روز جدید : دولت ابراهیم رئیسی به دنبال اجرای طرح جدید بنزین برای افزایش قیمت بنزین است، این سوال که اجرای چنین طرحی آخرین بار اتفاقات آبان ماه سال 98 قیمت بنزین را تا 22 هزار تن رقم زد؟
دو سال پس از افزایش قیمت بنزین که در اجلاس سران رهبران تصمیم گیری شد و اعتراضات گسترده ای را در سراسر کشور برانگیخت و صدها نفر را به کام مرگ کشاند، دوباره زمزمه های تکرار این طرح به گوش می رسد. اگرچه به نظر می رسد بسیاری از نهادها از آن زمان تغییر کرده اند، اما این یک واقعیت است که ابراهیم رئیسی رئیس جمهور فعلی نیز در آن زمان در جلسه حضور داشت.
برخی رسانه ها جزئیات طرح جدید بنزین را منتشر کرده اند. بر اساس این طرح به هر کد ملی (اعم از وسیله نقلیه یا نبودن) حدود 20 لیتر سهمیه بنزین با قیمت 1500 تا 2000 تن در ماه تعلق می گیرد. در عین حال قیمت آزاد بنزین معادل 90 درصد فوب خلیج فارس خواهد بود. مبنای تبدیل قیمت دلار به ریال نصف نرخ ارز است. در حال حاضر قیمت دلار نیمایی حدود 24 هزار و 500 تن است و 90 درصد قیمت بنزین فوب خلیج فارس با ارز نیمایی حدود 22 هزار تن خواهد بود. بنابراین سناریوی جدید احتمالاً به بنزین 2 هزار تومانی و بنزین 22 هزار تومانی رایگان یارانه می دهد. دولت هنوز به طور رسمی این قیمت ها را اعلام نکرده است.
تبلیغات در خدمت افزایش قیمت بنزین است
در جریان گرانی یک شبه بنزین در سال 98، صدا و سیما برنامه هایی را پخش کرد که از قاچاق سوخت در شرق کشور خبر می داد و گویا فضایی برای افزایش قیمت بنزین ایجاد می کرد. تبلیغات دوباره شدت گرفته و تلویزیون برنامه هایی با محوریت افزایش قیمت بنزین پخش می کند و از مزایای اجرای این طرح صحبت می کند. البته تجربه سال 1377 نشان داد که صدا و سیما چقدر در اقناع افکار عمومی ناموفق بوده است.
نقش دست رسانه اصولگرا در مدیریت افکار عمومی
در پی افزایش قیمت بنزین و اعتراضات مردمی در سال 98، رسانه های اصولگرا سعی کردند به نوعی در دولت اختلال ایجاد کنند. به عنوان مثال دو ماه قبل از اجرای این طرح، یکی از خبرگزاری های اصولگرا اعلام کرد که این طرح اجرایی می شود و این شایعه باعث ترافیک سنگین پمپ بنزین ها شد. در مورد اخیر، این رسانه ها در صدد حمایت بیشتر از دولت و کاهش آسیب های احتمالی پس از اجرای این طرح هستند.
دولت سیزدهم افزایش قیمت بنزین را تکذیب کرده است
در آبان 98 مقامات دولتی به شدت افزایش قیمت بنزین را تکذیب کردند که پیش بینی می شد اگر افزایشی وجود داشته باشد بعد از نوروز باشد. الان هم همین اتفاق افتاد و علی بهادری جهرمی گفت: آنچه امروز به عنوان قیمت بنزین در رسانه ها منتشر شد صحت ندارد و برداشت نادرست از نامه معاونت محترم اقتصادی دولت است. سخنگوی دولت درباره بحث افزایش قیمت بنزین افزود: این طرح همچنین مقرر شده است به جای خودرو در جزایر کشم و کیش به صورت آزمایشی بنزین را به مردم سهمیه بندی کند و همان قیمت پیشنهادی 1500 تومان است. به ازای هر سهمیه بنزین و 3000 تن بنزین آزاد. “” تفاوتی با نرخ فعلی نخواهد داشت.”
سخنگوی دولت نیز با کنایه به دولت حسن روحانی گفت: دولت سیزدهم مردی نیست که یک شبه تصمیم بگیرد و صبح جمعه اخبار تلخی داشته باشد و گفت این دولت مردمی است نه امنیتی!
بی اطلاعی مجلس یازدهم!
در آبان ماه سال 98 نمایندگان مجلس از طرح افزایش قیمت بنزین بی اطلاع بودند و حتی سعی کردند با طرحی دو مرحله ای از اجرای آن جلوگیری کنند. (که البته بعد از اینکه متوجه شدند این طرح مورد تایید مقامات عالی رتبه قرار گرفته، از اصرار بر طرح خود 2 تا انصراف دادند). توانگر نماینده تهران در صفحه شخصی خود نوشت: روز گذشته با حسنوند رئیس کمیسیون انرژی و چند تن از کارشناسان درباره وضعیت انرژی در بودجه و بررسی طرح سهمیه بندی بنزین در مناطق آزاد جلسه ای داشتیم. ما نخواهیم داشت و هیچ بحثی در مجلس و کمیسیون درباره افزایش قیمت بنزین نداشته ایم. حسنوند سخنگوی اندیمشک نیز گفت: چون بحث افزایش قیمت بنزین در کمیسیون انرژی مطرح نشده است و افزایش قیمت در سال آینده کذب است. تاکنون تصمیمی در دولت و مجلس و به ویژه در کمیسیون انرژی برای افزایش قیمت حامل های انرژی به ویژه بنزین گرفته نشده است.
بنزین چنده؟
یکی دیگر از مشکلاتی که اتفاقات امسال را شبیه آبان 98 کرد، رقم بالای اعلام شده بنزین است که در حال حاضر 22 هزار تن تعیین شده است و با افزایش قیمت ارز، این رقم دوباره افزایش می یابد. در مورد آبان 98 ابتدا گفته می شد قیمت بنزین به 5000 تن می رسد اما در نهایت قیمت 3000 تن تصویب شد. الان هم بعید است قیمت 22 هزار حجم بنزین بستری برای قیمت گذاری ده هزار حجم بنزین باشد.
اختلافات دولت بر سر افزایش قیمت بنزین
تنها تفاوت رفتاری که باعث افزایش قیمت بنزین در دولت اصلی با دولت روحانی می شود، تفاوت جدی ژنرال های اقتصادی دولت اصلی در اجرای طرح افزایش قیمت بنزین است. این هشدارها علیرغم امنیت جلسات و مذاکرات، به تدریج در میان مردم در حال افزایش است. یاسر جبرائیلی که گفته می شود یکی از اعضای کابینه اقتصادی ابراهیم رئیسی است، در صفحه توئیتر خود با انتقاد از طرح افزایش قیمت بنزین نوشت: «در حال بررسی حذف ارز 4200 و افزایش قیمت بنزین هستم. رئیسی. درست مانند روز بعد از فاجعه نوامبر 1998، هیچ خبری از بچه های شیکاگو – که شوک درمانی با صندوق بین المللی پول در ماه مه 1998 طراحی کردند – این اتفاق دوباره رخ خواهد داد و انگشت گناه به سمت رئیس جمهور نشانه خواهد رفت.»
ملک شریعتی سخنگوی زاکانی البته پاسخ تندی به یاسر جبرائیلی داد و نوشت که او هیچ اعتراضی به حذف دلار جهانگیری ندارد و دلیلی دارد. اما برای تحت تاثیر قرار دادن مخاطب با تکرار این دروغ که بنزین گران شده است، “همین کار” را در 9 آبان 98 انجام می دهید، اگر نامردی نباشد، قطعا کیلومترها با نظر کارشناسی و عدالت فاصله دارد. “حالا هر کاری می خواهی بکن!”
جهان نیوز (رسانه نزدیک به زاکانی) به این اختلافات واکنش متفاوتی نشان داد. این رسانه که روابط خوبی با برخی از وزرای دولت اصلی دارد به جلسه اخیر هیئت دولت اشاره کرد و حضار را با سخنان روسای جمهوری چون محسن رضایی و هندوزی آشنا کرد و در تیتر خود نوشت: تنظیم بازار و کنترل قیمت قابل قبول نیست.»
بعید نیست که حتی شایعاتی که در روزهای اخیر علیه فریدون حسنوند، نماینده اندیمسک و رئیس کمیسیون انرژی مطرح شد نیز بخشی از همین پازل اختلافات باشد. اما با نزدیک شدن به عید نوروز و تاریخ اجرای بودجه 1401، شایعه افزایش قیمت بنزین روز به روز بر سر زبان ها افتاده است.