ساعت: 00:14
تاریخ انتشار: 1301/09/30
کد خبر: 1919051
طولانی ترین شب سال با 8000 سال قدمت امروز دستخوش تغییرات عمیقی شده و مایه غرور و تجمل است که کیلومترها با هویت خود فاصله دارد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ به گزارش موج رسا; در فرهنگ ایران باستان تاریکی نمایانگر اهریمن بود و درازترین شب سال را باید در حد توان خود سپری می کرد و نور آتش در دل تاریکی می نشست و اثر آن را از بین می برد.
افروختن آتش به معنای نابودی شیطان است و هزاران سال است که مردم ایران در آخرین شب پاییز ـ شبی که با صبح همراه است ـ دور آتش و کنار صندلی‌هایی که گرمای آنها دلشان را گرم می‌کند می‌نشینند. از روز اول زمستان، بله، می خورید، می نوشید، زیر پا می گذارید و با شیطان شیطانی صحبت می کنید، سیاهی را از بین ببرید. میوه های خشک از بهار و تابستان مهمان سفره های ایرانیان بودند.
یلدا به عنوان طولانی‌ترین شب سال، همواره شادی و نشاط را برای مردم ایران به ارمغان آورده است و این شبی است که از چند هفته پیش شنیده می‌شود.
این جشن باستانی هر ساله به عنوان نماد امید و روشنایی و غلبه بر تاریکی در خانواده های ایرانی برگزار می شود.
ثبت شب یلد به عنوان میراث معنوی کشور
در واقع در شب یلدا که زمین آماده تاج گذاری برای زمستان می شود، جشن مفصلی برپا می شود تا به بهانه این شب طولانی، مردم ایران کمی بیشتر در کنار هم باشند و قدر لحظه ها را بدانند.
یلدای زیبا یکی از آداب و رسوم قدیمی ایرانیان است که در تقویم رسمی این کشور به ثبت رسیده و در سال ۱۳۹۷ به عنوان میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
این عید تاریخی از دیرباز حفظ شده است و امروز هم مردم ایران این جشن را جشن می گیرند.
شب یلد 8 هزار ساله است
جدای از این مضامین، شب یلدا خاطرات زیادی را برای مردم ایران به ارمغان آورده است و زنجانی ها نیز این شب را با برگزاری مجالس خانوادگی، فال خوانی و خوردن غذاهای مخصوص این شب مانند سبزی ماهی پلو، انار پلو جشن می گیرند. زرشک پلو، کلم پلو، آجیل و میوه های مخصوص آن شب مانند انار و هندوانه از آداب و رسوم زنجانی ها در شب یلدا است.
عمر هشت هزار ساله یلدا نشان دهنده عظمت و اهمیت این شب برای ایرانیان است که با فرهنگ مردم زنجان تنیده شده و چند هفته ای است که بازار میوه و تره بار داغ است.
یلدا در عصر زنجانی
استان زنجان یکی از استان های کشور است که شب یلد در آن جایگاه ویژه ای در بین مردم دارد و مردم کارهایی انجام می دهند که برای سایر هموطنان جالب است. فال حافظ خواندن، شاهنامه خوانی، خاطره گویی، قصه گویی از پدران و مادربزرگ ها از سنت های قدیمی این شب است که این روزها رنگ باخته است.
زیارت خانه بزرگان فامیل، خواندن دعای شکر برای برکت و سلامتی، تزئین سفره با انواع میوه ها و خشکبار، تهیه تنقلات و شیرینی، خوردن هندوانه و از همه مهمتر صلاح ارحام از آداب و رسوم دیرینه است. سنت های اهالی زنجان در شب یلدا.
دلیل خوردن هندوانه در شب یلدا
برخی معتقدند خوردن هندوانه در این شب از سرما در زمستان و گرمازدگی در تابستان محافظت می کند که در اکثر نقاط کشور ما و خوردن هندوانه در این شب انجام می شود. یکی از مهمترین و زیباترین کارهایی که در شب یلدا انجام می شود، دعا و ملاقات با بزرگترهاست که حتی بعد از گذشت سالها مردم به خصوص کوچکترها سعی در انجام آن به خوبی دارند.
اگرچه شب یلدا یکی از رسوم قدیمی ایرانیان است که در آن خانواده ها دور هم جمع می شوند تا طولانی ترین شب سال را بگذرانند، اما امروزه این رسم به یک مانور مجلل تبدیل شده است که در ایام منتهی به تجلی و نمونه های آن متجلی می شود. شب یلدا را می توان در کوچه و خیابان های شهر زنجان دید
در این میان چیزهای جدید روتین شده و به عادت تبدیل شده و هر سال با شکوه بیشتری نسبت به سال قبل جای خود را در مراسم یلدای ایرانیان می گیرند که یکی از آن مراسم کادو گرفتن و میهمانی شب اول یلدا است. برای عروس و داماد که هر سال قیمت آنها افزایش می یابد.
سفره یلدای زنجانی
چیدن شب چره در سفره شب یلدا یکی از آداب و رسوم مردم زنجانی است که شامل گردو، کشمش، توت، گندم و لوبیا خشک است.
در روستاها از کشمش خشک، توت، آلو، زردآلو و گردو به عنوان شبگرد استفاده می شود و به گفته یکی از دوستداران فرهنگ زنجانی، شب یلدا یکی از مهم ترین اعیاد زنجانی ها بعد از عید نوروز و اعیاد مذهبی است. برخی از آداب و رسوم خود را تغییر داده است.
استاد هشترودی معتقد است: دیدن، حضور و خواندن صلوات از مهمترین آداب شب یلدای زنجان است، گذر زمان نیز بازی‌های آن را تغییر داده و زنجانی‌ها این آیین را به سبک امروزی برگزار می‌کنند، هرچند در برخی از روستاها سنت‌ها مرسوم است. هنوز حفظ می شوند.
یلدای مجلل
البته در چند سال اخیر مراسم شب یلدا به شدت تغییر کرده و چیدن سفره های فانتزی توسط برخی افراد جامعه این سنت را تحت تاثیر قرار داده است.
عده ای علاوه بر چیدن سفره های فانتزی برای شب یلدا، این مراسم را در هتل های مجلل برگزار می کنند که قیمت آن نیز سرسام آور است.
امروز موسیقی غربی و پخش زنده جای تلاوت کتاب یلدا و شاهنامه را گرفته است و عده ای میلیون ها تومان برای اجرای مراسم یلدا خرج می کنند در حالی که برخی حتی پولی برای خرید میوه های شب یلدا ندارند.
بحران شب یلدا در چند سال اخیر شدت گرفته و با حذف مراسم سنتی، تجمل گرایی و حفظ تجمل، شیب تندی به خود گرفته و با مد لباس های عجیب و غریب و مد آن شب، از فلسفه اصلی خود فاصله گرفته است.
ارتباط چشمی، سفره آرایی و موضوعات جدید برخی از جامعه مرفه این روزها بیش از سنت های قدیمی خودنمایی می کند و شب یلدا با ده ها نوع میوه، انواع ژله، کیک و شیرینی، شکلات و میوه های لوکس برگزار می شود.
انتهای پیام/