رکورد عملکرد استان خوزستان برای کسب رتبه اول حاشیه نشینی کشور

مهاجرت گسترده و بی رویه از روستاها و پیدایش پدیده حاشیه نشینی در خوزستان با راه اندازی طرح های بزرگ کشاورزی و صنعتی یا احداث سد بر روی رودخانه های استان آغاز شد که منجر به تخریب روستاها و روستاها شد. مهاجرت اجباری ساکنان روستاهای زیر آب، که البته بله، هنوز هم هستند. این مشکل همچنان پابرجاست، اما عواملی مانند مشکلات معیشتی در روستاها، عدم دسترسی به امکانات بهداشتی و آموزشی، سیاست های تمرکز دولت و بی توجهی در ارائه خدمات به روستاها و مواردی از این دست را نباید نادیده گرفت تا روستاییان را به مهاجرت و گذران زندگی تشویق کند. حومه شهرها

روایتی از ظاهر حومه شهر بر بدنه یک کلان شهر

ناگفته نماند که اصلاحات ارضی سال 1340 یکی از مسائل دگرگون کننده در افزایش مهاجرت روستا به شهر بود. بر اساس تحقیقات انجام شده، حدود 40 درصد از ساکنان منبع آب و حصیرآباد اهواز از شهرهای مختلف به ویژه مسجد سلیمان، ایذه، امیدیه و بهبهان به اهواز مهاجرت کرده اند که به دلیل محدودیت منابع مالی در سکونتگاه های غیررسمی زندگی می کنند.

حاشیه نشینی در اهواز نیز تابعی از حاشیه نشینی در سراسر کشور است. آغاز این پدیده در این شهر به دهه قبل از سال 1320 برمی گردد که البته از سال 1340 پس از اصلاحات ارضی و تغییرات در اقتصاد نفتی و افزایش درآمد کشور مهاجرت ها افزایش یافت.

جنگ تحمیلی انگیزه دگرگونی دیگری در غرب خوزستان بود که باعث مهاجرت اهالی شهرهای مختلف از جمله خویزه، آبادان و خرمشهر به اهواز شد. این گروه از مهاجران بر خلاف گروه قبلی تمایلی به مهاجرت نداشتند و به یکباره در شرایط خارج از کنترل قرار گرفتند به طوری که باز هم نتوانستند با شرایط حاشیه شهر کنار بیایند.

دسته سوم مهاجران کسانی هستند که تحت تأثیر جذابیت و جذابیت شهر و برخی به دلیل غم و اندوه مزمن روستا به حومه شهر پناه آورده اند. تأسیس شرکت نفت و تأسیسات مربوطه و نیاز به نیروی کار ساده و متخصص در تأسیس دانشگاه و… در اهواز باعث رشد مهاجرت و شهرنشینی شد.

نکته جالب در مورد این ماجرای غم انگیز این است که تعداد ساکنان مناطق حاشیه ای خوزستان «بیش از جمعیت پنج استان ایلام، خراسان شمالی، سمنان، خراسان جنوبی، کوگیلویه و بویراحمد» و تعداد زیادی این جمعیت تنها در حاشیه شهر اهواز زندگی می کنند.

لازم به ذکر است که مناطق حاشیه ای خوزستان به دلیل توسعه ناعادلانه و سیاست های غلط از برخی امکانات عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و ورزشی محروم هستند.

همچنین برخی از مناطق حاشیه شهر اهواز به مناطق پرجمعیت این کلانشهر تبدیل شده و مسئولان شهری و استانی در تدوین برنامه جامع شهرسازی برای جلوگیری از مهاجرت به حاشیه شهرها کوتاهی کرده و از ساماندهی این مناطق غفلت کرده اند. .

افزایش حاشیه نشینی پس از معضل اعتیاد

در سال 1394 حاشیه نشینی به عنوان یکی از 5 اولویت رسیدگی به آسیب های اجتماعی مطرح شد و مقرر شد وزارت کشور به عنوان مسئول رسیدگی به آسیب های اجتماعی به این موضوع رسیدگی کند.

عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر وقت کشور از افزایش حاشیه نشینی پس از معضل اعتیاد به عنوان دومین منبع آسیب اجتماعی خوزستان نام برد و قول داد در آینده نزدیک حاشیه نشینی در خوزستان به ویژه اهواز را در دستور کار شورای اجتماعی قرار دهد. و گفت در سال 1394 معادل 100 میلیارد تومان به این نقطه از حاشیه شهر اختصاص یافته است.

اکنون بیش از 6 سال از ارائه آماری از بودجه هایی که تنها در تریبون های دولت تدبیر و امید آمده بود می گذرد و همچنان کمبود خدمات آموزشی، فرهنگی، ورزشی، محیط ناسالم و غیربهداشتی، بهداشتی، ناهنجاری های اجتماعی وجود دارد. ضعف در جمع‌آوری و بهداشت پسماند، عدم مشارکت مناسب در توسعه شهری، پایین بودن سطح تحصیلات و مهارت‌های حرفه‌ای و اقتصادی، زباله‌ها در همان مرحله باقی مانده و اقدام موثری در این زمینه صورت نگرفت.

یک سال از اولویت کاری استاندار خوزستان می گذرد

ضمن اینکه نزدیک به یک سال از اولین گفتگوی این خبرنگار رسانه با صادق خلیلیان استاندار خوزستان می گذرد که حاشیه نشینان چشم به راه اقدامات دولت مردمی آیت الله رئیسی هستند و استاندار خوزستان نیز قول داده است که ایشان اولویت بهبود شرایط مناطق فقیرنشین خوزستان و اجرای پروژه های عمرانی در این مناطق خواهد بود.

استاندار خوزستان معتقد است مناطق حاشیه ای با وجود فرصت های فراوان و منابع غنی محروم هستند. وی تاکید کرد: بر اساس سیاست های دولت سیزدهم قطعاً می توانیم با برنامه ریزی مدون مناطق محروم را در چارچوب توسعه متوازن قرار دهیم و با اجرای عدالت همه مناطق را به رشد و توسعه متوازن برسانیم.

اینکه خوزستان در طول عمر یکساله دولت سیزدهم رتبه اول افزایش حاشیه نشینی را نسبت به سایر استان های کشور به دست آورد موید عدم تحقق اولویت های مسئولان استانی در این حوزه است که گویی برخلاف وعده های استاندار خوزستان حل مشکلات حاشیه نشینی را در اولویت قرار دهد توجه به رشد روزافزون مناطق حاشیه نشین در خوزستان ضروری نیست.

گفته می شود در کشور حدود 10 میلیون نفر در سکونتگاه های غیررسمی حاشیه شهرها زندگی می کنند که استان خوزستان نزدیک به یک میلیون و هشتصد هزار نفر از این تعداد را تشکیل می دهد و بدیهی است انتظار مردم این استان دولت و مجلس در مرحله اول به منظور کاهش آسیب های حاشیه نشینی، شرایطی را در روستاها فراهم کنند که نه تنها روستاییان از مهاجرت و حاشیه نشینی خودداری کنند، بلکه حاشیه نشینی فعلی در مهاجرت برگشتی به شهر خود نیز امکان پذیر است. در شهر زادگاه خود زندگی آبرومندانه و آرامی داشته باشند و تا دوران حاشیه نشینی بستگانشان آغاز شود و در گام بعدی وزارت کشور و وزارت مسکن و شهرسازی متولیان مقابله با آسیب های اجتماعی باشند. و انتظار می رود بهبود سکونتگاه های غیررسمی به وظایف خود در این زمینه عمل کند.