تهران برای آغاز مذاکرات هسته‌ای را باید تا حدودی متفاوت از مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دید. چرا که این دو موضوع با وجود مقداری تداوم به صورت جداگانه دنبال می شود.
به نظر می رسد المانیتور برخی احزاب سیاسی اطراف ایران را نادیده گرفته است. برخی مسائل سیاسی داخلی در ایران و سناریوهای پر سر و صدای جنگ در اوکراین باعث شده است که درگیری دیپلماتیک با ایران برای کاهش قدرت مذاکره تهران صورت گیرد. بنابراین تا زمانی که این فشار به حد «مکث» و سپس «تعدیل» نرسد، حتی اگر تهران بخواهد از آغاز مذاکرات به عنوان یک ابزار دیپلماتیک استفاده کند، احتمالاً نخواهد توانست به منافع خود در حد مطلوب (با مذاکره) دست یابد. در وین). اگرچه ممکن است به دلیل شرایط منطقه ای و همچنین برخی مشکلات اقتصادی، مذاکره یک راهبرد منطقی تلقی شود، اما این شرایط بدون توجه به برخی مسائل دیگر توجیهی برای آغاز مذاکرات هسته ای نیست، زیرا اگرچه بارها عنوان شده است که مهمترین عامل در ایجاد شرایط کنونی در اقتصاد، بن بست در حوزه دیپلماسی بازگشته است، اما باید این نکته را نیز در نظر گرفت که «مشکلات اقتصادی» و «مشکلات دیپلماتیک» اکنون با موضوع مهمتری به نام «مشکلات و مسائل اجتماعی» همراه شده است. ‘. بر این اساس، با نگاه جزئی به مذاکرات کاهش فشار، نمی توان آن را فرصتی برای رهایی از همه مشکلات دانست. بر کسی پوشیده نیست که اثرات مثبت روانی آغاز مذاکرات هسته ای ممکن است موقتاً افزایش نرخ ارز، سکه، طلا و کاهش ارزش پول ملی را متوقف کند، اما این بیانیه زمانی به نتیجه مطلوب خواهد رسید. اصلاح مسائل سیاسی و اجتماعی نیز آغاز می شود و مسائل به گونه ای که تأثیر مذاکرات و حصول نتیجه در آنها عمق بیشتری نشان می دهد. البته برخلاف آنچه گفته شد، شاید تعدادی از تحلیلگران بر این باورند که تداوم برخی مشکلات راه را برای سریع ترین تعامل دیپلماتیک ممکن باز می کند، در غیر این صورت با تعمیق برخی مشکلات در سیاست داخلی و خارجی، ادامه اعمال تحریم ها علیه این کشور در واقع دست اندازهای زیادی برای رویارویی با یک مشکل بزرگ خواهد داشت، به خصوص که با روی کار آمدن نتانیاهو در اسرائیل، فشار بر تهران بیش از گذشته افزایش خواهد یافت. با صحت بخشی از این تحلیل، باید به عبارت فوق برگردیم که «آغاز هر مذاکره و گفت‌وگویی نیازمند پیش‌شرط‌ها و مبانی اساسی خود است و در این صورت شرایط لازم برای هیچ یک از مذاکرات وجود ندارد. طرفین تا اطلاع ثانوی.» در این راستا مشخص است که تهران شرایط اولیه برای شروع مذاکرات را ندارد، بنابراین، باباد باید به موازات آغاز مذاکرات هسته‌ای، اصلاحات و اصلاحاتی را آغاز کند و باید به این سمت بیاید. جدول با حمایت های لازم و از جایگاه بالا البته باید به این واقعیت تلخ نیز اشاره کرد که مسیر طی 480 روز از روی کار آمدن دولت سیزدهم متاسفانه سیاست خارجی و به ویژه مذاکرات هسته ای است. به جایی رسیده اند که تهران اکنون مجبور است بین «بد» و «بدتر» یکی را انتخاب کند. ایران برای حل مشکلات مجبور است پای میز مذاکره بنشیند که در نهایت با احیای برجام به نتیجه لازم به خصوص در حوزه اقتصادی و تجاری نمی رسد. زیرا در این مدت طیف وسیعی از تحریم ها به نام حقوق دیگر از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و سایر کشورها اعمال شده است. بنابراین، دستیابی به توافق نمی‌تواند این تحریم‌های غیرهسته‌ای را لغو کند، اما در عین حال، بلاتکلیفی در مورد موضوع هسته‌ای ایران ممکن است مشکلات متعدد دیگری را ایجاد کند که منجر به انتخاب «بدتر» شود. شاید مهمترین کارکرد برجام برای ایران که آگاهانه یا ناآگاهانه توسط مخالفان مذاکرات نادیده گرفته شد، «رفع خطر اوراق بهادار شدن پرونده ایران در مجامع بین المللی» بود. متأسفانه به نظر می رسد تهران گاهی اوقات این ارزیابی را دارد که بالای سیاه نیست و وضعیت فعلی بدتر نخواهد شد، اما تردیدی نیست که در صورت تداوم وضعیت کنونی می توان به استناد شورای امنیت امنیت پرونده ایران را دوباره تامین کرد. و در نهایت با روش های دیگر.علاوه بر این اولیانف نیز نگران اجرای «طرح B» است. نماینده روسیه در سازمان های بین المللی در وین از پیشنهاد استفاده از رویکرد قهری برای حل و فصل برنامه هسته ای ایران انتقاد کرد و نهایی شدن مذاکرات در وین را راه حل بهتری دانست. میخائیل اولیانوف روز شنبه هفته جاری در واکنش به مقاله ای مبنی بر حمایت غرب از تصویب “طرح B” در رابطه با موضوع هسته ای ایران در صفحه توئیتر خود نوشت: راه بسیار بهتری وجود دارد و آن نهایی کردن مذاکرات در وین است. و دستیابی به توافق بر سر احیای برجام، توافق هسته ای است. دیپلمات ارشد روسیه در توییت خود تاکید کرد: اگر آمریکا اراده سیاسی لازم را از خود نشان دهد، این کار همچنان امکان پذیر است. «صحبت غیرمسئولانه درباره طرح B می‌تواند منجر به بسیاری از رویدادها و تحولات منفی شود. در این راستا، چهره‌هایی مانند کوروش احمدی (دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل) معتقدند در صورت عدم حل چالش‌های فعلی باید منتظر ارائه پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران به شورای امنیت در نشست بعدی شورای امنیت بود. فرمانداران اینجاست که انتخاب بین بد و بدتر مطرح می شود. علیرغم در نظر گرفتن این نکات، مجدداً تاکید می‌شود که «شروع هر مذاکره و گفت‌وگویی نیازمند پیش‌شرط‌ها و بسترهای اولیه خاص خود است و در این صورت تا اطلاع ثانوی شرایط لازم برای هیچ یک از طرف‌های مذاکره‌کننده فراهم نیست». در این راستا تهران برای دست بالا در مذاکرات باید همزمان با پیشرفت مقوله مذاکره یا حداقل قبل از مذاکره در مورد مسائل مختلف داخلی و خارجی نقطه ثبات بهتری حاصل خواهد شد که با حمایت های لازم و از جایگاه بالاتر در پای میز به دست خواهد آمد.