روز جدید : گردآوری سیاستمداران باسابقه اصولگرا و اصلاح طلب زیر یک سقف این سوال را مطرح کرده است که آیا هدف از برگزاری چنین جلساتی تشکیل دولت در سایه است؟
دیدار حسن روحانی، رئیس جمهور سابق، علی اکبر ناطگنوری، رئیس چندین مجلس، سید محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات و سید حسن خمینی در هفته های اخیر واکنش های متفاوتی را برانگیخته است. برخی اخبار نیز حاکی از دیدار روحانی با لاریجانی و محمدرضا باهنر بود.
برخی منابع خبری نزدیک به سیاستمداران این جلسات را بازدیدهای عادی توصیف کرده و تاکید می کنند که این جلسات سازمانی و مستمر نیست. یکی از نزدیکان حسن روحانی درباره این دیدار گفت: این جلسه در مورد موضوع خاصی برگزار نشد. یک بازدید معمولی بود. سیاستمداران جمع می شوند و مشکلات را تحلیل می کنند. آقای روحانی پس از پایان دوره دولت خود جلسات زیادی داشته است. گاهی آن دوستانی که نام بردید به دیدار آقای روحانی می آمدند و دیدار اخیر پاسخ آقای روحانی به دیدار این دوستان بود.
سید حسن خمینی وارد زمین شد
جواد امام، مدیرعامل بنیاد باران نیز درباره این دیدار گفت: این جلسات یک بازدید عادی است که هر از چند گاهی می توان انجام داد. او گفت که این دیدارها مربوط به هفته های اخیر نیست. این جلسه معمولی نیست که بگوییم مستمر است یا نه. حتی این جلسات هم تشکلی نیست که مستمر باشد.
گفته می شود این جلسات به دعوت و میزبانی حسن روحانی برگزار شده اما این خبر تکذیب شده و در این میان برخی می گویند این جلسات به دعوت سیدحسن خمینی برگزار شده است. کامبیز مهدی زاده، داماد حسن روحانی درباره دیدار اخیر ناطگنوری، سید محمد خاتمی، سید حسن خمینی و حسن روحانی به رصدخانه ایران گفت: زیرا چنین ملاقات هایی بین این افراد معمولی و عادی است.
یک نشست سیاسی ساده یا برنامه ریزی برای یک توافق سیاسی جدید؟
برخلاف این ادعاها، برخی منابع هدف از این جلسات را ترسیم نظم سیاسی قدرت در کشور می دانند.
این گروه بر این باور است که مذاکره با 1+4 و توافق ایران با روسیه و چین از جمله موضوعات مطرح شده در این نشست است و خاتمی در نظر دارد طی روزهای آینده نامه سرگشاده ای را در این خصوص منتشر کند.
این گروه تاکید می کند که بدون شک جلسه این سه نفر که از سران جناح های مختلف هستند را نمی توان یک جلسه عادی تلقی کرد و این جلسات اولین اقدام جدی جبهه اصلاحات است.
برخی این جلسات را انتخاباتی می دانند و معتقدند با توجه به شرایط کنونی کشور، ممکن است رویدادهای سیاسی مورد توجه قرار گیرد. اما جواد امام، مدیرعامل بنیاد باران در این باره گفت: هیچ جلسه ای از سازمانی که بخواهد به انتخابات بپردازد، مطلقاً صحت ندارد.
احیای جمهوری با کمک دولت سایه؟
از سوی دیگر برخی می گویند هدف از دیدار اخیر روحانی با ناطگنوری، خاتمی، باهنر و لاریجانی، برگزاری جلساتی برای احیای جمهوریت است.
محمود علیزاده طباطبایی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و از فعالان سیاسی اصلاح طلب، در رابطه با دیدارهای اخیر حسن روحانی، رئیس دولت تدبیر و امید گفت: رهبران اصلاحات خواهان احیای نظام جمهوری هستند. اسحاق جهانگیری همچنین در جلسات معنوی با سران اصلاحات شرکت کرد و به بیان دیدگاه های خود پرداخت. همتی و اسحاق جهانگیری با دلالان در ارتباط هستند و در زمینه های مختلف به بحث و تبادل نظر می پردازند.
وی افزود: محسن هاشمی اخیرا با روحانی و لاریجانی دیدار کرد و به زودی آقای مرعشی با آقای روحانی دیدار خواهد کرد.
علی محمد نمازی، فعال سیاسی و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی نیز می گوید; خوشحالم که این روزها کسانی که روزگاری رهبران کشور بودند نشسته اند و با هم صحبت می کنند، قطعا نمی توان گفت که این دیدارها معمولاً صرف گفتگو و احوالپرسی می شود، بدون شک این افراد نیز در حال بحث های مختلف هستند. مسائل کشور و این حرکت خوبی است، زیرا ممکن است به نتیجه برسند و نقطه نظرات خود را به مسئولان ارائه دهند.
آیا تشکیل دولت سایه توسط اصلاح طلبان درست است؟
در این میان برخی تشکیل این جلسات را با تشکیل دولت سایه در میان احزاب اصلاح طلب مرتبط می دانند و معتقدند که اصلاح طلبان قصد دارند قدرت را از گروهی از قدرت بگیرند.
علیزاده طباطبایی در این باره گفت: همه احزاب در دولت سایه هستند، جلسات مشترکی در خصوص تشکیل دولت سایه داشتیم و صحبت هایی نیز انجام شد.
چند ماه پیش برخی اصلاح طلبان پیشنهاد ایجاد اتاق فکر با حضور همین افراد به جز لاریجانی را مطرح کردند. کارشناسان سیاسی تاکید دارند که تشکیل دولت سایه در کانون توجه این چهره ها با همراهی احزاب اصلاح طلب همراه است و بی شک جدی ترین دولت سایه در چهار دهه اخیر خواهد بود.
افرادی مانند محسن رهامی، یکی از چهره های اصلاح طلب، ضمن عادی سازی جلسات گذشته، اعلام ائتلاف کردند و در این باره صحبت کردند. مدت ها بود که چیزی شبیه ائتلاف نانوشته بین این آقایان وجود داشت و به خصوص در انتخابات 92 این ائتلاف و هماهنگی با دولت مرحوم هاشمی، حمایت و حمایت سایر نیروهای سیاسی از اصلاحات و اعتدال، آقای روحانی را به پیروزی رساند. .
آیا روحانیت و اصولگرایان دولت سایه تشکیل می دهند؟
اما تشکیل دولت در سایه تنها به اصلاح طلبان نسبت داده نمی شود. حتی برخی تلاش کرده اند دیدارهای روحانی با لاریجانی و باهنر را برای تشکیل دولت در سایه تفسیر کنند. اما قائم مقام دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین خبر دیدار روحانی و باهنر را تایید کرد و گفت: این دیدار سایه دولتی نبوده است.
علیرضا حجت پور درباره دیدار روحانی، ناطگنوری، باهنر، خاتمی و جهانگیری گفت: روحانی دو نفره با باهنر دیدار کرد اما اخبار به گونه ای منتشر شد که این دیدارها جمعی بوده اما اینطور نیست. البته باهنر به عنوان رئیس مجلس پنجم هر دو تا دو ماه یکبار با آقای ناطگنوری ملاقات دارد. باهنر با خاتمی هم ملاقاتی نداشت اما چند ماه پیش با لاریجانی هم دیدار کرد.
وی درباره جزئیات دیدار روحانی و باهنر گفت: به هر حال یک نفر هشت سال رئیس جمهور بود و دیگری هشت سال نایب رئیس مجلس شورای اسلامی بود و ممکن است دو سیاستمدار کشور از هر کدام صحبت کرده باشند. “اما آنها در مورد یک محور خاص صحبت نمی کردند.
رها کردن رهبران سیاسی از گوشه تنهایی
کارشناسان سیاسی معتقدند این جلسات باید چند نکته را مشخص کند. اول اینکه علی اکبر ناطگنوری از گوشه انزوا بیرون آمده و ممکن است حضور جدی در سیاست داشته باشد. موضوع دوم این است که جلسات و نشست های اخیر نوعی نزدیکی اصلاح طلبان معتدل و اصولگرایان کهنه کار را نشان داده است.
موضوع سوم هماهنگی ضمنی احزاب اصلاح طلب با جلسات اخیر است که بعید است تاثیری بر عملکرد حزب داشته باشد. این در حالی است که برخی تاکید می کنند که دولت بر روحیه شرایط کنونی کشور نیست و بیشتر یک تصرف داخلی است تا کاری که می تواند تاثیرگذار باشد.
باید دید دولت در سایه اصلاح طلبان چگونه و در چه سطحی و با چه حضور رسمی تشکیل می شود و در صورت به وجود آمدن چنین سازوکاری تا چه اندازه مرزهای نقد و پرسش را جابه جا می کند. ?