انزوای چهره های اقتصادی اصولگرایان روزی جدید

نومحافظه کاران، پس از به دست گرفتن کنترل قوه مجریه پس از قوه مقننه، آنقدر جای خالی و پست های مدیریتی داشتند که کمتر کسی را از دست می داد. اما این گفته در مورد همه چهره های اصولگرا صدق نمی کند. برخی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های این جنبش چنان از تصمیمات رهبران این جنبش شگفت‌زده شدند که به تدریج خود را منزوی کردند. یکی از این چهره ها الیاس نادران است.

سکانس 1: نادر مورد علاقه!

الیاس نادران یکی از چهره های تاثیرگذار جریان اصولگرایی است. او تمام ویژگی های لازم برای رهبری این جنبش را دارد. وی در سال های دفاع مقدس در سپاه و در سال های سازندگی دانشجوی اقتصاد دانشگاه تهران و فرانسه بود. وی از مجلس هفتم به عنوان یک نخبه اصولگرای اقتصادی وارد مجلس شد و دیدگاه های اقتصادی وی همواره مورد توجه بوده است. همزمان در سال 84 مواضع سیاسی وی با استقبال اصولگرایان مواجه شد! وی با انتقاد از مرحوم هاشمی رفسنجانی و زیر سوال بردن کاندیداتوری وی در انتخابات و در جریان رای عدم اعتماد در کابینه از مصطفی پورمحمدی (که از اصولگرایان معتدل به شمار می رفت) انتقاد کرد. همین زندگینامه منجر به این شد که در سال 1377 که اصولگرایان سرمست از غیبت اصلاح طلبان لیست انتخاباتی روزانه منتشر می کردند، نادران در لیست های انتخاباتی جبهه پایداری و جمنا حضور داشت. سیدمحمود نبویان و نظام الدین موسوی دیگر افراد هر دو لیست بودند، اما هر دو لیست در نهایت با یکدیگر متحد شدند. پس از پیروزی اصولگرایان در انتخابات تقریباً یک جانبه، رقابت برای ریاست جمهوری آغاز شد و پیمان فر با همکاری صادق محسنی جلساتی را برای برکناری کلیباف از ریاست جمهوری آغاز کرد. در این شرایط نادران به طور کامل از کلیباف حمایت کرد و بارها از تحرکات جبهه پایداری انتقاد کرد و مثلا در یکی از توییت های خود نوشت: داشته باش! من کاری به تحریف مرزهای سیاسی ندارم، اما آیا شما شرمنده مشتریان خود نیستید؟ «واکنش مددجویان کمیته امداد و نیازمندان چیست؟» حمایت نادران از کلیباف به حدی بود که علی هزریان از اعضای جبهه پایداری از او خواست شخصیت مستقل خود را حفظ کند و نقش کلیباف را بازی نکند. اما مجلس از روز اول مجلس شروع به کار کرد.نادران سرمست از پیروزی در توییتر خود نوشت: «مجلس متشکل از نیروهای انقلابی امروز پس از چند سال رقابت شروع به کار کرد. آیا واکنش مثبتی در بازار مشاهده کردید؟ “پیام بازار برای تغییر روشن است!”

سکانس 2: انزوا در مجلس

اما از ابتدای مجلس برخلاف انتظار نادران نه در هیات رئیسه و نه در سمت ریاست کمیسیون های اقتصادی قرار گرفت. او گفت: «دوستانم پیشنهاد دادند، اما من هرگز برای این پست درخواست ندادم. برخی از دوستان از ما خواستند کاری انجام دهیم و اصرار داشتند. در مجلس هفتم در هیئت موقت بودم که دوره کوتاه مدت یک هفته ای داشت و در همان مجلس در کمیسیون تلفیق و تقریباً مستمر در کمیسیون برنامه بودم، در کمیسیون اصل 44 هم بودم. جایی که لازم بود رفتم ولی خودم کاندید نشدم. در این دوره، جمعی از دوستان به دلیل بی تجربگی آقای کلیباف در اداره مجلس، پیشنهاد کمک به آقای کلیباف را در هیات مدیره دادند. اما در میان نمایندگان مجلس به دلیل تغییر ساختار یا به دلایلی اقبالی حاصل نشد و ما اصراری نکردیم.» اما این حذف مقدمه ای برای انزوای الیاس نادران بود. عباس نادران فرزند الیاس که خود تهیه کننده سینما نیز هست با استناد به لابی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در توئیتی تندی علیه هیئت رئیسه مجلس منتشر کرد. در این توییت گفته شده بود که قاچاقچیان در آن نقش داشتند و بعداً بدون ذکر نام از یک شخصیت با نفوذ نوشت و تنها از کلمه “شیخ” استفاده کرد. البته این کلمه برای سیاستمداران معنای خاصی داشت اما در انظار عمومی همه سعی می کردند چشمان خود را بر روی این نام ببندند و زیاد دنبال آن نباشند. به دنبال این اتفاقات، غیبت طولانی الیاس نادران در مجلس آغاز شد و شایعه استعفای وی به گوش رسید. اما یک بار دیگر، به ندرت انتظار یک چالش جدید وجود دارد.

دنباله 3: تاریخچه بذر

پیشنهاد بذرپاش برای ریاست دیوان محاسبات باعث شد تا الیاس نادران به شدت با این انتخابات مخالفت کند. نادران درباره مخالفت خود گفت: وی پس از معرفی مهرداد بذرپاش به دلیل سن و دوره هایی که مدعی فعالیت بود نتوانست 20 سال سابقه خدمت در مجلس را ارائه کند. بنابراین سند گواهی اشتغال به کار او در این پژوهشکده را آورد که من آن را قابل قبول ندانستم. امضاکننده نامه بعداً در کمیسیون اصل 90 جعلی بودن فرم را پذیرفت و البته گفت که ما با حسن نیت این کار را انجام داده ایم. اما من خیلی از این زیبایی ها را درک نمی کنم! تطبیق سابقه کار با مدرک جعلی حداقل برای من قابل قبول نیست». اما در نهایت مشخص شد مطالبات نادران خریداری نشده است، بلکه شعبه دهم بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب تهران و شعبه چهارم دادگاه فرهنگ و رسانه در پی شکایت جداگانه نادران و یک استان از استاندار. به اتهام جعل و استفاده از سند مجعول، برای هر دو اتهام مهرداد بذرپاش قرار منع تعقیب صادر و پس از ابلاغ به طرفین پرونده، رسیدگی و قطعی شدن احکام صادر شد.

قوام 4: ناامیدی از دولت ریاست جمهوری

نادران تا پایان دوره روحانی و روی کار آمدن ابراهیم رییسی در مجلس ماند. وی در تمامی انتخابات گذشته از چهره های تاثیرگذار جریان اصولگرا به شمار می رفت و گزینه ای جدی برای حضور در کابینه بود و به ویژه با توجه به گلایه های وی از عملکرد مجلس، این گزینه دور از انتظار نبود. اما پسرش عباس نادران در صفحه توئیتر خود با انتقاد شدید از روند انتخابات 1400 اعلام کرد که در این انتخابات رای سفید زده است. وی همچنین برخی از پربازدیدترین داستان های جریان اصولگرایی را داستان های غیررسمی یاسر جبرائیلی خواند که از طریق آن رفقای سابق خود را تهدید کرده است.

در آن زمان برخی رسانه ها از معرفی الیاس نادران، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس یازدهم و سید احسان هندوزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس برای تصدی وزارت اقتصاد در دولت سیزدهم خبر دادند. اما در نهایت قرعه به نام خاندوزی شد. نادر که از این انتخاب ناراحت شده بود، در روز رای اعتماد از گزینه وزارت نفت به شدت انتقاد کرد. نادران در جلسه علنی رای اعتماد گفته بود که طبق درخواستی که از مراجع ذیصلاح دریافت کردم مشخص شد که اوجی دارای 9 ملک بوده است. بنابراین باید به کسی فکر کرد که اینقدر صریح است. سپس بنا به درخواست نمایندگان مجلس یازدهم جلسه غیرعلنی برای رسیدگی به ادعاهای نادر تشکیل شد. «من با آقای اوجی جلسه داشتم و به او گفتم که قصدم بررسی است نه اعتراف. چند نکته را به آنها گفتم تا آنچه را که می دانم به آنها بگویم، اما متاسفانه متوجه نشدند. به او گفتم: «لیست املاک خود را که در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده دیده ای؟» گفت نه! در مورد کی حرف می زنی به او گفتم این 290 نفر شما را دیده اند، آیا شما در معرض این شبکه ها قرار نگرفته اید؟ وی گفت: من نگران پراکندگی دیدگاه های آقایان و عدم انتصاب یک مسئول در حوزه اقتصادی هستم. همچنین از جلسات سران قوا و تصمیماتی که در حال انجام است خبر خوبی نیست. دوری از نهادهای مسئول مانند قوه مقننه و تغییر متن قانون، سنت بدی است که از دولت های گذشته به جا مانده است. از رئیس مجلس شورای اسلامی می خواهم از جایگاه مجلس و صحت قانون اساسی دفاع کند. اگر دولت محترم خواهان اصلاح یا اصلاح بودجه است باید از مجلس شورای اسلامی رسیدگی و به مردم اطلاع دهد. ما و مردم منتظر شنیدن طیف کامل سیاست های پولی، مالی، ارزی و تولیدی هستیم. این پراکندگی ها و سردرگمی ها باعث ایجاد آشفتگی در بازار می شود و پس از یک دوره رکود، موج تورم بر اقتصاد کشور تاثیر می گذارد.

از دانش جعفری تا نادر

ارقام اقتصادی رها شده از سوی اصولگرایان نه با الیاس نادران آغاز می شود و نه به پایان می رسد. از احمد توکلی گرفته تا داود دانش جعفری و محمد کوشچهره، همگی در دوره ای مورد توجه اصولگرایان بودند، اما انتقادات اقتصادی آنها منجر به حذف آنها از دایره اصولگرایان مورد اعتماد شد. خوش چهره به نمایندگی از احمدی نژاد در مناظره انتخاباتی سال 84 با نوبخت مخالفت کرد، دانشفری آنقدر به احمدی نژاد نزدیک بود که در انتخابات مجلس ششم مشترکاً پوستر سه تایی را منتشر کردند. احمد توکلی کاندیدای اصلی جریان اصولگرا در سال 1359 بود، اما همه آنها خیلی زود خود را در میان حذف شدگان جریان نومحافظه کاران یافتند. به نظر می رسد طیف جدید بنیادگرایی چندان به دانش کلاسیک اقتصاد اعتقاد ندارد.