روز جدید : یک دیپلمات سابق ایرانی مقاله ای درباره تاثیر احیای برجام بر اوضاع منطقه خلیج فارس نوشته است. در مقاله ای مشترک در مجله آکادمی علوم روسیه، حسین موسویان، استاد دانشگاه پرینستون در ایالات متحده و یونس محمودی، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بارسلون اسپانیا، سیاست ها و چشم اندازهای بایدن برای صلح منطقه ای را مورد بحث و بررسی قرار دهند. . متن این مقاله به شرح زیر است:
عموماً توافق بر این بود که با رویکرد بایدن، ایالات متحده به سرعت به برجام بازگردد، تحریم ها علیه ایران به سرعت برداشته شود و در روابط ایران و آمریکا بن بست دیپلماتیک ایجاد شود. اما پس از مدتی مشخص شد که سران تیم سیاست خارجی بایدن در ابتدا خواهان بازگشت به برجام هستند اما بازگشتی متفاوت از سیاست فشار حداکثری ترامپ و سیاست تعاملی اوباما. بایدن در جریان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا ترامپ را به خروج از برجام متهم کرد و اعلام کرد که قصد بازگشت به برجام را دارد که در واقع میراث اوباما بود. اما اظهارات سیاست خارجی بایدن در جلسات کنگره نشان می دهد که آنها سیاست های متفاوتی با اوباما دارند و می خواهند از تحریم های ترامپ به عنوان ابزاری برای فشار بر ایران برای دستیابی به توافق هایی خارج از برجام استفاده کنند. تاخیر در ماه های اول زمان بایدن برای شروع مذاکرات نیز به دلیل همین توهم و اختلافات داخلی تیم بایدن برای احیای برجام است که خسارات زیادی به بار آورد. نه تنها من، بلکه بسیاری از کارشناسان برجسته سیاست خارجی ایالات متحده، مانند پل پیلار، علی واعظ، دریل کیمبال و تریتا پارسی، از همان ابتدا دلایل سیاست های واهی بایدن را مستند کردند و در همان ابتدا هشدار دادند که زیاده خواهی بایدن تأثیر معکوس خواهد داشت. . آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، بارها در ابتدا تاکید کرده بود که ایالات متحده قصد دارد به توافقی «قوی تر و طولانی مدت» با شورای امنیت سازمان ملل متحد دست یابد. وی به صراحت به کنگره آمریکا گفت که برای بازگشت به برجام «راه درازی در پیش داریم». وندی شرمن در جلسه کنگره گفت که وضعیت ژئوپلیتیک منطقه با سال 2015 که برجام را به توافق رساندیم کاملا متفاوت است. بنابراین پیشرفت ما برای بازگشت به برجام نیز باید تغییر کند. این گواه روشنی از تفاوت بین سیاست بایدن و اوباما بود. در واقع، ترامپ خواهان یک توافق قوی تر و بهتر با ایران بود، با این تفاوت که او مخالف بورژوا بود. بایدن می خواست از تحریم های ترامپ به عنوان ابزاری برای فشار برای دستیابی به یک توافق جدید استفاده کند. دلیل اصلی موفقیت سیاست اوباما در حل بحران هسته ای ایران از طریق تعامل و دیپلماسی این بود که توافق هسته ای را در اولویت موضوعات دیگری مانند حقوق بشر و تروریسم قرار نداد.
ایران در واکنش به سیاست جدید بایدن موضع قاطعی اتخاذ کرده است. ایران در زمان روحانی اعلام کرد که شکست برجام بر عهده آمریکاست. ما توافقی مبتنی بر بازگشت تدریجی را نمی پذیریم. آمریکا ابتدا باید همه تحریم ها را بردارد و ایران پس از بررسی لغو تحریم ها به تعهدات خود باز خواهد گشت. زمانی که اسرائیل تهدید به کودتای نظامی کرد، دولت روحانی غنی‌سازی را از 5 درصد به 20 درصد افزایش داد و اعلام کرد که غنی‌سازی تا 60 درصد ادامه می‌یابد، در حالی که سانتریفیوژهای پیشرفته نسل ششم را به زنجیره غنی‌سازی اضافه می‌کند. حرکت ایران به سمت غنی سازی 60 درصدی پیامی برای آمریکا و اسرائیل بود که در صورت ادامه روند فعلی اسراف، به دنبال غنی سازی 90 درصدی خواهند بود. این امکان پذیر است مگر اینکه ایالات متحده بدون پیش شرط به اجرای کامل برجام بازگردد. علاوه بر اقدام قاطع در پایان دوره روحانی، تصمیم مجلس مبنی بر محدود کردن دسترسی آژانس به تاسیسات هسته ای و افزایش ظرفیت هسته ای ایران در کنار انتخابات ریاست جمهوری و ریاست جمهوری ایران، پیامی بسیار جدی برای آمریکا داشت. کشورها و غرب حقیقت این بود که مردم ایران از سیاست آمریکا در نقض تعهدات برجامی و نابودی برجام ناامید شدند. در همان زمان، رابرت مالی، رئیس جمهور تازه منتخب، به عنوان مذاکره کننده در مورد مسائل هسته ای آمریکا منصوب شد. رابرت مالی همه بخشی از سیاست اوباما بود زیرا او نماینده کاخ سفید در مذاکرات بود. او نه تنها به شدت با سیاست های ترامپ مخالف بود، بلکه سیاست خارجی بایدن برای دستیابی به توافق قوی تر یا برجام پلاس را یک اشتباه می دانست و معتقد بود که بازگشت به برجام باید بدون قید و شرط باشد. انتخاب دره بایدن در واقع نشان دهنده معکوس کردن توهمات اولیه دولت بایدن در مورد احیای برجام بود. علیرغم این اظهارات فریبنده و مشکوک رهبران سیاست خارجی بایدن در ماه های اول و تاخیر ماهانه در آغاز مذاکرات، ایران را بدبین کرده و مضر بوده است. دولت روحانی در مواجهه با کارشکنی های ترامپ، نتانیاهو و اخوان المسلمین برای نابودی برجام، با برجام درگیر شد. او «صبر راهبردی» از خود نشان داد تا برجام به طور کامل از بین نرود. با این وجود، دولت اصلی در حال حاضر قصد احیای برجام را دارد و از اختیارات داخلی لازم برخوردار است. اما آمریکا باید بداند که دوران «صبر استراتژیک و بازی با زمان برای دستیابی به امتیازات ماورایی» به پایان رسیده است. اگر آمریکا به طور صحیح و کامل به برجام بازگردد، ایران نیز به تعهد کامل برجام برمی گردد. بازگشت مناسب آمریکا به برجام، زمینه را برای همکاری ها و مذاکرات منطقه ای بین ایران و عربستان سعودی و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس بر اساس قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل متحد فراهم می کند. ایران آماده است تا بر اساس هنجارهای بین المللی در زمینه احترام به حاکمیت ملی، عدم مداخله، رد توسل به زور و احترام به تمامیت ارضی با همسایگان خود وارد همکاری منطقه ای شود. اگر ایالات متحده و قدرت های جهانی به برجام متعهد شوند، ابتکار دبیرکل سازمان ملل متحد برای تشکیل مجمعی برای گفتگوی منطقه ای بین هشت کشور خلیج فارس در سطح وزرای خارجه به منظور ایجاد سیستم همکاری و امنیت جمعی در خلیج فارس خواهد بود. لازم و موفق