یادگار امام گفت: امور خارجه مربوط به حوادثی است که از قبل در اختیار مردم و مصادیق آن است. مثلاً وقتی می گویم هیئت ها شیعه هستند; می خواهم بگویم کسانی که الان در قم هستند شیعه هستند یا داستان هایی داریم که «اگر هیئت نبودند دین از بین می رفت». منظور از کمیت هایی است که در آن زمان وجود داشته است. اما دسته دوم قضایای حقیقی هستند که موضوع آنها شخصیت های محقق وجود یا جبر وجود است. مثلاً وقتی می گویید یک شخص دارای کرامت است، منظورتان «اکنون» نیست. شما یک هدف مشترک دارید.
وی ادامه داد: برخی از علوم مورد آنها خارجی و تاریخی است. از جمله این علوم، تاریخ است. به عنوان مثال، وقتی در داستان می خوانید که ارتش ایران در یک سال خاص ارتش روم را شکست داد، روی آن مقطع زمانی خاص تمرکز می کنید و می گویید چه اتفاقی افتاده است. اما وقتی می گویید مظلومی در کربلا کشته شدند، این درست نیست. این رویداد ویژه ای است که ما در نظر داریم. اما نوع دیگری از علم، قضایای آنها واقعی است و اینها مباحث و اصول فقهی است. مثلاً وقتی می گوییم نماز صبح واجب است، منظورمان این نیست که الان واجب است و صد سال دیگر واجب نیست.
سيد حسن خميني فرمودند: امام کسي است که از جهات مختلف با همتايان خود تفاوت دارد. واقعیت این است که باید برای شناخت امام تلاش کنیم. خیلی از کسانی که الان فریاد امام شناسی سر می دهند و اتفاقاً دیگران را به ندانستن محکوم می کنند، نمی دانند امام چند کتاب دارد و محتوای آن چیست! امام مردی است که باید از کتب او شناخت; دیدن چهار جمله بر در و دیوار امام شناسی نیست. جهل و نادانی که وانمود به حق می کند ما را دست کم نگرفته است.
مهم ترین ویژگی اندیشه سیاسی امام، آوردن چیزی به نام «صدا» به قوه مقننه و مشروعیت بخشیدن به حکومت است.
وی تاکید کرد: امام در عرصه سیاسی نیز صاحب مکتب است و خود نیز به آن پی برده است و کمتر کسی در تاریخ این موفقیت را داشته است. افراد مبناي ايدئولوژي‌ها معمولاً خودشان آن را اعمال نمي‌كنند، ولي خود امام اين سعادت را داشته است كه هم آن را تأسيس كرده و هم اجرا كند. اندیشه سیاسی امام چند ویژگی مهم دارد که سرآغاز یک اندیشه سیاسی جدید است. مهمترین آنها معرفی چیزی به نام «صدا» در حوزه قانونگذاری و مشروعیت بخشیدن به حکومت است. البته آیت الله نه، پایه گذار بحث بود، اما در انقلاب ادامه نداد.
مراسم تجدید وفاداری روحانیت به امام در حسین جماران
در بحث ولایت فقیه رجوع به احکام اولی است نه قانون اساسی
یادگار امام گفت: نکته دوم این است که فقه سیاسی و اندیشه سیاسی امام در افق ملت ها شکل گرفته است. قبلاً جهان اسلام متحد بود، اما پذیرفت که ما دولت داریم و موضوع را در نظم جدیدی که تعریف کرد قرار داد. وی عنصر جمهوری خواهی، اسلام گرایی و از همه مهمتر در قالب مفهومی مانند «ولایت فقیه» را تعریف کرد و بعدها اولین قواعد را برای این ولایت فقیه اعمال کرد. در بحث ولایت فقیه، رجوع به احکام اولی است نه قانون اساسی; بحث اصلی این است که اگر در جایی یک تصمیم اولیه شرعی، مانند این که مسجد تخریب نشود، خلاف مصالح حکومت اسلامی است، مطلقاً مخالف است. برخی این را به این تعمیم می دهند که حتی در قانون اساسی هم مطلق است. طبق قانون اساسی قرار است با رأی گیری ایجاد شده باشد.
وی با تاکید بر اینکه امام هم مؤسس مکتب و هم مجری است، تصریح کرد: بنابراین آنچه درباره امام شناخته می شود دو مجموعه سؤال است. مجموعه ای از قضایای تاریخی است. امام روز اول کجا رفتند و اتفاقات جنگ به حالت اعدام برمی گردد. اما به این معنا که امام فیلسوف و فقیه سیاسی است و مکتب سیاسی را پایه گذاری کرده است، قضایای اندیشه امام صادق تلقی می شود. امام تاریخی، امام دیروز است که باید از آن دفاع کرد یا توضیح داد، اما امام مکتب، امام فردا است و ما آینده او را می دانیم.
ما باید هم «امام تاریخی» و هم «امام تاریخی» را بشناسیم.
سید حسن خمینی گفت: باید از امام درس گرفت، اما مسائل بیرونی، تاریخ امام و موارد واقعی اندیشه امام است. ما باید هم «امام تاریخی» را بشناسیم و هم «امام تاریخی». شما اینجا بنشینید و بگویید انقلابیون در سال 60 و 61 اگر اتفاقی می افتاد چقدر فرصت داشتند؟ چند حادثه رخ داده است؟ آنها توانسته اند چند رویداد و حمله را ببینند؟ اگر فضای یک رویداد را ترک کنید، نمی توانید آن را به درستی نقل قول کنید. این واقعاً ظلم به تاریخ انقلاب است که همه اوضاع و احوال اتفاقات را ندید و به آنچه گذشت اعتراض کرد. همچنین مطمئن شوید که دیکته اشتباه نیست. اگر تیمی که وارد بازی فوتبال می شود سه بر یک می برد قهرمان است و نمی توان گفت چرا گل خوردی. نتیجه را خواهید دید.
«دموکراسی» یعنی تأثیر مستقیم صدای مردم بر مشروعیت، یکی از ارکان اندیشه امام است.
وی تاکید کرد: از یک پیرمرد در کشوری که از هر سو مورد هجوم قرار گرفته چه انتظاری دارید؟ اینکه امروز این وقایع را از همه اتفاقات جدا کنیم و بگوییم اگر بودیم این کار را می کردیم، بی صداقتی است. البته تاریخ برای آموختن است و قطعا هر رویداد تاریخی این قابلیت را دارد که از آن درس بگیرد. البته اگر امیرالمؤمنین (علیه السلام) وارد صفین می شد، به گونه ای دیگر می جنگید. اما امام شناسی قضایای واقعی فردای ما را نشان می دهد. رکن توجه به اسلام یکی از مهمترین ارکان اندیشه امام و چارچوب کاربرد آن است. «دموکراسی» یعنی صدای مردم تأثیر مستقیم بر مشروعیت داشته باشد، یکی از ارکان اندیشه امام است. تحجر ستیزی یعنی باید مراقب باشیم تا با علم و احکام روز آشنا شویم.
اجتهاد در اندیشه امام، نقد اندیشه امام نیست
یادگار امام با بیان اینکه اجتهاد در ذهن امام، نقد ذهن امام نیست، افزود: اجتهاد در ذهن امام به این معناست که ما با بنیاد امام همان کاری را انجام دهیم که امام با امام انجام داد. بنیان امام صادق (ع). من در مدرسه امام صادق (ع) اجتهاد کرده ام. یعنی دانستن قوانین و دیدن آب و هوا! این امام تاریخ نگار و مبنای سیاسی امام شد. اگر امام تاریخی باشیم باید در سال 1367 با آل سعود بمانیم. مرحوم ابوی ما در سال 1370 نماینده ولی فقیه در بعثه شد و چند سال بعد امیر عبدالله به عنوان ولی فقیه در تهران خدمت کرد. ، اما دوباره با هم درگیر شد و رابطه به هم خورد! امور خارجی را مصالح و فساد زمان خود تعیین می کند.
ما با تمام توان از تاریخ انقلاب دفاع می کنیم
وی بیان کرد: ما با تمام توان از تاریخ انقلاب دفاع می کنیم و باید از آن دفاع کنیم و مراقب باشیم گرفتار تحلیل های پوچ نشویم. از اندیشه امام. البته از رفتار واقعی هم می توانیم درس بگیریم. ائمه فضایل بسیاری داشتند که یکی از مهمترین آنها دین بود; این که معتقد است در دنیا منبعی جز خداوند متعال وجود ندارد.