سعیده علیپور: «خروجی روبیکا سه برابر استارلینک می شود!» این جمله بهروز محبی نجم آبادی نماینده اصولگرایان مجلس است که اتفاقاً این روزها خیلی با رسانه ها صحبت می کند و گاهی از محاسن می گوید. روبیکا و اینترنت داخلی دیروز آخرین جمله وی در محافل مجازی و به شوخی نقل شد که تصاویر و گزارش هایی از این و آن سوی کشور خبر از رونمایی و بعضا استفاده از اینترنت ماهواره ای استارلینک می داد.
در روزهای اخیر یکی از کانال های تلگرامی با انتشار تصاویری از آزمایش ماهواره استارلینک مدعی شد که در تهران از آن استفاده می شود. در توضیحات این ویدئو آمده است: در برخی نقاط تهران که ارتفاع قابل قبولی دارند سرعت دانلود به 150 مگابیت در ثانیه می رسد. رقمی که بدون اغراق بیش از 15 برابر سرعت فعلی اینترنت داخلی است. این بر اساس آمار رسمی وزارت ارتباطات ایران و البته بدون احتساب فیلتر است.
پس از اعتراضات اخیر در پی درگذشت مهسا امینی، اینترنت در ایران که پیش از این نیز با مشکلات فراوانی در سرعت و فیلترینگ مواجه بود، بار دیگر با اختلالات چشمگیری مواجه شد و ایران را به یکی از بدترین کشورها در ارائه خدمات اینترنتی تبدیل کرد. شهروندان خود را تغییر داد. در این میان ایلان ماسک، مالک مجموعه استارلینک در توییت هایی نه چندان واضح از فعال شدن استارلینک برای ایران خبر داد. خبری که خیلی ها آن را چندان محتمل نمی دانستند. اما اکنون گزارش های تایید شده ای از عرضه و فروش تجهیزات اینترنتی ماهواره ای Starlink در شهرهای مرزی ایران و عراق منتشر شده است.
در حالی که اینترنت پرسرعت ماهواره ای بدون محدودیت در گوش ما زمزمه می کند، مقامات محلی همچنان در تلاش هستند تا به پلتفرم های خارجی دستور دهند تا شرایط و ضوابط آنها را بپذیرند و از سوی دیگر، وعده خدمات اینترنتی بهتر و ارزان تر که به نظر می رسد کاملاً بر سر راه است. شانه های برنامه Rubicast.
محیبی نماینده سبزوار در شورای اسلامی در گفت و گوی اخیر خود با خبرگزاری ایلنا گفت: به روبیکا سه برابر استارلینک پهنای باند می دهند و قیمت آن هم کاهش می یابد. چیز دیگری، که آنها نمی خواهند انجام دهند.» این دیدگاه تقلیل گرایانه از آنچه مردم از اینترنت می خواهند، مشکل جدیدی نیست.
موردی که می توان آن را با رویکرد دولتمردان در همکاری با شبکه های ماهواره ای مقایسه کرد. در حالی که صدا و سیمای کشور هر روز محدودیت خبری خود را افزایش می دهد، شهروندان می توانند به راحتی به تعداد نامحدودی از شبکه های ماهواره ای دسترسی داشته باشند.
اینترنت ماهواره ای در آستانه همه گیری
زمستان سال گذشته با شروع جنگ روسیه و اوکراین و به دلیل قطع شدید اینترنت، ایلان ماسک، مدیر عامل شرکت خودروسازی تسلا و موسس شرکت اسپیس ایکس، قول داد که اینترنت ماهواره ای را در اختیار کاربران قرار دهد. مردم اوکراین اواسط اسفند سال گذشته به عهد خود عمل کرد و با اینترنت ماهواره ای خود مردم جنگ زده اوکراین را همراهی کرد.
این اثر ماسک از چشم ایرانیان محو نشد و بسیاری از کاربران ایرانی در توییتر نوشتند که با توجه به محدودیت ها و مشکلات اینترنت در ایران، چرا ایلان ماسک این قابلیت را برای ایران فعال نمی کند؟ از سوی دیگر، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات ایران، با اشاره به راه اندازی استارلینک در اوکراین، در پیامی تلگرامی خطاب به نمایندگان مجلس و به قول خودش «حفاظت از متخصصان» به کنایه نوشت. “اگر شما یک سرویس مناسب هستید (البته از نظر مناسب، آنها را ارائه ندهید، دیگران خواهند کرد.”
در حالی که اینترنت پرسرعت ماهواره ای زندگی را بدون محدودیت در گوش ما زمزمه می کند، مقامات محلی همچنان در تلاش هستند تا به دستورات پلتفرم های خارجی برای پذیرش شرایط و ضوابط آنها توجه کنند.
در حالی که در روزهای پایانی تابستان، توییت ایلان ماسک در پاسخ به کاربران ایرانی توییتر خبرساز شد. وی نوشت: استارلینک برای معافیت از تحریم های آمریکا علیه ایران اقدام خواهد کرد. سخنانی که به غیر از مسئولان کشور، حتی برخی از کارشناسان این حوزه نیز او را جدی نگرفتند. اما پس از اینکه وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز لغو تحریم‌ها را به استارلینک داد، گزارش‌هایی مبنی بر نصب دکل‌های مخابراتی با برد 800 کیلومتر در ترکیه منتشر شد. دکل هایی که می توانند بخشی از مناطق مرکزی کشور را پوشش دهند.
10 روز پیش ایلان ماسک گفت که چند پایانه اینترنتی ماهواره ای استارلینک در آسمان ایران فعال شده است.
اما در هفته اخیر به نظر می رسد این ادعاها دور از واقعیت نباشد و حتی تجهیزات استارلینک در برخی شهرهای غربی ایران مانند بانه با قیمتی در حدود 60 میلیون تومان به فروش می رسد. اگرچه این میزان برای بسیاری از شهروندان ایرانی بسیار زیاد است، اما گفته می شود که تنها یک دیش و گیرنده ماهواره اینترنتی برای بیش از 120 دستگاه قابل استفاده است و تا شعاع 400 متری گیرنده قابل استفاده است.
قاچاق تجهیزات اینترنتی استارلینک به ایران
به گزارش تجارت نیوز در روزهای اخیر؛ یکی از فروشندگان تجهیزات استارلینک مدعی دریافت 350 دلار (11 میلیون تومان) به عنوان پیش پرداخت از مشتریان برای واردات تجهیزات استارلینک به کشور و تحویل تجهیزات در 15 روز بود. در صورت تمایل مشتری می تواند برای دریافت وسایل به صورت حضوری به بانه مراجعه کند و یا امکان ارسال وسایل در بسته های جعلی با تاکسی و اتوبوس به خارج از شهر وجود دارد!
خرید دنده به قیمت 350 دلاری متوقف نمی شود. این شخص می گوید که مشتری استارلینک برای تهیه کامل تجهیزات باید علاوه بر 350 دلار قبلی مبلغ 1500 دلار (49 میلیون تومان) بپردازد. همچنین طبق ادعای این فرد حق اشتراک اینترنت ماهواره ای در ایران تا دو ماه رایگان است.
دیاکو افخم از اعضای سابق اتاق ایران و عراق نیز اعلام کرد: به نظر می رسد تجهیزات اینترنتی استارلینک از عراق به ایران قاچاق می شود و در شهرهای مرزی ایران با قیمت های نجومی به فروش می رسد.
وی همچنین گفت: محدود کردن راه های قانونی ورود به تجهیزات اینترنتی استارلینک منجر به توسعه بازار قاچاق می شود.
این در حالی است که برخی کارشناسان هشدار داده اند شهروندانی که قصد دریافت این خدمات را دارند باید در خرید این کالاهای قاچاق بسیار دقت کنند، زیرا با توجه به ممنوعیت این خدمات در کشور، نمی توانند در صورت مفقود شدن و یا آسیب دیدن از پلیس کمک بگیرند. انجام دادن
پس از اینکه وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز لغو تحریم‌ها را به استارلینک داد، گزارش‌هایی مبنی بر نصب دکل‌های مخابراتی با برد 800 کیلومتر در ترکیه منتشر شد. دکل هایی که می توانند بخشی از مناطق مرکزی کشور را پوشش دهند
آیا استارلینک ایران یک جنگ رسانه ای است؟
در حالی که برخی کانال های تلگرامی اقدام به فروش تجهیزات استارلینک در کشور می کنند و زمزمه هایی مبنی بر شروع مخفیانه برخی شرکت های بزرگ که تجارتشان با استفاده از اینترنت مرتبط است، شروع به استفاده از سرویس های اینترنتی ماهواره ای کرده اند، برخی معتقدند این یک جنگ رسانه ای است و این ماهواره در ایران هنوز فعال نشده است.
مسعود اسدپور، رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران می‌گوید: «یافتن تجهیزات ماهواره‌ای استارلینک کار سختی نیست. در نتیجه اگر استفاده از آن در کشور ما زیاد شود به راحتی می توانند تجهیزات آن را پیدا و جمع آوری کنند. با توجه به محدودیت های اینترنت معتقدم اخباری که در حال حاضر مبنی بر ورود تجهیزات استارلینک یا اتصال تعدادی از کاربران منتشر می شود نوعی جنگ رسانه ای است. شاید یک سال دیگر به نقطه ای برسیم که اینترنت استارلینک برای بسیاری قابل استفاده باشد، اما به نظر من ادعای فعلی فقط یک دروغ و یک جنگ رسانه ای است. حتی اگر خود ایلان ماسک هر از گاهی در مورد راه اندازی Starlink در کشور ما صحبت می کند، به این دلیل است که می خواهد پروژه های خود را در جهان تبلیغ کند.
وی به روزنامه خراسان گفت: شایعه شده است که تجهیزات استارلینک در بانه به فروش می رسد. نمی دانم چرا این تجهیزات باید در آنجا فروخته شود و چرا از مرزهای دیگر وارد نمی شود. نکته دیگر اینکه اگر شخصی این تجهیزات را داشته باشد در فضای عمومی، شبکه های اجتماعی و سایت های خرید و فروش آن را تبلیغ نمی کند تا دچار مشکل شود. اگر اکنون کسی ادعا می‌کند که تجهیزات Starlink را می‌فروشد، یا کلاهبردار است که آنتن‌ها و تجهیزات جعلی را به مردم می‌فروشد، یا فقط تبلیغات دروغین ساده است. چون به همین دلیل تبلیغ عمومی نمی کنند. طبیعتاً در شرایطی که اینترنت محدود شده است، مقامات قانونی اجازه نمی دهند تجهیزات فیلترینگ یا محدودیت های اینترنتی به راحتی در دسترس عموم قرار گیرد. بنابراین من این ادعا را بلوف می دانم و در صورت فروش این تجهیزات باید بسیار محدود باشد تا در محدوده جغرافیایی سریع شناسایی نشود.
با این حال بسیاری از کارشناسان فعال شدن اینترنت ماهواره ای استارلینک در ایران را تایید کرده و معتقدند حتی در صورت کذب بودن این خبر می توان مطمئن بود که به زودی این نوع سرویس اینترنتی انحصار مقامات محلی را از بین خواهد برد. انجام می دهد و با اقداماتی مانند فیلترینگ و وعده سرعت بیشتر نمی توان از آن جلوگیری کرد. چون روز گذشته در مورد شبکه های ماهواره ای هم همین اتفاق افتاد.