روز جدید : تضمین حقوقی و اقتصادی برای برجام امکان پذیر نیست. دولت کنونی ایالات متحده نمی تواند از نظر قانونی دولت بعدی را بدون رأی دو سوم سنا به هیچ کاری متعهد کند.
علاوه بر این، انصراف از قرارداد حتی غیرممکن نیست. اگرچه آمریکا به راحتی از معاهده صلح ایران خارج شد. بدیهی است که اگر دولت آینده آمریکا قصد خروج از اصل توافق را داشته باشد، بندهای متعدد به عنوان تضمین در همان توافق به هیچ وجه مانع از آن نخواهد شد. تضمین اقتصادی به معنای منفعت آمریکا و ایران در اقتصاد یکدیگر نیز ممکن نیست. از آنجایی که برجام تنها بر تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود، تحریم‌های اولیه آمریکا و سایر تحریم‌های ثانویه هرگز نباید لغو می‌شدند.
اما دو نوع ضمانت ممکن است: یکی ضمانت سیاسی و دیگری «ضمانت داخلی». البته عمر ضمانت سیاسی محدود به دولت کنونی آمریکاست. اما تضمین ذاتی به معنای امکان احیای برنامه هسته ای ایران در صورت خروج آمریکا از برجام است. در واقع، این تنها تضمین قوی برجام است.
ایران می‌تواند با اطمینان و بدون کسب تضمین از ایالات متحده به اهرم‌های قابل اعتماد خود که متشکل از دانش و تجربه هسته‌ای کارشناسان و زیرساخت‌های هسته‌ای خود است، تکیه کند و در صورت خروج ایالات متحده از آن، هر یک می‌توانند برنامه هسته‌ای خود را احیا کنند. برجام بدون شک این تنها تضمین موثری است که می تواند مانعی معتبر برای خروج دولت آینده آمریکا از برجام باشد.
در دفاع باید توجه داشت که شرایط امروز با شرایط سال 1994 بسیار متفاوت است. همانطور که “لپ تاپ هزای” آن زمان با “سه سایت مشکوک” امروز متفاوت است، پیچیدگی برنامه هسته ای ایران امروز نیز متفاوت است. وسعت شاخه فعلی ایران و آژانس بزرگتر است. فضای کلی در این دوره با فضای مثبت سال 94 یکسان نیست و در نهایت مدیرکل فعلی آژانس نیز با مدیرکل وقت آژانس متفاوت است. ضمناً مصوبه سه ماه پیش هیئت مدیره آژانس با 30 رأی مثبت نیز مورد توجه قرار گیرد.
در چنین شرایطی باید اجازه داد همان فرمولی که در سال 94 کار می کرد این بار کارساز نباشد. از سوی دیگر، این بار وزن بدترین سناریوی ممکن، یعنی. بازگرداندن پرونده ایران به شورای امنیت به بدی دفعه قبل نخواهد بود. این بار در چنین حالتی، اولاً روسیه ممکن است تمایل بیشتری به استفاده از حق وتو داشته باشد و ثانیاً این بار به هر حال چهار کشور غربی اهرم استفاده از «مکانیسم ماشه» را دارند و امکان ارجاع مجدد پرونده وجود دارد. با ایران به شورای امنیت چیز زیادی به آنها اضافه نمی کند. بنابراین با توجه به نقش چنین عواملی، راه حل خروج از بن بست ممکن است این باشد که ایران بسته شدن پرونده پادمانی را به خط قرمز قطعی تبدیل نکند و ضمن تلاش برای حل این مشکل تا روز اجرای مجدد برجام، در اولویت‌های مهم و در رأس آنها «توده‌ها» است، تمرکز باید روی مردم باشد که آقای رئیسی آن را اولویت اصلی خود اعلام کرد.
اگر احیای برجام در روزهای آینده امکان پذیر نباشد، پویایی سیاسی جدید در ماه سپتامبر و اوج گیری مبارزات انتخاباتی در آمریکا می تواند باعث توقف مذاکرات تا بعد از انتخابات آمریکا شود.