روز جدید عابد اکبری در یادداشتی درباره دیپلماسی ایران می نویسد: اروپا در حال حاضر ناظر خاموش اردوغان است که خود را وارث عثمانی می خواند و پوتین که آشکارا خود را با پتر کبیر مقایسه می کند و هر دو مصمم به جنگ برای قدرت و قربانی کردن اروپا هستند. در این زمینه آماده هستند.
در روزهای اخیر شاهد سفر جو بایدن به عربستان و سپس سفر ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان به ایران بودیم. رسانه‌های بین‌المللی با حساسیت زیادی اهداف اعلام‌شده این نشست‌ها را پیرامون مسائل ژئوپلیتیک، نظم منطقه‌ای یا حتی نظم جهانی دنبال می‌کردند، در حالی که شاید به کناری، موضوع انرژی است که برای اروپا اهمیت حیاتی دارد. در سطح کارشناسی و رسانه‌ای در حالی که صحبت از تغییر معادلات بین‌المللی می‌شود، اروپایی‌ها در ماه‌های پایانی پس از جنگ اوکراین تغییری در محاسبات خود نداشتند و باید گفت که گام‌های مناسب و تضمینی در مسیر خود برنداشتند. منافع انرژی شاید موضوع مذاکرات هسته ای با ایران و سپردن مسائل در جریان این مذاکرات به آمریکا از بازی خارج از بازی توسط اروپایی ها یکی از مهم ترین دلایل عدم ورود اروپا به مذاکرات انرژی با ایران باشد.
در حال حاضر اروپا ناظر خاموش اردوغان است که خود را وارث عثمانی می خواند و پوتین که آشکارا خود را به پتر کبیر تشبیه کرده است، هر دو آماده جنگ قدرت و قربانی شدن اروپا در این زمینه هستند. دیدار اردوغان و پوتین در تهران اولین دیدار آنها پس از جنگ اوکراین است. حضور مقامات ایرانی در کشور ثالث برای اروپا بسیار مهم است. کارشناسان اروپایی همواره از لزوم توسعه و تحقق استقلال اقدام راهبردی اروپا در مناقشه شرق و غرب یا چین و آمریکا صحبت کرده اند، هرچند اذعان دارند که این آمادگی و انسجام برای استقلال هرگز در اروپا شکل نگرفته است. امروز اروپا واقعا نیاز به تصمیم گیری برای منافع خود دارد، اما اختلافات اروپایی همچنان مانع از آن می شود که مسیر درست را طی کند.
باید گفت یکی از اهداف سفر بایدن به عربستان این بود که سعودی ها با سیاست هایی که در حوزه انرژی در پیش خواهند گرفت، زمستان سرد اروپایی ها را تا حد امکان گرم کنند. بایدن دلیل سفر خود را هشدار به چین و روسیه در مورد خاورمیانه و اینکه آمریکا در منطقه می ماند و اجازه نمی دهد قدرت های دیگر خلأ آن را پر کنند، اعلام کرد. با این حال، چنین شعارهایی زمانی می تواند لباس واقعی بپوشد که اروپایی ها از ابتدای ریاست جمهوری بایدن بارها نسبت به رویکرد بایدن و رفتار خلاف سخنان او درباره «پس از ترامپ به ائتلاف برمی گردیم» و ائتلاف اقیانوس آرام یا ACOS هشدار نداده باشند. معاهده به جای معاهده ترانس آتلانتیک با اروپا نگرفت بنابراین اکنون اروپا بسیار تنها است و با مشکلات جدی خود مواجه است. اگرچه می توان این انزوا و انزوای استراتژیک را با استقلال استراتژیک جایگزین کرد، اما تنها شاهد تحمیل سختی از سوی مقامات اروپایی به مردم این کشورها هستیم.
از نظر انرژی نیز با توجه به اینکه پروژه نورد استریم 2 در آلمان به حالت تعلیق درآمده و خط لوله گاز نورد استریم 1 نیز تحت کنترل روسیه است، تکلیف انرژی آلمان مشخص نیست. روسیه اخیراً اعلام کرد که مشکلات فنی در خط لوله گاز نورد استریم 1 وجود دارد که زیمنس آلمان باید آنها را حل کند، اما به نظر می رسد این مشکل بهانه ای برای کنترل عرضه انرژی به اروپا و استفاده از اهرم های انرژی اجباری علیه اروپا باشد. در عین حال، آلمان که شاهد به قدرت رسیدن احزاب حامی محیط زیست بود، نتوانست ضرب الاجل “قدرت صفر هسته ای” را که برای سال 2022 تعیین کرده بود، برآورده کند. همه این موارد آلمان و سایر اروپایی ها را در موقعیت بسیار دشواری در رابطه با انرژی.
با توجه به اینکه سفر اردوغان و پوتین به ایران می تواند روابط انرژی سه کشور ایران، روسیه و ترکیه را بهبود بخشد، بدیهی است که بازنده آن اروپایی ها خواهند بود که به دنبال برقراری روابط انرژی جایگزین با اعراب خلیج فارس هستند. در ماه‌های اخیر و در جنگ برای قدرت که تلفات زیادی خواهد داشت، منافع خود را برای حمایت از منافع متحدانی مانند آمریکا قربانی کرده‌اند. با توجه به چالش های انرژی پیش روی اروپایی ها، پیش بینی زمستانی بسیار سرد برای اروپایی ها دور از دسترس نخواهد بود و در نهایت این اروپایی ها هستند که باید روزهای سرد پیش رو را تحمل کنند.