دولت سیزدهم برنامه هفتم توسعه را دیر تدوین کرده و هنوز به مجلس ارسال نکرده است. سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور در روزهای گذشته قرار بود برای ارائه برنامه هفتم به مجلس برود که این موضوع متوقف شد. با توجه به این تاخیر و تعلل، متن پیش نویس سند قبلی توسعه کشور که تاکنون منتشر شده بود، نگرانی هایی را برای کارگران و مستمری بگیران ایجاد کرد. از جمله برای بازنشستگی از مشاغل سخت و زیان آور.
اگرچه وزیر تعاون، کار و مراقبت های اجتماعی روز گذشته گفت که به اعتقاد او برخی از مطالب مورد شکایت این گروه ها از متن اصلاح شده برنامه حذف شده است، اما برخی نگرانی ها همچنان پابرجاست. به گزارش تسنیم، سلطان مرتضوی در گفت و گو با رسانه ها اظهار داشت: فکر می کنم مواد 15 و 16 در ویرایش نهایی لایحه برنامه هفتم توسعه حذف شده و احتمالاً این موضوع دیگر در دستور کار نیست.
به گزارش تجارت نیوز، این مطالب به موضوعاتی مانند معلمان و کارآموزان و پرداخت کمتر از حداقل دستمزد به برخی کارگران مربوط می شود. البته مرتضوی در سخنان خود تلویحا از این مشکلات حمایت کرد و به طور قطعی نگفت که باید حذف شوند. با این حال حتی در صورت حذف این دو ماده از متن برنامه هفتم توسعه، باز هم نگرانی برخی کارگران پابرجاست.
مشاغل در برنامه هفتم توسعه
بخشی از مطالب مورد اعتراض کارگران در پروژه برنامه هفتم توسعه
کارگران مشمول مشاغل سنگین و زیان آور مشمول سن بازنشستگی در لایحه هفتم توسعه. آنها بدون ذکر جزئیات اعتراض کردند. بر اساس این لایحه، مردان و زنان برای بازنشستگی پیش از موعد باید به ترتیب 50 و 45 سال داشته باشند. حسن صادقی، رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری معتقد است در صورت تصویب این لایحه، مفهوم سفت و سخت و مضر آن در عمل از بین خواهد رفت.
وی در این مورد به تجارت نیوز گفت: تغییرات در برخی از قوانین کار و بازنشستگی به جای اینکه در قالب قوانین مربوطه ایجاد شود، در برنامه هفتم توسعه رعایت شده است. سردبیران این برنامه نیز برخی از مطالب را به صورت کلی بیان کرده اند و وارد جزئیات نشده اند. در نتیجه طبیعی است که انتشار متن برنامه باعث نگرانی برخی علاقمندان شود.
به گفته صادقی، مثلاً مشخص نیست در صورت تصویب این تغییرات چه زمانی اجرایی می شود؟ آیا تغییر سن بازنشستگی شامل کارگران جدید خواهد شد یا برای ما درس عبرت خواهد بود؟ یعنی فردی با 20 سال سابقه کار باید طبق قانون جدید بازنشسته شود؟
این فعال صنفی می افزاید: در این مرحله به نظر می رسد بیان کلیات به معنای مشمول قانون جدید همه افراد باشد. البته باید دید در آیین نامه ای که بعد از آن تصویب می شود چه راهکاری وجود دارد.
تبصره 3 ماده 66 لایحه هفتم قانون برنامه توسعه – سقف سابقه کار برای افراد مشمول کارهای سخت و زیان آور.
این فعال صنفی در ادامه توضیح می دهد: تا کنون بحث سن برای بازنشستگی کارگران شاغل در کارهای سنگین و زیان آور اهمیت چندانی نداشته و ملاک اصلی سابقه خدمت بوده است. افراد می توانند حتی در محدوده سنی 30 تا کمتر از 50 سال با تکمیل سقف سنوات بازنشسته شوند.
وی می افزاید: بر اساس متن منتشر شده از سوی برنامه هفتم توسعه، افراد باید قبل از بازنشستگی به حداقل سن 45 سال برای زنان و 50 سال برای مردان برسند. در صورت اتخاذ این تغییرات، موضوع مشاغل سخت و زیان آور در عمل اهمیت چندانی نخواهد داشت.
مشاغل سخت
تبصره 5 ماده 66 لایحه قانون برنامه هفتم توسعه – شرط سنی بازنشستگی مشمولان مشاغل سخت و زیان آور
صادقی توضیح می دهد: قانون مشاغل سخت و از دست دادن شغل حدود 20 سال پیش تصویب شد و طبق بند دوم، کارفرمایان موظف بودند ظرف دو سال پس از تصویب این قانون، کارگاه های خود را از حالت زوال خارج کنند.
به گفته این فعال صنفی، مشکل «سخت کار» قابل تغییر نیست، اما کارفرمایان می توانند با استفاده از فناوری روز و رعایت استانداردهای جدید، مضرات محیط کار را برطرف کنند. به عنوان مثال، کار در کارخانه هایی مانند کارخانه های سیمان و آزبست خطرات بهداشتی قابل پیشگیری برای کارگران دارد.
وی می افزاید: در تمام سال های گذشته تعداد بسیار کمی از کارگاه های مشمول این قانون بند دوم آن را رعایت کرده و از شمول زیان آور خارج شده اند. اما هیچ نهادی این موضوع را پیگیری نکرده و به دنبال مسئولیت عدم رعایت قانون نبوده است. اکنون سازندگان برنامه هفتم توسعه به دلیل طولانی شدن اجرای قانون قبلی، اصل کار سخت و زیان آور را زیر سوال برده اند.
صادقی می گوید: تصمیمات جدید در حالی اتخاذ شده که در تمام این سال ها هیچ نهادی بر عدم اجرای قانون نظارت نداشته و کارفرمایان نیز به دنبال کاهش هزینه های خود بوده اند.
به گفته وی، بسیاری از کارگران رویای بازنشستگی پیش از موعد را در سر می پرورانند و به همین دلیل کمتر به دنبال حق خروج از کارگاه ها از شمول زیان آور بوده اند. غافل از اینکه در حین کار سلامتی آنها در خطر است و پس از بازنشستگی بسیاری از مزایای مالی قبلی را از دست می دهند. در حالی که هزینه زندگی آنها نیز به دلیل شرایط اقتصادی و ابتلا به بیماری های مختلف رو به افزایش است.
به گزارش تجارت نیوز، شاید کمتر برنامه ها و اسناد سطح بالا به اندازه پیش نویس منتشر شده در برنامه هفتم توسعه، توجه عمومی را به خود جلب کرده باشد. چندی پیش دولت لایحه برنامه هفتم توسعه را تصویب کرد اما هنوز متن آن به مجلس ارائه نشده است. بعد از اینکه دولت لایحه خود را به مجلس فرستاد و نمایندگان آن را تایید کردند، نوبت به شورای نگهبان می رسد تا آن را تصویب کند. تا آن زمان، متن پیش نویس منتشر شده اعتبار قانونی ندارد، اما نگرانی هایی را در میان برخی از ذینفعان ایجاد کرده است. به همین دلیل به نظر می رسد دولت می خواهد در برخی مواد خود تجدید نظر کند.