اکوایران: بر اساس بررسی های انجام شده، وضعیت شاخص های کلان آب کشور در تابستان 1402 اعلام شد که از مهمترین تغییرات وضعیت آب کشور می توان به کاهش 56 درصدی نزولات جوی در کشور اشاره کرد. این در حالی است که ذخایر سدها در ماه پایانی سال جاری 13 درصد افزایش یافته و تعداد شهرهای تحت تنش آبی از 476 شهر در ابتدای تیرماه به 278 شهر در ابتدای تیرماه کاهش یافته است. اواخر شهریور که احتمالاً تا پایان تابستان تحت تأثیر قرار می گیرد.
به گزارش اکو ایران، وضعیت شاخص های کلان حوزه آب در گزارشی از سوی مرکز تحقیقات اعلام شد. بر این اساس شاخص هایی مانند حجم بارندگی، تغییرات دما، وضعیت حوضه های آبخیز مشترک با کشورهای همسایه، ذخایر سدها و شدت خشکسالی در مناطق مختلف ایران در سه ماهه دوم سال 1402 مورد بررسی قرار گرفت و سپس سهم تولید برق آبی مورد بررسی قرار گرفت. توان حاصل از کل تولید برق و میزان اعتبارات مصوب در بودجه نیز در این قسمت ذکر شده است.
داده های منتشر شده نشان می دهد که میانگین بارندگی تابستان امسال 8.6 میلی متر بوده است. مقایسه این حجم بارندگی با تابستان سال گذشته نشان از کاهش 56 درصدی بارندگی در سال 1402 نسبت به سال گذشته دارد. همچنین میزان بارندگی در سه ماهه دوم سال جاری حدود 22 درصد با میانگین بلندمدت تابستان فاصله دارد و در سطح پایین تری قرار دارد.
این در حالی است که مجموع بارندگی ثبت شده در دوازده ماه منتهی به شهریور 1402 حدود 213 میلی متر بوده که نسبت به دوازده ماه منتهی به شهریور 1401 حدود 4 درصد افزایش داشته اما نسبت به روند بلندمدت 14 درصد کاهش داشته است.
علاوه بر این، داده های منتشر شده نشان می دهد که دمای هوا در تابستان 1402 حدود 1.1 درجه سانتی گراد بالاتر از میانگین بلندمدت فصل تابستان بوده و تابستان نسبتاً گرمی را تجربه کرده ایم.
خشکسالی شدید و بسیار شدید در برخی مناطق مرکزی و جنوبی ایران
بر اساس شاخص های مهم هواشناسی، خشکسالی شدید و بسیار شدید در مناطق وسیعی از استان های واقع در فلات مرکزی و جنوبی کشور حاکم است. بر این اساس، مناطق جنوبی خراسان رضوی، بخش‌هایی از خراسان جنوبی، بیشتر سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس، یزد با خشکسالی شدید مواجه هستند و استان‌های سمنان، قم، اصفهان، خوزستان جنوبی و بوشهر خشکسالی شدیدی را تجربه کرده‌اند. .
تحلیل شاخص‌های خشکسالی نشان می‌دهد که در این مدت تنها بخش‌هایی از استان‌های گیلان، اردبیل، خراسان شمالی و خوزستان در شرایط خشکسالی قرار داشتند.
زهکشی حوضه های آبخیز مشترک ایران با افغانستان و عراق
از نظر حوضه های آبریز مشترک و فرامرزی کشور، در فصل تابستان در اکثر مناطق شرق و غرب کشور بارندگی نداشته و برخی مناطق کمتر از 5 میلی متر بارندگی داشته است. تنها در شهریور ماه در برخی از مناطق مرکزی و شمال شرق بارندگی هایی وجود داشت که اغلب کمتر از 10 میلی لیتر بود.
کاهش تعداد شهرهایی که در اواخر تابستان در معرض تنش آبی قرار دارند
بررسی حجم مخزن سدها نشان می دهد که در پایان شهریور ماه سال جاری میزان ذخایر آبی سدها 22 میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 13 درصد افزایش داشته است.
همچنین بررسی ها نشان می دهد که حجم تولید آب شرب در سه ماهه امسال به 2.5 میلیارد مترمکعب و تعداد شهرهای تحت تنش آبی به 278 شهر رسیده است.
این در حالی است که تعداد شهرهای دارای تنش آبی در اواخر بهار 1402 حدود 476 شهر بوده است.
بررسی ها نشان می دهد مجموع تولید برق کشور در سه ماهه دوم امسال بالغ بر 124 هزار مگاوات ساعت بوده که نسبت به تولید 94 هزار مگاوات ساعتی سه ماهه نخست امسال افزایش چشمگیری داشته است.
این در حالی است که طبق آمار، اگرچه میزان برق آبی تولیدی در تابستان از 7500 مگاوات ساعت به 8300 مگاوات ساعت افزایش یافت، اما با توجه به افزایش تولید برق از روش های دیگر، سهم تولید برق آبی از کل برق کشور از 8 درصد کاهش یافت. به 6.7٪.
عدم اصلاح کسری تجمعی منابع زیرزمینی و تحقق 23 درصد اعتبارات بودجه مصوب در بخش آب.
علاوه بر این مشکل، حداقل کسری تجمعی منابع آب زیرزمینی 143 میلیارد مترمکعب برآورد شده است که تقریباً 6.5 برابر حجم ذخایر سدهای کشور است.
از سوی دیگر بررسی وضعیت اعتبارات اعطایی در بودجه سال 1402 برای حوزه آب کشور نشان می دهد که در سه ماهه دوم امسال تنها 23 درصد از کل اعتبارات مصوب پرداخت شده است که معادل 6.7 حمت است.