روز جدید : هر سال که به هفته ازدواج می رسیم، مسئولان از پشت جایگاه می آیند و می گویند فلان و چنان باشد. اما تعداد کمی از افراد مسئول به حرف های جوان گوش می دهند و می پرسند که چرا ازدواج نمی کنند.
متأسفانه تلاش مسئولان برای تشویق جوانان به ازدواج و تسهیل این مسیر برای آنها کافی نبود، بنابراین شاهد هستیم که آمار ازدواج وضعیت خوبی ندارد.
همه سازمان ها و نهادها مقصرند که ازدواج جوانان را به تاخیر انداخته اند. مانند وزارت آموزش و پرورش که موضوع ازدواج آسان و پرهیز از تجمل گرایی را آموزش نمی دهد یا وزارتخانه های اقتصادی که مشوق های موثری برای تسهیل ازدواج در اختیار جوانان قرار نمی دهد و از همه مهمتر وزارت ورزش و جوانان که این کار را انجام داد. علاقه زیادی به ازدواج جوانان ندارند.
ازدواج در گذشته و امروز
سال ها پیش همسایه ها دور هم جمع می شدند و برای ازدواج دختر و پسر جوان دخالت می کردند. در آن زمان که دو نفر با هم ازدواج کردند، همه به سختی برای آن زوج جشنی ترتیب دادند و مانع از آن شدند که زوج جوان در ابتدای زندگی متحمل هزینه های کلان شوند و یا خانواده هایشان زیر بار بدهی فرو نروند. معمولاً حیاط خانه بزرگترها یا همسایه ها را برای جشن انتخاب می کردند و مراسم آبرومندانه ای با چراغانی و چیدن میز و صندلی برگزار می شد و بعد از آن عروس و داماد با یک جهیزیه ساده به خانه بخت می رفتند.
سال ها گذشت و ازدواج ها رنگ دیگری به خود گرفت. جشن عروسی دیگر در حیاط خانه ها برگزار نمی شد، بلکه عروس و دامادها به تالاسی های مجلل می رفتند و هزینه های زیادی متحمل می شدند. تا جایی که عده ای از جوانان ماشین های زیر پای خود را می فروشند تا عروسی مجلل خود را برگزار کنند و با هل دادن پدر و مادرشان عروسی مجلل برگزار کنند! آنها می گویند فقط یک بار ازدواج می کنند، بنابراین می خواهند بهترین جشن زندگی خود را برگزار کنند.
جوانان چه می گویند؟
بر اساس گزارش جدید مرکز پژوهش های شورای اسلامی، «هزینه بالای زندگی مشترک»، «نیافتن گزینه مناسب ازدواج» و «عدم اشتغال جوانان» سه دلیل مهم ازدواج نکردن جوانان است. مواردی که هر جوانی از آنها به عنوان دلیل ازدواج نکردن یاد می کند و از آنها شکایت می کند.
امیر یکی از جوانان مجرد متولد 1336 و لیسانس است. او درباره تصمیمش برای مجرد ماندن می گوید: «دلیل اصلی ازدواج نکردن مشکلات مالی است. فکر می کنم در این سن و سال ازدواج جسارت می خواهد.
او ادامه می دهد: «بیشتر دختران امروزی توقعات خود را بالا برده اند. “اگرچه حداقل هزینه های زندگی خانوادگی با اجاره خانه و هزینه های جانبی بسیار بالا است، انتظارات عجیب ازدواج از درآمد من خارج است، بنابراین بعید است بتوانم با هم زندگی کنم.”
ندا نیز متولد 1337 و دارای مدرک لیسانس فرآوری مواد غذایی است. او با بیان اینکه با افزایش سن ازدواج سخت تر می شود، می گوید: خواستگارهای زیادی داشتم، اما نمی توانستم به هیچ کدامشان اعتماد کنم. با گذشت زمان، انتظاراتم از فردی که می خواستم زندگی مشترکی را ایجاد کنیم، افزایش یافت. مثلا وقتی پسر 40 ساله ای به خواستگاری من آمد، می گفتم چرا هیچی نداشته و فقط در این مدت درس خوانده است؟ یا به خواستگار دیگری که پولدار است امتیاز بدهم و بگویم چرا درس نمی خواند؟
او ادامه می دهد: «می ترسم به کسی اعتماد کنم که زندگی اش را تغییر دهد و حرف هایش را به خاطر بیاورد. برای من خیلی مهم است که خانواده های ما در یک سطح باشند. همه اینها باعث شد من تمایلی به ازدواج نداشته باشم و تصمیم گرفتم مجرد بمانم.”
دستورات ویژه رئیس جمهور برای تسهیل ازدواج
آیت الله رئیسی در مراسم گرامیداشت هفته ازدواج در تالار وحدت به تشریح تعهدات و اقدامات دولت برای تسهیل ازدواج پرداخت و پرهیز از تشریفات غیرضروری را یکی از مهم ترین مسائل ازدواج آسان خواند. وی در همین راستا به دبیر شورای عالی جوانان دستور داد ظرف 15 روز آیین نامه ای برای برگزاری مراسم عقد در مراکز فرهنگی و مذهبی دولتی سراسر کشور تهیه و صادر کند.
رئیس جمهور همچنین بر تسریع در پرداخت تسهیلات بانک ازدواج تاکید کرد و گفت: اگر تسهیلات به دختر و پسری که می خواهند به موقع ازدواج کنند داده نشود و یا به سختی پرداخت شود، فاجعه خواهد بود. قبلا هم گفتم که امکانات باید راحتی باشد نه سختی. بانک ها نباید در این زمینه برخلاف مصوبات عمل کنند.
بر این اساس رئیسی بانک مرکزی را موظف کرد ظرف 15 روز آیین نامه ای برای تسریع و تسهیل در بازپرداخت وام ازدواج از محل «ضمانت ها و ضمانت نامه ها» تهیه و «دوره انتظار» تعیین کند که بر اساس آن زوجین از مدت زمان تعیین شده مطلع شوند. وام آنها بازپرداخت شود
وی بانک مرکزی و وزارت اقتصاد را به نظارت بر روند پرداخت تسهیلات ازدواج منصوب کرد و خاطرنشان کرد: در صورت تخلف بانکی در پرداخت تسهیلات، باید قاطعانه برخورد شود.
رئیس جمهور به مشکل زوج های جوان در تامین مسکن اشاره کرد و از وزارت راه و شهرسازی خواست در تامین مسکن زوج های جوان را در اولویت قرار دهد. رئیسی ساخت 4 میلیون واحد مسکونی در چهار سال را به عنوان نیاز کشور برشمرد و گفت: دولت برای ساخت مسکن زمین تهیه می کند و وزارت راه و شهرسازی می تواند در قالب تعاونی با تامین زمین و تسریع در این کار سرعت بخشد. پرداخت تسهیلات و امکانات در ساخت مسکن از خود جوانان کمک می گیرد.»
وی همچنین اشتغال را یکی از موضوعات مهم تسهیل ازدواج دانست و گفت: آمار اشتغال نسبت به گذشته بهتر شده است و با کاهش شیوع کرونا وضعیت کسب و کار و تولید رو به بهبود است که می تواند نگرانی جوانان را تا حد زیادی کاهش دهد. بخصوص قشر تحصیلکرده” درستش کن.”
حال باید منتظر ماند و دید که آیا وعده رئیس جمهور مبنی بر تسهیل ازدواج جوانان محقق می شود و مسئولان مربوطه به وظایف خود در این زمینه عمل خواهند کرد تا موانع ازدواج دختران و پسران جوان مرتفع شود و آنان به ایجاد یک طرح تشویق شوند. زندگی مشترک؟