یک نفر می آید، برنامه ریزی می کند، کاری را شروع می کند، [با رفتنِ او] نیمه کاره می ماند، دیگری می آید. از سال 92 تا الان که ده سال است، پنج وزیر و چهار سرپرست در آموزش و پرورش دیده ایم! این خیلی چیز عجیبی است.
خب، در وزارتخانه های دیگر مثل وزارت امور خارجه یا وزارت جهاد کشاورزی، یک وزیر در دو دولت هفت سال، هشت سال، گاهی بیشتر می ماند. چرا چنین بی ثباتی در مدیریت وزارت آموزش و پرورش و فرهنگ وجود دارد؟
این سخنان بخشی از سخنان مقام معظم رهبری در دیدار ماه گذشته با فرهنگیان بود که مستقیما از تغییرات متعدد رهبری آموزش و پرورش گلایه داشتند. تغییراتی که طی آن روز گذشته رضامراد صحرای به عنوان هفدهمین وزیر آموزش و پرورش پس از انقلاب انتخاب شد.
صحرایی در شرایطی سکان هدایت بزرگترین وزارتخانه کشور را برعهده گرفت که این نظام آموزشی با مشکلات چشمگیری مواجه است. قانون ارزشیابی معلمان که طرحی جامع برای بهبود وضعیت معیشتی معلمان است که صحرایی موظف است در گام اول آن را حل کند. اگرچه این قانون توسط یوسف نوری، وزیر پیشین آموزش و پرورش آغاز شد. اما اجرای ناقص آن و تاخیر در پرداخت حقوق اسفند ماه معلمان به کار نوری در آموزش و پرورش پایان داد.
صحرای در روزهای گذشته از تکمیل مراحل رتبه بندی به عنوان مهمترین برنامه پیش روی خود در وزارت آموزش و پرورش خبر داده بود.
در جلسه رای اعتماد خود که دیروز برگزار شد؛ وی صراحتاً مقررات غیرکارشناسی و غیرمرتبط را دلیل اجرای ناقص رتبه بندی عنوان کرد و گفت: آیین نامه ای که برای وی نوشته شده آیین نامه مناسبی برای رتبه بندی معلمان نیست، معلمان باید بر اساس وظیفه معلمی رتبه بندی شوند نه بر اساس مقاله نویسی. .. انشا نویسی معلمی که با 45 دانش آموز در ائل کار می کند و با کمبود وسایل گرمایشی و سرمایشی مواجه است چه ضرورتی دارد؟ این درد معلمانی است که بر اساس رسالتشان رتبه بندی نشده اند.
وی با بیان اینکه صحرای در 50 روز رهبری ما نشان داد که می توان کار جهادی انجام داد، گفت: ارزیابی را در پرتلاطم ترین روزها دریافت کردیم و به گونه ای ارائه کردیم که می بینید بیش از 75 هزار . از مردم قدردانی شد و همه توانستند اعتراض کنند نزدیک به 300 هزار نفر اعتراض کردند، اعتراض خود را داشتند و همه شرایط برای ثبت اعتراضشان فراهم شد.
صحرایی به همه معلمان قول داد در صورت حمایت مجلس به ویژه کمیسیون آموزش و تحقیقات، قوانین رتبه بندی تغییر کند.
روز گذشته وزیر جدید آموزش و پرورش 5 چالش را برای خود و گروهش اعلام کرد که عبارتند از:
ناکارآمدی نظام مدیریت آموزش و پرورش و فقدان عزم ملی برای تحول آن؛
عدم توجه به ارتقای کمی و کیفی سرمایه انسانی آموزش و پرورش
عملکرد ضعیف زیرساخت های فیزیکی و فناوری و ناهماهنگی در منابع و هزینه های آموزشی
کیفیت پایین و ناکارآمدی برنامه های آموزشی و تربیتی
جهت گیری به سوی عدالت و افزایش فرصت های برابر
چالش‌هایی که صحرایی به آن اشاره کرد، ممکن است همه چالش‌های پیش روی آموزش و پرورش نباشد. اما آنقدر بزرگ و گسترده هستند که طیف وسیعی از مشکلات پیش روی سیستم آموزشی را پوشش می دهند.
حال سوال وزیری است که باید با هماهنگی سایر نهادها مانند اداره و سازمان استخدامی منابع لازم برای طبقه بندی و پرداخت دستمزدها را فراهم کند. چگونه می تواند ضعف در کارایی زیرساخت های فیزیکی نظام آموزشی را اصلاح کند؟
حل مشکلاتی مانند رتبه بندی نیازمند هماهنگی چنددستگاهی و همچنین سازمان برنامه و بودجه بود و صحرایی وعده هایی داد که تحقق آن ها مستلزم انجام وظایف سایر دستگاه ها در بدنه دولت بود. اکثریت اعتبارات برای بهره وری زیرساخت های فیزیکی و عدالت محوری و افزایش فرصت های آموزشی برابر نیازمند تامین اعتبار است.
با این حال، همه ابعاد تحول در آموزش مستلزم تخصیص منابع بودجه ای و مالی نیست. توجه به محتوای آموزشی، اولویت بندی راهکارهای سند تحول و ارزش افزوده مدارس دولتی فراتر از تخصیص بودجه را می طلبد.
مسئولان و مدیران آموزش و پرورش این دستگاه را کوچک می دانند; متأسفانه این مشکلی است که کار همه وزرا از جمله آقای نوری را تحت تأثیر قرار داده است
مهدی نوید آدم، دبیرکل سابق شورای عالی آموزش و پرورش در پاسخ به این سوال که چه توصیه ای برای وزیر جدید آموزش و پرورش دارید؟ وی بیان کرد: پیشنهاد می کنم اولین اولویت کاری خود را به اجرای کامل سند اساسی تحول آموزش و پرورش اختصاص دهند و با تحلیل موفقیت ها و بررسی موارد ناکامی و عدم موفقیت در کار این وزارتخانه در دهه گذشته موثر واقع شوند. تصمیمات در اجرای بهینه سند تحول در سال های آتی، چاره اندیشی کرده و با رویکرد علمی خود به تحلیل پدیده ها می توانند از تمامی ظرفیت های داخلی و خارجی وزارت آموزش و پرورش برای اجرای این سند استفاده کنند.
نوید آدم افزود: اجرای سند به معنای اجرای تصمیمات سند است و این خواسته مقام معظم رهبری است. اگر این سند به معنای واقعی اجرا شود، اهداف مورد نظر وجود دارد.
مشاور عالی وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در پاسخ به این سوال که در دوران وزارت نور چه مشکلی وجود داشت که آقای صحرایی را برای حل آن توصیه می کنید، گفت: می توان به تعبیر مقام معظم رهبری اشاره کرد. در این زمینه فرض کنیم که او به تعبیر تعلیم و تربیت اشاره کرده است. مسئولان و مدیران آموزش و پرورش این دستگاه را کوچک می دانند; متأسفانه این مشکلی است که کار همه وزرا از جمله آقای نوری را تحت تأثیر قرار داده است.
نوری و غم او حقوق رتبه معلم را پرداخت
نوید ادهم خاطرنشان کرد: نوری از پرداخت ارزشیابی معلمان ناراحت شد در حالی که وزیر آموزش و پرورش باید بر کیفیت آموزش تمرکز کند. اگر آقای صحرایی این مشکل را حل نکند و حمایت مسئولان را برای حل این مشکل جلب نکند. او حتماً با همان مشکلاتی که وزرای سابق با آن مواجه بودند مواجه خواهد شد.
واقعیت این است که پاسخ ناکافی و عدم شفافیت وزارت آموزش و پرورش، معلمان را در سال 1401 نگران کرده و بسیاری از آنها را در برخی از مسائل خود با این وزارتخانه حل و فصل نکرده است.
در سال گذشته یوسف نوری و برخی دیگر از مسئولان آموزش و پرورش با رسیدگی به سوالات و مشکلات معلمان در خصوص رفع هر چه سریعتر مشکلات صحبت کردند. آنها زمان مشخصی را برای حل این موضوع مشخص نکردند و تنها اشاره کردند که این موضوع در آینده نزدیک حل خواهد شد. این سوال باعث بلاتکلیفی و سردرگمی مربیان شد.
دو مثال مشخص در این زمینه بحث ارزشیابی معلمان و پرداخت معوقات خرید خدمات است.
از همان ابتدا روشن بود که حل هر دو مشکل مستلزم هماهنگی و توافق بین نهادی است. اما برخی از مسئولان آموزش و پرورش مانند وزیر وقت آموزش و پرورش به جای پاسخگویی شفاف در این زمینه، مدام فرهنگیان را با پاسخ های مبهم در تاریکی رها کردند.
اکنون به نظر می رسد رضامراد صحرایی متوجه شده است که تاخیر در حل دو موضوع فوق می تواند مستلزم استعفا و استیضاح او باشد.
وزیر آموزش و پرورش صبح امروز در جلسه شورای دولت بر اهمیت اقدامات جهادی در آموزش و پرورش تاکید کرد و گفت: مشکلات امروز آموزش و پرورش از مشکلات ملی است و باید با رویکرد جهادی و کار هماهنگ و همه جانبه همه دستگاه ها آن را حل کنیم. .