به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج
بنادر یکی از ظرفیت های تجاری مهم در کشورهایی است که ترانزیت، واردات و صادرات از طریق آن انجام می شود.
با توجه به ارزان بودن روش های حمل و نقل دریایی نسبت به سایر مسیرها، حمل و نقل کالا در دنیا عمدتاً از این مسیر انجام می شود و این موضوع نقش مهم بنادر را به عنوان محل پهلوگیری انواع کشتی ها نشان می دهد.
در کشور ما به دلیل دسترسی به دریای خزر و خلیج فارس، بنادر بسیاری در هر دو بخش شمالی و جنوبی کشور وجود دارد. این در حالی است که بنادر جنوب کشور به دلیل دسترسی به آب های آزاد سهم بیشتری از ترانزیت کالا دارند.
90 درصد کالاها از طریق دریا حمل می شود
یکی از این بنادر بندر شهید رجایی است که ظرفیت زیادی برای دریافت کالا دارد. به گفته مقامات این بندر، ظرفیت همچنان در حال افزایش است.
ادهم رضوانی رئیس اداره ارتباطات و اطلاع رسانی اداره کل بندر و دریانوردی هرمزگان در این خصوص به خبرنگار اقتصادی خبرگزاری گفت: حمل و نقل دریایی به تنهایی 90 درصد جابجایی کالا را به خود اختصاص داده است. دلیل اینکه تجار سعی می کنند کالاهای خود را از طریق دریا جابه جا کنند این است که ارزان تر، مقرون به صرفه تر و ایمن تر است و می توان حجم زیادی از کالاها را از این مسیر جابه جا کرد.
وی ادامه داد: همچنین هیچ زیرساختی در دریا به جز کشتی و بنادر نمی خواهیم و همه اینها باعث می شود 90 درصد جابجایی کالا در دنیا حمل و نقل دریایی باشد.
رئیس اداره ارتباطات و اطلاع رسانی اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان گفت: دبیرکل سابق سازمان بین المللی دریانوردی تعبیر بسیار جالبی دارد که بر اهمیت حمل و نقل دریایی تاکید دارد. او می گوید اگر لحظه ای حمل و نقل دریایی قطع شود، نیمی از مردم جهان به دلیل کمبود غله و آذوقه هلاک می شوند و نیمی دیگر دچار سرمازدگی و مشکلاتی از این دست می شوند. شاهد من بر این موضوع حادثه ای است که یک سال پیش در کانال سوئز رخ داد و محاصره ناشی از آن باعث شد حدود 400 کشتی در این طرف کانال و 370 کشتی در طرف دیگر به مدت 14 تا 15 روز مسدود شوند و حمل و نقل تقاضا متضرر شد . قطع شد.
رضوانی تصریح کرد: بندر شهید رجایی در سال 1349 بر اساس مصوبه شورای اقتصاد آن زمان در کنار صنایع بزرگ برای توسعه تجارت و ارتقای بهره وری اقتصادی منطقه و نقش آفرینی ایران در عرصه اقتصاد جهانی ساخته شد. در سال 1349 شرکتی به نام ایتالکو آمد و کار ساخت و ساز را آغاز کرد، اما فعالیت این شرکت با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و خروج اتباع بیگانه از کشور مواجه شد. در آن زمان کار این بندر تا حدودی متوقف شد تا اینکه در زمان ریاست شهید رجایی کار این بندر از سر گرفته شد و قسمت کانتینری به بهره برداری رسید و به همین دلیل نام این شهید بزرگوار بر روی آن گذاشته شده است. این پورت
وی گفت: در حال حاضر 2 هزار و 400 هکتار زمین در این جغرافیا داریم. علاوه بر عملیات تخلیه و بارگیری که مشاهده می کنید، 2400 هکتار نیز در حال بهره برداری است. 2700 هکتار دیگر هم در کنار کوه داریم که انشالله به زودی الحاق می شود. از نظر جغرافیایی از بندر امام خمینی کوچکتر هستیم. مجموعه ما 5700 هکتار است اما بندر امام خمینی (ره) بیش از 10 هزار هکتار است اما از نظر صرفه اقتصادی و فعالیت اقتصادی که در اینجا صورت می گیرد اصلاً قابل مقایسه با هیچ یک از بنادر کشور نیست.
رئیس اداره ارتباطات و اطلاع رسانی اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان گفت: در اینجا حدود پنج و نیم میلیون تیو ظرفیت در حوزه کانتینر داریم. البته به دلیل تحریم ها نمی توانیم با تمام ظرفیت کار کنیم. با بهره برداری از فاز 3، ظرفیت بندر 8 میلیون teu افزایش می یابد و می توانیم کشتی هایی با ظرفیت 18000 teu را پهلو دهیم. بهره برداری از این مرحله در دولت قبل شروع شد و در این دولت شتاب بیشتری گرفت. از نظر سایر محصولات نیز 40 میلیون تن ظرفیت داریم.
رضوانی ادامه داد: بازه زمانی پیش بینی شده برای تکمیل این فاز 1404 است. بحث افزایش دلار و پیمانکار در مقاطعی عملیات را قطع می کرد و کارها نیز به دلیل کرونا مختل می شد که افتتاح فاز 3 به تاخیر افتاد اما خوشبختانه متوقف نشدیم. با این مشکلات و برنامه‌های توسعه‌ای خود را دنبال کردیم و اکنون این بندر در قالب شبانه‌روز فعال است. این بندر و سایر بنادر کشور در طول سال فقط دو تا نیم روز تعطیل است و هر روز که به بنادر می‌آیید هر ساعت فعالیت‌هایی انجام می‌شود. روز عاشورا و اول فروردین دو نیم روز وقت داریم و در ضمن هر ساعت که بیای اینجا عملیات انجام شدن را می بینی.
ظرفیت بندر شهید رجایی افزایش انبارداری را هدف قرار نمی دهد
یکی از مسائلی که در ارتباط با بنادر بسیار حائز اهمیت است، نگهداری کالا در این اماکن است. معمولاً تا زمانی که کالاها مجوزهای لازم ترخیص را دریافت نکنند، باید مدتی را در انبارهای بنادر بگذرانند که در این مدت نگهداری کالا باید استاندارد باشد تا به خصوص در مورد مواد غذایی، شاهد این موارد نباشیم. کالا خراب می شود
چیزی که باید به آن فکر کنید این است که هزینه نگهداری کالا در انبارهای بندری می تواند بر قیمت نهایی آن کالاها تأثیر بگذارد، بنابراین اگر این قیمت ها بالا برود، مردم کالاهای گران تری خواهند داشت.
در این زمینه همواره ایراداتی علیه سازمان بنادر و کشتیرانی وجود دارد و در همین راستا حسین عباس نژاد مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج گفت: موضوع را مطرح کردند. که سازمان بنادر به دنبال افزایش درآمد است. کانتینری که 30 روز در بندر شهید رجایی بماند روزانه 2 میلیون و 200 هزار تومان است. در بندری که مرکز اقتصادی کشور است و هر چه بیشتر کار کند اقتصاد کشور روانتر می شود، همین کانتینر برای حمل و نقل و نگهداری و اجرا چند برابر بندر رجایی است، به عنوان صاحب کالا، آیا شما علاقه مند هستید که کالاهای خود را در اینجا نگه دارید یا بقیه کار او را در خارج از کشور برون سپاری کنید؟
او ادامه داد: «تا زمانی که اجناس اینجا می‌نشیند، دست‌ها و بال‌هایم بسته می‌شود، کارم قفل می‌شود و ایراد می‌گیرد.» اینها اعداد است. سپس محاسبه می کنید که چه اتفاقی برای قیمت نهایی کالا می افتد.
وی بیان کرد: عوارض سازمان بنادر و دریانوردی به طور معمول سه دهم درصد بر قیمت تمام شده کالا تأثیر دارد، در حالی که دموراژ می تواند رقم بسیار سنگینی بر قیمت تمام شده کالا ایجاد کند. نرخ‌های سازمان را نسبت به سال 2002 رتبه‌بندی می‌کنیم و از سال 2002 تورم 2100 درصد افزایش یافته اما نرخ ما 900 درصد افزایش یافته است. تمام هزینه های ما ارزی است و حتی به ازای هر پیچی که عوض می کنیم کارمزد ارزی داریم اما درآمد ما ریالی است.
عباس نژاد تصریح کرد: بندر به دنبال افزایش ذخیره سازی نیست. در عوض، بندر نفس نمی کشد زیرا Muft Muft دارای انبارهایی با بالاترین استاندارد است. همه به این نتیجه رسیدند که ارزان ترین مکان ممکن برای نگهداری کالا در استانداردترین شرایط همین بنادر است. تجهیزات محوطه سازی ما قدیمی است و نیاز به تعویض دارد، هزینه این تعویض با همان نرخ است. اما هزینه های ما و درآمد من با هم مطابقت ندارد، بنابراین جایگزین کردن آنها به صرفه نیست.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال معافیت شناورهای کوچک زیر 5000 در بندر شهید رجایی به جز شناورهای نفتی لغو شد و دلیل آن هم این است که این معافیت ها به قدری زیاد بود که برای صاحب کالا هزینه کرد تا کالای خود را با کشتی کوچک بیاورد. در ضمن طرح بندر شهید رجایی مخصوص کشتی های بزرگ است.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان خاطرنشان کرد: این امر ایمنی را به شدت کاهش می دهد و ما اعلام کرده ایم که اگر کشتی بزرگی بیاید نور ما بیشتر می شود و اگر نور بیشتر باشد این وضعیت نیز نقش دارد. کاهش بی نظمی زمانی از 20 فروند کشتی که در اسکله شهید رجایی بودند، 17 فروند کشتی کوچک بودند، زیرا برای کشتی های کوچک کمبود اسکله وجود داشت و دموراژ وجود داشت و آن دموراژی آثار خود را در این سمت گذاشت.
انجام 35 عملیات روزانه و ورود و خروج در بندر شهید رجایی
بندر شهید رجایی به تازگی مرکز جدید کنترل ترافیک دریایی را راه اندازی کرده است تا زمان انتظار کشتی ها برای ورود به اسکله کاهش یابد.
کاپیتان کریمی مسئول اداره عملیات دریایی بندر شهید رجایی در خصوص این اقدام اظهار داشت: این برجی که شما در آن هستید مرکز کنترل ترافیک دریایی است. حجم بسیار زیادی از کالاها از طریق دریا و با کشتی حمل می شود. زیرا کشتی می تواند حجم زیادی کالا را حمل کند و از نظر قیمت و هزینه جابجایی کالا نسبت به سایر روش های حمل و نقل مانند هوایی یا ریلی مقرون به صرفه تر است.
وی ادامه داد: کانتینرها سریع ترین راه بارگیری و حمل بار در دنیا هستند. حمل و نقل آهن، فلزات، غلات و فله در ظروف انجام می شود. همچنین کشتی هایی به نام تانکر داریم که نفت و بنزین حمل می کنند. همچنین یک سری کشتی به نام روروشیپ داریم که ماشین ها را جابجا می کنند. کشتی ها بسته به طول آنها حجم بار متفاوتی دارند. ما شناورهایی از 50 متر تا 370 متر داریم که حجم کالا بسته به طول، عرض و نوع شناور متغیر است. یک سری کشتی هم داریم به نام کشتی های مسافربری که کشتی های مسافربری هستند. کشتی های LNG نیز وجود دارند که حامل گاز هستند و گاز مایع را حمل می کنند.
کریمی تصریح کرد: این مرکز همانطور که از نامش پیداست مخصوص کنترل تردد است و کشتی هایی که قصد ورود به بندری را دارند از نظر بین المللی باید قبل از ورود به هر بندری ورود خود را به برج مراقبت اعلام کنند. معمولاً وقتی کشتی ها می خواهند وارد بندری شوند، قبل از رسیدن، نماینده ای در خشکی دارند که ما آن را به عنوان نماینده می شناسیم. قبل از برنامه ریزی کشتی برای ورود به بندر، عامل برنامه ریزی و بررسی و مدارک را انجام می دهد، زمان رسیدن کشتی به بندر ما را اعلام می کند و اسکله را با اداره بندر ما هماهنگ می کند.
وی ادامه داد: وقتی کشتی به لنگرگاه ما می رسد با همکاران ما در برج مراقبت ارتباط برقرار می کند و اعلام می کند که من یک کشتی تعیین شده هستم و اجازه ورود می خواهم. همکاران ما اطلاعاتی در مورد کشتی از جمله طول و عرض جغرافیایی، بندر کشتی و نام کشتی دریافت می کنند. سپس دو حالت وجود دارد. یا اسکله خالی است و کشتی مستقیماً به اسکله می آید یا باید منتظر بماند تا اسکله مورد نظر خالی شود. در این صورت یک نقطه امن توسط ترافیک دریایی آن شناور برای لنگر انداختن در آن نقطه اعلام می شود.
کریمی گفت: زمان انتظار کشتی ها در بندر ما نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. روزانه بین 30 تا 35 عملیات ورودی و خروجی انجام می دهیم و اولویت ما کالاهای ضروری است.