وی پس از گذشت دو سال از ریاست ابراهیم رئیسی بر قوه مجریه، پیروز انتخابات 1400، از وعده های انتخاباتی خود فاصله گرفت و در آخرین مصاحبه خبری ویژه خبری صداوسیما در خرداد 1402، بدون توجه به وضعیت جدی و جدید اجتماعی. وی از عملکرد دولت سیزدهم بر اساس آمارهای قدیمی دفاع کرد.
رسول سلیمی: رئیسی در اولین پیام نوروزی خود وعده داد که مردم در سال 1401 نتیجه مقاومت خود را خواهند دید اما سال 1401 با تورم 46.5 درصدی به پایان رسید. تورم مذکور دومین جهش تورم در ایران از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون است.
افزایش قیمت ها در سال 1401 عمدتاً در جهت قیمت مواد غذایی بوده و به نظر می رسد همچنان سهم بالایی داشته باشد. علاوه بر این، تورم مواد غذایی در پایان فروردین 1402 به 70 درصد رسید و مرکز آمار تورم نقطه به نقطه در خرداد ماه در بخش مسکن را 39.1 درصد اعلام کرد.
رئیسی همچنین در مجلس و در جمع نمایندگان مردم حضور یافت و ویژگی های بودجه 1401 را برنامه محور، قابل فهم و قابل کنترل و نیز لازمه ثبات اقتصادی برای تامین بودجه بدون کسری اعلام کرد و گفت: اگر بودجه داشته باشیم. کسری، این ریشه بسیاری است. در کشور مشکلاتی پیش خواهد آمد.» این در حالی است که یک سال بعد خبرگزاری تسنیم به نقل از رحیم ممبینی (معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه) اعلام کرد که کسری بودجه عمومی در سال 1401 حدود 304 هزار میلیارد تومان بوده است. کسری حدود 190 هزار میلیارد تومان و تعهدات دولت در سال 1401 بوده است که این رقم برای تامین اجتماعی و بانک ها حدود 300 هزار میلیارد تومان است، بنابراین کسری واقعی بودجه در سال گذشته حدود 794 هزار میلیارد تومان بوده است.
آیا رئیسی از ابتدا درک واقع بینانه ای از واقعیت کشور نداشت؟ / رویای انتخاباتی ابراهیم رئیسی به کابوس تبدیل شده است؟
وعده رئیس جمهور به مردم با تکیه بر حاکمیت واحد
این تصویر واقعیت امروز اقتصاد ایران است. اما دقیقا دو سال پیش ابراهیم رئیسی در ستاد انتخاباتی خود در خرداد 1400 به مردم وعده داد که پس از گذشت دو سال از دولت سیزدهم، نمی تواند در حد توان کشور آنها را محقق کند.
نمونه ای از آرزوهای ابراهیم رئیسی در خرداد 1400 این است:
از سال 1401 متوسط نرخ رشد اقتصادی بدون نفت و با تاکید بر ارتقای بهره وری به بالای 5 درصد خواهد رسید.
در سال 1402 کل نیاز ارزی کشور از طریق صادرات غیر از نفت تامین می شود
از آذرماه 1400 کارت اعتباری معیشت برای خانوارهای 5 دهک برتر صادر می شود.
در سال 1402 تورم به کمتر از نیمی از تورم سال 1399 کاهش یافته بود و در سالهای بعد تک رقمی می شد.
در سال 1400 کلیه قوانین و مقررات شفافیت به طور کامل اجرا می شود
در سال 1400 سیستم های شفاف سازی (مانند قراردادهای دولتی و افشای شرکت های دولتی) تکمیل و در دسترس عموم قرار می گیرد.
در سال 1400 سامانه جامع اطلاعات اقتصادی برای پیشگیری از تخلفات و جرایم اقتصادی راه اندازی می شود
اما چه می شود اگر رویاهای ابراهیم رئیسی
اگرچه رئیس جمهور خوشبین همه را به امید در کشور دعوت می کند، اما آمار و انعکاس آن در زندگی و معیشت مردم نشان می دهد دستگاه دولتی که رئیس جمهور آن امید آفرین است، علی رغم برنامه ریزی های هفت هزار صفحه ای فرضی، در انتخابات موفق نشده است. زمان باید کارکرد و نتیجه امیدوارکننده ای داشته باشد و بدتر شدن شاخص های اقتصادی هر روز بر ناامیدی مردم از وعده های انتخاباتی رئیس جمهور می افزاید.
در چنین شرایطی که نتایج اقدامات دولت در حوزه اقتصاد و معیشت مردم را از وعده های دولت در زمینه مسکن، تورم و رشد اقتصادی ناامید کرده است، شنیدن سخنان رئیسی در شب احیا امسال حائز اهمیت خواهد بود. که فرمود: «هرکس، هرکجا که باشد، اگر با قلم و گفتار خود یأس و ناامیدی را در مردم ایجاد کند، خواه نداند، در جهت تدبیر دشمن حرکت کرده است. کیه؟
رئیسی در عین حال در آخرین مصاحبه تلویزیونی خود از چالش های مهم کشور سخنی به میان نیاورد و سعی کرد با دفاع گزینشی از عملکرد خود انتقادات خبرنگاران مستقل و رسانه های محافظه کار را دفع کند. در این گفت وگوی تلویزیونی که قرار بود رئیسی درباره نتیجه وعده های خود صحبت کند، به موضوعاتی مانند قیمت اجاره بها و مسکن، تورم مواد غذایی که ربطی به نرخ ارز ندارد و در داخل تولید می شود، اشاره ای نکرد.
مثلاً صدا و سیما در مورد لایحه حجاب سوالی نکردند و ابراهیم رئیسی هم به آن اشاره نکرد. رئیسی در مورد ساخت چهار میلیون خانه صحبتی نکرد و به جای مسکن از زمین گفت که زمین زیاد داریم و دانشگاه ها باید به معلمان و دانشجویان خود زمین بدهند.
آیا رئیسی از ابتدا درک واقع بینانه ای از واقعیت کشور نداشت؟ / رویای انتخاباتی ابراهیم رئیسی به کابوس تبدیل شده است؟
اشاره رئیسی به پرداخت 96 درصدی صندوق های بازنشستگی توسط دولت، نشانه بزرگی از ورشکستگی صندوق بازنشستگی بود که با افتخار بیان شد. متأسفانه رئیس جمهور و مشاورانش همچنان در آرزوهای انتخاباتی و با واقعیت جامعه فاصله قابل توجهی دارند. پس از گذشت دو سال از قدرت و در حالی که رهبری در ابتدای سال اقتصاد و تورم را اولویت کشور اعلام کردند، ابراهیم رئیسی همچنان دولت قبل را مقصر ناکامی‌های خود می‌داند و به کرونا و واکسن، خزانه خالی و پروژه‌های ناتمام اشاره می‌کند. و این در حالی است که یکی از وعده های رئیس جمهور این بود که تورم ابتدا نصف و سپس تک رقمی شود و اکنون این موضوع پاشنه آشیل دولت برای ناامیدی مردم شده است. شرایطی که نه تنها با شعار سال فاصله زیادی دارد، بلکه کشور را وارد رکود تورمی کرد.
چرا رئیسی به وعده هایش عمل نکرد؟
رئیسی از ابتدا درک واقع بینانه ای از واقعیت کشور نداشت. سیاست گذاری های اجرایی که متاثر از متغیرهای متعدد تصمیم گیری غیر از قوه قضائیه است، مانع از قرار دادن او به عنوان بازیگری توانا در پازل دولت متحد نشده است. وی به امید موفقیت دولت متاثر از وحدت دولت و با فکر جایگزینی همه حاکمان دولت قبل بدون توجه به امکانات کشور، وعده هایی به هیئات مذهبی علاقه مند به انقلاب داد. .
او اکنون در نیمه راه است و با فاصله باقی مانده تا پایان دولت، به نظر نمی رسد که حمله به دولت قبلی بتواند اقلیتی از رای دهندگانش را متقاعد کند که دوباره او را انتخاب کنند. علاوه بر این، نظرسنجی های معتبر نیز از کاهش محبوبیت او صحبت می کنند. کابوسی که از رویاهای رئیسی شروع شد.