روز جدید در طول رقابت های انتخاباتی، همه شرکت کنندگان سعی می کنند بهترین تصویر خود را ارائه دهند. وعده دادن، مجالس بزرگ، رفت و آمد و وعده های مکرر و … برای رضایت و توجه رای دهندگان است. اما در عصر تکنولوژی تمامی تعهدات ثبت شده و پس از انتخاب کاندیدای مورد نظر به ویژه در فضای مجازی به راحتی قابل مشاهده است. حافظه جمعی به دنبال پاسخگویی مسئولان برای پیگیری مطالبات خود است. این مشکل زمانی برجسته می شود که نه تنها به وعده ها عمل نمی شود، بلکه دقیقا برعکس آن عمل می شود.
انتخابات ریاست جمهوری 1400 با رد صلاحیت چند تن از سیاستمداران برجسته توجه بسیاری را به خود جلب کرد. بدون شک سایر کاندیداها برای جلب توجه بیشتر سعی کردند برنامه های خود را از دید مردم اعلام و تبیین کنند، همانگونه که ابراهیم رئیسی که در انتخابات ۱۳۹۵ میدان را برای حسن روحانی ترک کرد در این دوره تلاش کرد. برنامه های خود را بر اساس رویکردی ارائه می کند که بخش های مختلف زندگی مردم را تسهیل می کند. این کاندیدای ریاست جمهوری در آن زمان در کنار سایر وعده ها، بر بسیاری از موارد در اینترنت و امکانات مربوطه تاکید داشت.
وی در خرداد 1400 قبل از انتخابات گفت: اینترنت با حداکثر سرعت و با توجه به عدالت جغرافیایی و تامین زیرساخت های لازم گسترش می یابد و فضای مجازی علاوه بر ایجاد در محیط های کاری برای شفافیت و نظارت مردم بر کار دولت خواهد بود. اعمال آزادی بیان، آزادی اندیشه و آزادی های سیاسی بر اساس قانون اساسی وظیفه دولت است. محدودیت آزادی بیان، ناراحتی و ناراحتی مقامات نیست. «همه سران کشورها باید آستانه تحمل خود را بالا ببرند و انتقاد را به عنوان نعمت بپذیرند نه لعن.
رئیسی همچنین در مناظره تلویزیونی انتخاباتی (24 خرداد 1400) گفت: «در فضای مجازی عقب هستیم و کار انجام نشده است. زیرساخت یک مشکل است. از جوانان و کودکان می پرسم که در حین بازی چقدر حواس تان پرت می شود. واضح است که زیرساخت ها مشکل دارند. ما در تولید محتوا مشکل داریم. حقوق زنان از بین رفته است. در بحث فضای مجازی باید کارهای زیادی انجام شود. من خودم در فضای مجازی هستم و 2 میلیون فالوور دارم، سوالات زیادی از این طریق به من می رسد. آقایان موضوع را گیج می کنند.»
اهمیت فضای مجازی
این اظهارات و پرداختن به چنین موضوعی اهمیت موضوع را برای مردم نشان می داد. چرا که برجسته سازی و حتی شناسایی مکرر فعالیت های وی در فضای مجازی توسط کاندیدای ریاست جمهوری نشان دهنده نگرانی مردم است.
البته نباید فراموش کرد که بیان این نظرات کلی و بدون اشاره به جزئیات طرح ها و اقدامات اجرایی بوده است. اینکه کجا هستیم و چه اهدافی را می توانیم دنبال کنیم از مهم ترین الزامات تحقق برنامه ها و درخواست ها است. ارزیابی دستاوردها یا میزان تحقق وعده ها بدون تعیین معیاری خاص و قابل اندازه گیری دشوار خواهد بود. اما ایجاد فضای مضطرب و ابراز امیدواری برای مخاطب را می توان نشانه ای از وعده های مثبت دانست.
فضای مجازی به چه سمتی رفت؟
پس از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جمهور ایران، روندی که طی شد، بیشتر به سمتی بود که روز به روز کاربران را ناامیدتر می کرد و جدای از صحبت ها، فعالیت ها در مسیر خوشایندی برای کاربران پیش نرفت. برخی از سخنان و اقداماتی که در دوره ریاست جمهوری رئیسی انجام شد در جدول زیر قابل مشاهده است. البته برخی از این تصمیمات خارج از اختیارات دولت بود، اما شخص رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی و همچنین نماینده منتخب ملت باید برای حفظ حقوق مردم در رابطه گام های روشنی بردارد. به این موضوع
جالب اینجاست که در انتشار گزارش وزارت ارتباطات مجموعه ای از اقدامات به سلامت فضای مجازی اختصاص یافته است. در این راستا اقداماتی نظیر «ایجاد زیرساخت اینترنتی امن برای کودکان و نوجوانان»، «خروج سالم از موتورهای جستجو»، «فضای مجازی سالم در سطح شبکه»، «تشدید مبارزه با ابزارهای ضد دولتی مانند به عنوان فیلترشکن و VPN” و موارد دیگر در این زمینه دستاورد امکان جستجوی ایمن و مقابله با VPN باعث شگفتی بسیاری از کارشناسان و فعالان این حوزه شده است. همچنین خط مربوط به تسریع روند پیاده سازی شبکه ملی اطلاعات و رشد آن 44 درصد نیز طبق نظر کارشناسان مورد تردید است.
شاخص کیفیت زندگی دیجیتال 2021 ایران
بر اساس گزارش Surfshark، ایران با امتیاز 0.46 در رتبه 83 جهان و 23 در آسیا قرار دارد. رتبه ایران در این حوزه نسبت به سال 2020 27 پله سقوط کرده است. سایر رده‌بندی‌های ایران به شرح زیر است. رتبه 27 در بهره وری هزینه، رتبه 40 در رشد پهنای باند و رتبه 52 در تعداد کاربران اینترنت. رتبه 104 در امنیت سایبری، 97 در سرعت پهن باند، و 89 در پایداری اینترنت پهن باند. متاسفانه این آمار به هیچ وجه رضایت بخش نیست و وضعیت نامطلوب شاخص های کیفی در این حوزه را نشان می دهد.
میانگین سرعت اینترنت در ایران و جهان
طبق وب سایت اسپید تست، رتبه سرعت اینترنت همراه ایران 77 و سرعت اینترنت ثابت 147 است. سرعت دانلود اینترنت ثابت ایران 61.22 و میانگین سرعت جهانی 37.136 است. سرعت دانلود اینترنت همراه ایران 54.40 و متوسط سرعت جهانی 78.75 است.
باز هم دولت های قبلی مقصرند!
سید ابراهیم رئیسی هفتم شهریور 1401 در نشست خبری مشکلات اینترنت امروز را مربوط به دولت های گذشته دانست و گفت: باید در دولت های گذشته کارهای زیربنایی ایجاد می شد که انجام نشد. وی در توییتی نوشت: امروز که بار سنگین یادگیری آنلاین دیگر بر دوش شبکه اینترنت نیست و در چند ماه اخیر مصرف پهنای باند حامل به اوج خود رسیده و بار شبکه کاهش یافته است، مردم چگونه می‌توانند از کیفیت این شبکه شکایت کنند. اینترنت؟” یعنی کم کاری قبلی؟
آنچه مسلم است نارضایتی از کیفیت دسترسی مردم به فضای مجازی در حال افزایش است. امروزه تعداد زیادی از کاربران از فضای مجازی به عنوان ابزاری برای کسب درآمد استفاده می کنند. اختلال در این فضا می تواند آسیب های جبران ناپذیری به اقتصاد بسیاری از خانواده ها وارد کند. علاوه بر این، دسترسی سریع و آسان به خدمات موجود در فضای مجازی منجر به ارتقای کیفیت زندگی دیجیتال در کشور خواهد شد. بنابراین تغییر رویکرد دولت در این حوزه ضروری تلقی می شود.